Quốc hội Việt Nam hôm 5/1 phê chuẩn đề nghị bổ nhiệm hai tân phó thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ 2021-2026, sau khi hai ông Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam bị miễn nhiệm đột ngột trong buổi sáng cùng ngày tại kỳ họp bất thường của cơ quan lập pháp Việt Nam.
Theo đó, ông Trần Hồng Hà, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, và ông Trần Lưu Quang, Bí thư Thành ủy Hải Phòng, đã được phê chuẩn giữ chức phó thủ tướng sau khi 481/481 đại biểu Quốc hội bỏ phiếu tán thành.
Ông Trần Hồng Hà sinh năm 1963, quê ở Hà Tĩnh. Ông Hà có trình độ tiến sĩ về tổ chức, khai thác khoáng sản. Ông xuất thân là cán bộ tại Cục Bảo vệ Môi trường, thuộc Bộ Khoa học - Công nghệ - Môi trường (sau đổi thành Bộ Tài Nguyên Môi trường). Ông có nhiều năm làm lãnh đạo tại Cục Bảo vệ Môi trường trớc khi trở thành thứ trưởng Bộ TNMT kể từ tháng 7/2008. Đến tháng 1/2016, sau khi được bầu vào Trung ương Đảng khóa XII, ông Hà được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ TNMT và giữ chức vụ này cho tới nay.
Ông Trần Lưu Quang sinh năm 1967, quê ở Tây Ninh. Ông có trình độ thạc sĩ về quản lý công, kỹ sư cơ khí. Ông Quang từng là chuyên viên tại Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh Tây Ninh và giữ nhiều chức vụ tại các đơn vị của tỉnh trước khi được bầu làm Uỷ viên Trung ương Đảng vào tháng 1/2016. Đến tháng 2/2019, ông Quang được Bộ Chính trị phân công làm Phó bí thư thường trực Thành ủy TP.HCM, sau đó làm Bí thư Thành ủy Hải Phòng nhiệm kỳ 2020 - 2025. Ông Quang cũng là đại biểu Quốc hội khóa XV, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hải Phòng.
Sự kiện “thay tướng giữa đường” của Việt Nam vào lúc này khiến các nhà phân tích nghi ngờ đây là một bước leo thang mới trong cuộc trấn áp tham nhũng, theo Reuters.
Cho tới nay, Việt Nam chưa công bố bất kỳ nguyên nhân nào dẫn đến quyết định bỏ phiếu cách chức hai ông Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam, nhưng động thái này diễn ra vào thời điểm quốc gia cộng sản đang tăng cường cuộc chiến chống tham nhũng, bất chấp những lo ngại rằng chiến dịch này đang làm tê liệt nhiều giao dịch thương mại, kinh tế do các quan chức liên quan bị điều tra.
Ông Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam không trả lời yêu cầu bình luận của hãng thông tấn Anh. Tới thời điểm này, cả hai đều chưa bị bắt và không có cáo buộc nào chống lại họ. Nếu chuyện bị cách chức hai phó thủ tướng có liên quan đến cuộc chiến chống tham nhũng, đây sẽ là những quan chức cấp cao nhất bị nhắm đến cho đến nay.
Cuộc trấn áp tham nhũng cho đến nay đã dẫn tới việc bắt giữ một bộ trưởng y tế và các quan chức, nhà ngoại giao hàng đầu khác. Các doanh nhân nổi tiếng cũng đã bị giam giữ.
Ông Phạm Bình Minh, 63 tuổi, quê ở Nam Định. Ông từng là Bộ trưởng ngoại giao Việt Nam từ năm 2011 đến năm 2021, và là phó thủ tướng từ năm 2013.
Ông Vũ Đức Đam, 59 tuổi, quê ở Hải Dương. Ông được bổ nhiệm làm phó thủ tướng vào năm 2013. Ông trở nên nổi tiếng sau khi được phân công lãnh đạo cuộc chiến chống đại dịch COVID-19 của Việt Nam.
Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia về ngoại giao Việt Nam tại Học viện Quốc phòng Úc ở Canberra, nói với Reuters rằng việc cách chức các phó thủ tướng có thể liên quan đến hai vụ bê bối đáng chú ý là vụ hối lộ liên quan đến các “chuyến bay giải cứu” đưa người Việt Nam mắc kẹt ở nước ngoài về nước và vụ mua bán bộ dụng cụ thử nghiệm COVID-19 Việt Á.
Vài ngày trước khi bị cách chức, ông Phạm Bình Minh đã bị loại ra khỏi Bộ chính trị, cơ quan ra quyết định quyền lực nhất của Việt Nam, và cả hai ông Minh và Đam đều bị loại ra khỏi Trung ương Đảng.
Tháng trước, Đảng Cộng sản Việt Nam cũng đã kỷ luật Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn vì liên quan đến một số quan chức và các nhà ngoại giao trong vụ bê bối “chuyến bay giải cứu”.
Diễn đàn