Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump sẽ tạm dừng áp mức thuế quan mới đối với Mexico trong một tháng, sau khi Mexico đồng ý tăng cường biên giới phía bắc với 10.000 thành viên Vệ binh Quốc gia để ngăn chặn dòng chảy ma túy bất hợp pháp, đặc biệt là fentanyl, ông Trump cho biết trên truyền thông xã hội vào thứ Hai (3/2).
Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum cho biết thỏa thuận này cũng bao gồm cam kết của Hoa Kỳ về việc sẽ hành động để ngăn chặn buôn bán vũ khí hạng nặng vào Mexico. Hai nhà lãnh đạo đã nói chuyện qua điện thoại vào thứ Hai, chỉ vài giờ trước khi thuế quan của Hoa Kỳ đối với Mexico, Trung Quốc và Canada có hiệu lực.
Hai quốc gia sẽ sử dụng thời gian tạm dừng kéo dài một tháng để tham gia vào các cuộc đàm phán tiếp theo, ông Trump cho biết.
Cổ phiếu Mỹ và các thị trường tài chính toàn cầu khác đã lao dốc do mức thuế quan đang đến gần, trong khi các nhà lãnh đạo thế giới phản ứng với những đe dọa của ông Trump về việc mở rộng thuế quan đối với Liên minh châu Âu.
Chỉ số S&P 500 giảm 1,7% vào giờ mở cửa, tiếp theo sau các mức sụt giảm trong ngày lớn nhất trong năm trên một loạt các sàn giao dịch chứng khoán châu Á và châu Âu do lo ngại về một cuộc chiến thương mại sẽ gây tổn hại đến nền kinh tế.
Ông Trump cho biết hôm thứ Hai rằng ông đã nói chuyện với Thủ tướng Canada Justin Trudeau và sẽ nói chuyện lại vào lúc 3 giờ chiều theo giờ miền Đông. Cả Canada và Mexico đều đã công bố mức thuế trả đũa của riêng họ. Mức thuế mới đối với Canada và Trung Quốc vẫn sẽ có hiệu lực vào thứ Ba.
Phát biểu tại Washington vào Chủ Nhật sau khi trở về từ khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của mình, ông Trump cho biết Liên minh châu Âu gồm 27 quốc gia sẽ là mục tiêu tiếp theo, nhưng không nói rõ khi nào.
“Họ không mua ô tô của chúng ta, họ không mua sản phẩm nông nghiệp của chúng ta. Họ hầu như không mua gì cả và chúng ta mua mọi thứ từ họ”, ông nói với các phóng viên.
Các nhà lãnh đạo EU họp tại một hội nghị thượng đỉnh không chính thức ở Brussels vào thứ Hai cho biết châu Âu sẽ sẵn sàng phản công nếu Hoa Kỳ áp thuế, nhưng cũng kêu gọi lý lẽ và đàm phán.
Khi đến tham dự các cuộc đàm phán, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết nếu EU bị tấn công vì lợi ích thương mại của mình, họ sẽ phải “làm cho mình được tôn trọng và do đó phải phản ứng”.
Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho biết khối này có thể đáp trả nếu cần thiết bằng thuế quan riêng của mình đối với Hoa Kỳ, nhưng nhấn mạnh rằng tốt hơn là cả hai nên tìm được thỏa thuận về thương mại.
Ông Trump ám chỉ rằng Anh, quốc gia đã rời khỏi EU vào năm 2020, có thể được miễn thuế quan, nói rằng: “Tôi nghĩ rằng có thể giải quyết được vấn đề này”.
Hoa Kỳ là đối tác thương mại và đầu tư lớn nhất của EU. Theo dữ liệu của Eurostat từ năm 2023, Hoa Kỳ đã thâm hụt 155,8 tỷ euro (161,6 tỷ đô la) với EU trong thương mại hàng hóa, bù đắp bằng thặng dư 104 tỷ euro trong dịch vụ.
Trưởng bộ phận chính sách đối ngoại của EU Kaja Kallas nói không có bên nào chiến thắng trong một cuộc chiến thương mại và nếu có nổ ra giữa châu Âu và Hoa Kỳ, “còn bên đứng ngoài cười nhạo là Trung Quốc”.
CÁC THỊ TRƯỜNG CHAO ĐẢO
Các nhà kinh tế cho biết kế hoạch áp thuế 25% đối với Canada và Mexico và thuế 10% đối với Trung Quốc của tổng thống đảng Cộng hòa sẽ làm chậm tăng trưởng toàn cầu và đẩy giá cả lên cao đối với người Mỹ.
Ông Trump nói cần áp thuế để hạn chế nhập cư và buôn bán ma túy và thúc đẩy các ngành công nghiệp trong nước.
Phản ứng của thị trường tài chính vào thứ Hai phản ánh mối lo ngại về hậu quả của một cuộc chiến thương mại. Cổ phiếu tại Tokyo kết thúc ngày giảm gần 3% và chỉ số chính Úc giảm 1,8%. Thị trường Trung Quốc đại lục đóng cửa trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán.
Vào khoảng giờ ăn trưa tại châu Âu, chỉ số DAX của Đức giảm 1,8%, CAC của Pháp giảm 1,9% và FTSE 100 của Anh giảm 1,5%.
Đồng nhân dân tệ của Trung Quốc, đô la Canada và peso của Mexico đều giảm so với đồng đô la đang tăng cao. Với Canada và Mexico là những nguồn nhập khẩu dầu thô hàng đầu của Hoa Kỳ, giá dầu CLc1 của Mỹ đã tăng hơn 1%, trong khi giá xăng RBc1 tăng gần 3%.
Thuế quan của ông Trump sẽ bao gồm gần một nửa tổng lượng hàng nhập khẩu của Hoa Kỳ và sẽ đòi hỏi Mỹ phải tăng gấp đôi sản lượng riêng để bù đắp khoảng cách, một nhiệm vụ không khả thi trong tương lai gần, các nhà phân tích của ING viết.
Các nhà phân tích khác cho biết thuế quan có thể khiến Canada và Mexico rơi vào suy thoái và gây ra “lạm phát đình trệ” - tức lạm phát cao, tăng trưởng trì trệ và thất nghiệp gia tăng - trong nước.
Tại châu Âu, các nhà kinh tế tại Deutsche Bank cho biết hiện họ đang tính đến mức giảm 0,5% đối với tổng sản phẩm quốc nội (GDP) nếu ông Trump áp thuế 10% đối với khối này.
TÌNH TRẠNG KHẨN CẤP QUỐC GIA
Một tờ thông tin của Nhà Trắng không nêu chi tiết về những gì Canada, Mexico và Trung Quốc cần phải làm để được hoãn lại.
Ông Trump tuyên bố sẽ duy trì các lệnh trừng phạt cho đến khi tình trạng khẩn cấp quốc gia mà ông mô tả về fentanyl, một loại thuốc phiện gây tử vong, và nhập cư bất hợp pháp vào Hoa Kỳ kết thúc.
Trung Quốc gọi fentanyl là vấn đề của Hoa Kỳ và cho biết họ sẽ phản đối thuế quan tại Tổ chức Thương mại Thế giới và thực hiện các biện pháp đối phó khác, nhưng cũng để ngỏ cánh cửa cho các cuộc đàm phán.
Canada cho biết họ sẽ thực hiện hành động pháp lý theo các cơ quan quốc tế có liên quan để phản đối thuế quan.
Các nhà sản xuất ô tô sẽ bị ảnh hưởng nặng nề, với mức thuế mới đối với xe được sản xuất tại Canada và Mexico, gây gánh nặng cho một chuỗi cung ứng khu vực nơi các linh kiện phải vượt biên giới nhiều lần trước khi được lắp ráp cuối cùng. Cổ phiếu Ford và General Motors giảm từ 4% đến 5%.
Cổ phiếu của Volkswagen, BMW, Porsche, Stellantis và nhà sản xuất xe tải Daimler Truck đều giảm khoảng 5-6% trong phiên giao dịch tại châu Âu vào thứ Hai.
Các nhà phân tích tại ngân hàng đầu tư Stifel ước tính rằng 8 tỷ euro doanh thu của VW sẽ bị ảnh hưởng bởi thuế quan và 16 tỷ euro của Stellantis.
Diễn đàn