Tòa án tối cao Hong Kong hôm 19/11 bỏ tù 45 nhà hoạt động dân chủ với những bản án lên đến 10 năm tù giam sau một phiên tòa về an ninh quốc gia mang tính bước ngoặt, gây tổn hại đến phong trào dân chủ từng rất sôi nổi của thành phố này và bị Hoa Kỳ cũng như các quốc gia khác chỉ trích.
Tổng cộng có 47 nhà hoạt động dân chủ đã bị bắt và bị buộc tội vào năm 2021 với tội danh âm mưu lật đổ theo luật an ninh quốc gia do Bắc Kinh áp đặt, với mức án lên tới chung thân.
Benny Tai, một cựu học giả luật, vốn được xác định trong bản án là "chủ mưu" trong các kế hoạch của các nhà hoạt động, đã bị kết án 10 năm tù, mức án dài nhất cho đến nay theo luật an ninh quốc gia năm 2020.
Các cáo buộc liên quan đến việc tổ chức một "cuộc bầu cử sơ bộ" không chính thức vào năm 2020 để chọn ra những ứng cử viên tốt nhất cho một cuộc bầu cử lập pháp sắp diễn ra khi đó. Các nhà hoạt động bị các công tố viên cáo buộc âm mưu làm tê liệt chính phủ bằng cách tham gia vào các hành động có khả năng gây rối loạn nếu họ được bầu.
Một số chính phủ phương Tây đã chỉ trích phiên tòa. Hoa Kỳ mô tả phiên tòa là "có động cơ chính trị" và nói rằng các nhà hoạt động dân chủ nên được trả tự do vì họ đã tham gia hợp pháp và hòa bình vào các hoạt động chính trị.
Chính quyền Trung Quốc và Hong Kong cho biết luật an ninh quốc gia là cần thiết để khôi phục trật tự sau các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ vào năm 2019 và những nhà hoạt động dân chủ đã được đối xử theo luật pháp của địa phương.
Sau một phiên tòa kéo dài 118 ngày, 14 nhà hoạt động dân chủ đã bị kết tội vào tháng 5, bao gồm công dân Úc Gordon Ng và các nhà hoạt động Owen Chow và Gwyneth Ho, trong khi hai người được tuyên trắng án.
Ba mươi mốt người còn lại đã nhận tội và cả 45 người đều bị tuyên án từ 4-10 năm tù.
"Tội ác thực sự của chúng tôi đối với Bắc Kinh là chúng tôi không muốn tham gia vào các cuộc bầu cử bị thao túng", cô Ho, người bị kết án 7 năm tù, đã viết trong một bài đăng trên Facebook.
"Chúng tôi đã dám đối đầu với chế độ bằng câu hỏi: liệu dân chủ có bao giờ có thể có trong một cấu trúc như vậy không? Câu trả lời là một cuộc đàn áp hoàn toàn trên mọi mặt trận của xã hội".
Bộ trưởng Ngoại giao Úc Penny Wong cho biết bà "rất quan ngại" về các bản án và kêu gọi Trung Quốc "chấm dứt đàn áp các quyền tự do ngôn luận, tự do lập hội, tự do báo chí và xã hội dân sự" tại Hong Kong.
Anh Chow đã bị kết án 7 năm 9 tháng tù, trong khi nhà hoạt động nổi tiếng Joshua Wong đã bị kết án 4 năm 8 tháng tù, và Hendrick Lui đã bị kết án hơn 4 năm tù.
Sau đó, mẹ của anh Lui là Elsa Wu đã hét lên: "Nó là người tốt... Nó không phải là tù nhân chính trị... tại sao nó phải vào tù?"
Các luật sư của một số bị cáo vốn đã bị giam giữ hơn 3 năm rưỡi cho biết họ kỳ vọng thời gian này sẽ được trừ vào bản án, nghĩa là một số người có thể được trả tự do vào năm tới.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm nói với các phóng viên rằng "không ai có thể tham gia vào các hoạt động bất hợp pháp nhân danh dân chủ và cố gắng trốn tránh hình phạt pháp lý", đồng thời nói thêm rằng Bắc Kinh "ủng hộ mạnh mẽ" các nỗ lực của Hong Kong nhằm bảo vệ an ninh quốc gia.
Người được Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump đề cử làm ngoại trưởng, Marco Rubio, đã chỉ trích mạnh mẽ phiên tòa và trong một bức thư ngỏ trước đó đã chỉ trích các bản án là bằng chứng cho thấy luật an ninh quốc gia "tấn công toàn diện vào quyền tự chủ, pháp quyền và các quyền tự do cơ bản của Hong Kong".
Phát biểu bên ngoài tòa án, Roxie Houge, người đứng đầu bộ phận chính trị của lãnh sự quán Mỹ tại Hong Kong, cho biết chính phủ Hoa Kỳ lên án "việc liên tục truy tố những cá nhân ở đây tại Hong Kong khi chỉ đang bày tỏ quan điểm chính trị của họ ... thực hiện quyền tự do ngôn luận của họ".
Văn phòng tổng thống Đài Loan lên án việc bỏ tù, nói rằng dân chủ và tự do là những giá trị phổ quát và Đài Loan sẽ tiếp tục đoàn kết với Hong Kong.
Diễn đàn