Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un sẽ họp thượng đỉnh lần thứ hai trong tuần này mà không có kỳ vọng thật sự về một thỏa thuận cuối cùng để giải giáp kho vũ khí hạt nhân của Triều Tiên, nhưng đặt ra hy vọng về một hiệp định hòa bình chính thức cho bán đảo Triều Tiên sau nhiều lần trì hoãn.
Hai nhà lãnh đạo sẽ gặp nhau ở thủ đô Hà Nội của Việt Nam trong hai ngày 27 và 28/2, tám tháng sau cuộc gặp thượng đỉnh lịch sử của họ ở Singapore – lần đầu tiên một Tổng thống Mỹ tại vị và một nhà lãnh đạo Triều Tiên gặp nhau.
Khi đó, hai nhà lãnh đạo đã cam kết làm việc hướng đến phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên nhưng thỏa thuận mơ hồ giữa họ không đem đến bao nhiêu kết quả. Các thương nghị sỹ Dân chủ và các quan chức an ninh của Mỹ đã cảnh báo ông Trump đừng nên ký vào một thỏa thuận mà không có tác dụng gì nhiều trong việc kiềm chế tham vọng hạt nhân của Bình Nhưỡng.
Phát biểu ở Washington vào đêm trước khi lên đường đi Việt Nam, Tổng thống Trump nói rằng ông tin ông và ông Kim cùng nhìn về một hướng và rằng hai ông đã xây dựng được mối quan hệ ‘rất, rất tốt đẹp’.
Trong một dòng tweet hôm 25/2, ông Trump nhấn mạnh những lợi ích của Triều Tiên nếu họ từ bỏ vũ khí hạt nhân.
“Nếu giải trừ hạt nhân hoàn toàn, Triều Tiên sẽ nhanh chóng trở thành một cường quốc kinh tế. Nếu không, thì vẫn như cũ. Chủ tịch Kim sẽ có quyết định khôn ngoan!”
Một phát ngôn nhân của Tổng thống Hàn Quốc nói với các phóng viên ở Seoul rằng hai phía có thể đồng ý chấm dứt chính thức Chiến tranh Triều Tiên 1950-1953 mà Bình Nhưỡng từ lâu đã mong muốn như là một bước đi quan trọng hướng đến bình thường hóa quan hệ.
“Khả năng là ở đó,” phát ngôn nhân Kim Eui-kyeom phát biểu trong một cuộc họp báo ở Seoul khi được hỏi liệu một tuyên bố chấm dứt chiến tranh có nằm trên nghị trình hay không.
Trong một bài diễn văn vào tối ngày 24/2, ông Trump dường như giảm nhẹ bất cứ hy vọng nào sẽ có đột phá lớn tại cuộc gặp. Ông nói rằng ông sẽ hài lòng miễn là Triều Tiên vẫn tiếp tục ngưng thử vũ khí.
“Tôi không khẩn trương. Tôi cũng không muốn hối thúc ai cả,” ông phát biểu. “Tôi chỉ không muốn họ thử vũ khí. Miễn là họ không thử vũ khí nữa thì chúng tôi hài lòng.”
Triều Tiên đã tiến hành vụ thử hạt nhân cuối cùng, vụ thử lần thứ sáu của họ, hồi tháng 9 năm 2017. Họ thử tên lửa đạn đạo xuyên lục địa lần cuối cùng vào tháng 11 năm 2017.
Trước khi ngưng thử, Bình Nhưỡng đã tiến hành một loạt các vụ thử vũ khí mà họ nói rằng giúp họ có những quả bom hạt nhân và tên lửa hùng mạnh có khả năng vươn đến lãnh thổ Mỹ.
Hoa Kỳ trong nhiều năm đã yêu cầu Triều Tiên giải trừ hạt nhân một cách hoàn toàn, có thể kiểm chứng và không thể đảo ngược trước khi Washington có nhượng bộ. Bình Nhưỡng đã lên án lập trường này là ‘đơn phương’ và ‘theo kiểu côn đồ’.
Tuy nhiên trong những ngày qua, ông Trump đã tỏ dấu hiệu cho thấy lập trường mềm dẻo hơn. Ông nói rằng ông muốn dỡ bỏ các lệnh trừng phạt hà khắc nếu có tiến bộ thật sự trong quá trình phi hạt nhân hóa.
Ông nói rằng ông và ông Kim hy vọng sẽ đạt được tiến bộ tại cuộc gặp thượng đỉnh. Ông quở trách những ai chỉ trích cách ông xử lý vấn đề Triều Tiên và cho rằng Chủ tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc đã hết lòng ủng hộ nỗ lực của ông.
Những phỏng đoán rằng chính quyền Trump để ngỏ khả năng đạt được một thỏa thuận có giới hạn tại Hà Nội đã đem đến kỳ vọng hai phía cuối cùng sẽ tuyên bố chấm dứt tình trạnh chiến tranh về mặt kỹ thuật vốn đã tồn tại trên bán đảo Triều Tiên kể từ khi Chiến tranh Triều Tiên chấm dứt với một lệnh ngừng bắn.
Để đổi lại, Triều Tiên có thể cho phép các thanh sát viên quốc tế giám sát quá trình tháo dỡ lò phản ứng hạt nhân ở Yongbyon, các phân tích gia cho biết.
Mỹ cũng có thể đồng ý mở các văn phòng liên lạc Mỹ-Triều và cho phép một số dự án liên Triều miễn là Bình Nhưỡng có những bước đi hướng đến phi hạt nhân hóa.
Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in, người ủng hộ mở cửa Triều Tiên, đã ca ngợi cả hai ông Trump và ông Kim trong lời phát biểu ở Seoul. Ông nói rằng những ai chống đối mối quan hệ tốt đẹp trên bán đảo Triều Tiên và giữa Triều Tiên và Hoa Kỳ nên ‘từ bỏ những tầm nhìn thiên kiến’.
Tổng thống Trump dự kiến sẽ đến Việt Nam vào tối ngày 26/2, Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết. Vào sáng ngày 27/2, ông Trump dự kiến sẽ gặp Tổng bí thư-Chủ tịch Việt Nam Nguyễn Phú Trọng.
Về phần mình, ông Kim Jong Un đi tàu hỏa đến Việt Nam và đã đi qua thành phố Hành Dương của Trung Quốc vào lúc 3:30 chiều giờ địa phương ngày 25/12, hãng tin Yonhap tường thuật.
