Ðây là chương trình Anh Ngữ sinh động bài 324. Phạm Văn xin kính chào quí vị thính giả. Hôm nay chúng ta học ôn lại về vài lỗi thường mắc phải khi tính từ adjective và trạng từ adverb trông giống nhau hay hơi giống nhau nhưng nghĩa và cách dùng khác nhau. Ta cũng học tiếp về hình thức hoán đổi chủ từ và động từ để nhấn mạnh và để câu văn viết bớt nhàm chán. Văn phạm gọi hình thức này là inversion.
I. Ôn Lại – Review: hai từ sharp (adj & adv) –sharply (adv)
1. Hãy nói bằng tiếng Anh và dùng những từ đã học sharp hay sharply .
Cẩn thận. Con dao này sắc (bén) lắm.
Be careful. This knife is really sharp.
2. Chúng ta sẽ họp ngày mai đúng 10 giờ sáng.
We’re meeting tomorrow at ten o’clock sharp (adverb=punctually).
=>Xem hai thí dụ trên thì thấy khi sharp là tính từ, có nghĩa là nhọn hay sắc; nếu sharp làm adverb thì có nghĩa như punctually hay on time, đúng giờ.
Sharp làm tính từ còn có nghĩa là tăng vụt hay đột ngột.
3. Hè này giá săng tăng vụt lên.
Gas prices rise sharply this summer.
(hay nếu dùng sharp như tính từ: There is a sharp rise in gas prices this summer).
4. The job of a copy editor requires someone with sharp eyes for details. Việc làm biên tập bản thảo cần một nguời mắt tinh biết nhận ra các chi tiết lầm lỗi của bản thảo.
5. Sales rise sharply in this quarter. (Sharply làm adverb cũng có nghĩa đột ngột).
Lượng hàng bán ra tăng đột ngột trong tam cá nguyệt này.
Ngoài nghĩa đột ngột, sharply còn có nghĩa gay gắt.
6. The White House reacted sharply to the senator’s criticism=Toà Bạch Ốc có phản ứng gay gắt với lời chỉ trích của thượng nghị sĩ.
7. The banker always looks sharp in his suit (sharp là predicate adjective cho banker).
Ông chủ nhà băng lúc nào trông cũng chỉnh tề trong bộ âu phục.
=>Tĩnh từ sharp: sắc nhọn, tăng bất chợt, bảnh bao (như trong sharp suit).
8. Sharp: gay gắt. The tax increase proposal received sharp criticism from the press. Ðề nghị tăng thuế bị báo chí chỉ trích gay gắt.
Sharply: tăng hay giảm đột ngột; gay gắt reacted sharply to the criticism; rõ rệt opinions are sharply divided ý kiến tương phản rõ rệt; contrast sharply; quickly and suddenly: turn left sharply quẹo ngoặt sang trái. Drive slow; this road bends sharply: Hãy lái xe từ từ; con đường này có cua gấp.
II. Inversion and no inversion of subject and verb
Trong văn báo chí, thường thì các câu văn ngắn và giản dị. Tuy nhiên, để câu văn khỏi nhàm chán, người viết nhấn mạnh bằng cách đem những trạng từ phủ định lên đầu câu. Văn phạm gọi là inversion.
Khi nào thì có hoán đổi chủ từ và động từ? Ta sẽ học ở phần dưới bài học. Bây giờ ta hãy xem vài trường hợp không cần dùng inversion.
Part A. Không cần hoán đổi động từ và chủ từ ở trong câu reported speech (câu tường thuật) hay câu gián tiếp indirect speech. Một lỗi ta thường mắc phải là thói quen mang hoán đổi động từ và chủ từ ở câu hỏi trực tiếp sang câu indirect speech.
1. No need for inversion in indirect speech. No need for inversion in subordinate clause. Không hoán đổi động từ và chủ từ khi đổi từ direct speech sang indirect speech:
How are you? (verb + subject) Trong câu trực tiếp động từ are đi trước chủ từ you.
He asked me how I was. (simple present=>simple past). (Sai: *He asked me how was I).
=>Chỉ có tense (thì) và hình thức động từ (verb form) phải đổi thôi.
- Ở mệnh đề phụ subordinate clause cũng không hoán đổi chủ từ và động từ.
(Trực tiếp) When will they come? (direct speech).
(indirect speech) My sister asked me when they would come.
Tương tự:
Where is the theater? (direct)
She asked the taxi driver where the theater was (indirect).
(is=>was)
When will they come? (direct)
My sister asked me when they would come. (indirect)
(will=> would)
Mary asked John: Where is the concert taking place? (direct) Buổi hòa nhạc ở đâu?
Mary asked John where the concert was taking place. (indirect)
(present progressive=>past progressive)
Have your parents arrived yet? (direct)
She asked me if my parents had arrived yet (indirect) .
(present perfect=> past perfect)
2. Listen to what your teacher is saying instead of talking. (No inversion in the dependent clause “what your teacher is saying”).
3. After “I wonder” (tôi tự hỏi), no inversion is needed in the dependent clause.
What time is the film starting? (direct)
I wondered what time the film was starting. (indirect)
(simple present=>simple past)
What time does the train leave? (direct)
I wonder what time the train leaves. (indirect)
(simple present=>simple present)
How reliable is the information I have been given?
I wondered how reliable was the information I had been given (formal).
(simple present and present perfect=> simple past and past perfect)
Part B. INVERSION IS NEEDED.
4. Cần phải tráo đổi vị trí chủ từ và động từ sau những từ so, neither, nor (cũng vậy, cũng không)
I am hungry—So am I. Tôi đói bụng. Tôi cũng vậy.
I don’t like opera.—Neither/Nor do I. Tôi không thích nhạc kịch Ý không lời. Tôi cũng không thích.
(Normal) She looks so ridiculous that everyone bursts out laughing.
(Inversion) So ridiculous did she look that everyone burst out laughing. Cô ta trông lố bịch đến nỗi ai nấy cười phá lên.
5. Có tráo đổi vị trí của chủ từ và động từ khi cần nhấn mạnh trong những câu điều kiện If clauses.
(Emphatic) Were I in your shoes, I would make a formal complaint.
(Normal) If I were in your shoes, I would make a
formal complaint.
Tôi mà ở địa vị của bạn thì tôi đã nộp đơn khiếu nại.
(Emphatic) Were she my daughter, I wouldn’t let her marry that bum.
(Normal) If she were my daughter, I would not let her marry that bum.
Nếu cô ấy là con gái tôi thì tôi chẳng cho nó lấy anh chàng vô trách nhiệm đó.
(Emphatic) Should you see my friend Jack, give him my regards.
Nếu anh gặp anh Jack bạn tôi thì anh cho gửi lời hỏi thăm.
(Normal) If you see my friend Jack, give him my regards. (Should=If).
(Emphatic) Should you need a hand, I will be more than happy to help you.
(Nornal) If you need help, I will be pleased to give you a hand. Nếu bạn cần giúp, thì tôi sẵn lòng giúp bạn.
(Emphatic) Had we not spent all our money already, we could have stayed a few more days at Disneyland.
Nếu chúng tôi không tiêu hết sạch tiền, thì chúng tôi còn ở thêm vài ngày nữa ở Disneyland (unreal past).
(Normal) If we had not spent all our money, we would have stayed a few more days at Disneyland.
(Emphatic) Were I taller, I would be happier. (unreal present).
(Normal) If I were taller…) Giá mà tôi cao hơn, thì tôi mừng lắm.
(Emphatic) Had I known this fact before, I wouldn’t have come.
(Normal) If I had known this fact before…(unreal past).
Nếu tôi biết sự kiện này trước thì tôi đã không đến dự.
(Emphatic) Were I you, I would take the job. (unreal present).
(Normal) If I were you. I would take the job.
Tôi mà là anh thì tôi nhận việc này rồi.
6. Nếu một negative adverb như never đứng đầu câu, thì cũng dùng hoán đổi chủ từ và trợ động từ.
(Normal) I have never listened to such a beautiful voice.
Tráo đổi trợ động từ lên trước chủ từ khi nhấn mạnh:
(Emphatic) Never have I listened to such a beautiful voice.
Tôi chưa từng bao giờ nghe một giọng ca tuyệt vời như vậy.
Chúng ta nhớ câu nói bất hủ của thủ tướng Anh Winston Churchill trong Ðệ Nhị Thế chiến khi vinh danh phi công hoàng gia đã bắn rơi rất nhiều phi cơ của Ðức trong trận chiến ở Anh quốc gọi là Battle of Britain.
(Emphatic) “Never in the field of human conflict was so much owed by so many to so few.”
Field=địa hạt
Human conflict: war. Human: thuộc về con người, nhân loại. Conflict=xung đột
To owe=nợ, chịu ơn. Many=the entire people of Britain.
The few=here the few Royal Air Force pilots outnumbered by the German air force Luftwaffe.
(Lời thủ tướng Churchill, trích trong diễn văn ngày 20 August 1940 nói về toàn dân Anh quốc tri ân một số nhỏ phi công Hoàng gia Royal Air Force pilots đã chận lực lượng không quân Ðức bay tới dội bom xuống thành phố London và những địa điểm khác trong đệ nhị thế chiến).
Chưa bao giờ trong địa hạt xung đột của con người mà lại có biết bao nhiêu triệu người chịu ơn một số ít người đến như vậy.
Reference:
Michael Swan. Practical English Usage, 3rd ed. OUP, 2009.
Vietnamese Explanation
Quí vị vừa học xong bài 324 về cách hoán vị chủ từ và động từ để nhấn mạnh câu văn. Phạm Văn xin kính chào quí vị thính giả và xin hẹn gặp lại trong một bài học khác.