John Hopfield và Geoffrey Hinton đã được trao Giải Nobel Vật lý hôm 8/10 cho các khám phá và phát minh tạo nên nền tảng cho máy học.
"Hai người đoạt giải Nobel Vật lý năm nay đã sử dụng các công cụ từ vật lý để phát triển các phương pháp tạo nên nền tảng cho máy học có tác động mạnh mẽ ngày nay", ủy ban Nobel cho biết trong một thông cáo báo chí.
Ông Hinton, được mệnh danh là ‘cha đẻ’ của trí tuệ nhân tạo, là công dân Canada và Anh, làm việc tại Đại học Toronto và ông Hopfield là người Mỹ làm việc tại Đại học Princeton.
Ellen Moons, một thành viên của ủy ban Nobel tại Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, nói rằng hai người đoạt giải "đã sử dụng các khái niệm cơ bản từ vật lý thống kê để thiết kế mạng nơ-ron nhân tạo hoạt động như bộ nhớ liên kết và tìm ra các mẫu trong các tập dữ liệu lớn".
Bà cho biết các mạng như vậy đã được sử dụng để thúc đẩy nghiên cứu trong vật lý và "cũng đã trở thành một phần trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, ví dụ như trong nhận dạng khuôn mặt và dịch ngôn ngữ".
Trong khi Ủy ban vinh danh khoa học đằng sau máy học và trí thông minh nhân tạo (AI), bà Moons cũng đề cập đến mặt trái của nó khi cho rằng "trong khi máy học có những lợi ích to lớn, sự phát triển nhanh chóng của nó cũng làm dấy lên mối lo ngại về tương lai của chúng ta. Nhìn chung, con người phải chịu trách nhiệm cho việc sử dụng công nghệ mới này theo cách an toàn và có đạo đức vì lợi ích lớn nhất của nhân loại".
Ông Hinton cũng chia sẻ những mối lo ngại đó. Ông đã từ bỏ một vai trò tại Google để có thể được nói thoải mái hơn về những nguy hiểm của công nghệ mà ông đã giúp tạo ra.
Hôm 8/10, ông Hilton cho biết ông đã bị sốc trước vinh dự này.
"Tôi lặng người vì kinh ngạc. Tôi không ngờ điều này lại xảy ra", ông nói khi được ủy ban Nobel liên lạc qua điện thoại.
Ông Hinton đã dự đoán rằng AI cuối cùng sẽ có "ảnh hưởng to lớn" đến nền văn minh, mang lại những cải thiện về năng suất và chăm sóc sức khỏe.
“Nó có thể được so sánh với Cách mạng Công nghiệp,” ông nói trong cuộc gọi với các phóng viên và quan chức từ Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển.
Giải Nobel Vật lý đã được trao một ngày sau khi hai nhà khoa học người Mỹ giành giải Y khoa vì khám phá ra microRNA.
Sáu ngày công bố giải Nobel bắt đầu từ hôm 7/10 với hai người Mỹ, là Victor Ambros và Gary Ruvkun, giành giải Y khoa vì khám phá ra những mẩu vật liệu di truyền nhỏ đóng vai trò như công tắc bật và tắt bên trong tế bào, giúp kiểm soát những gì tế bào làm và thời điểm chúng làm.
Nếu các nhà khoa học có thể hiểu rõ hơn về cách chúng hoạt động và cách điều khiển chúng, một ngày nào đó có thể dẫn đến các phương pháp điều trị hiệu quả cho các bệnh như ung thư.
Giải thưởng vật lý có giải thưởng tiền mặt trị giá 11 triệu kronor Thụy Điển (tức 1 triệu USD) từ di sản do người sáng lập ra giải thưởng, nhà phát minh người Thụy Điển Alfred Nobel để lại.
Giải thưởng đã được trao 117 lần. Những người đoạt giải được mời đến nhận giải thưởng tại buổi lễ vào ngày 10 tháng 12, ngày mất của ông Nobel.
Các thông báo về giải Nobel tiếp tục với giải thưởng hóa học vào ngày 9/10 và văn học vào 10/10. Giải Nobel Hòa bình sẽ được công bố vào ngày 11/10 và giải thưởng kinh tế vào ngày 14/10.
Diễn đàn