Tổng thống Syria Bashar al-Assad sắp dập tắt phe nổi dậy ngay tại thành phố mà phong trào nổi dậy chống chính phủ của Syria đã bắt đầu hơn 7 năm trước, khi phe nổi dậy hôm 10/7 loan báo đang tìm cách rút lui với sự đảm bảo của Nga.
Quân chính phủ được sự yểm trợ của Nga đã chiếm được phần lớn tỉnh Deraa trong một chiến dịch khởi sự từ tháng trước và hôm 9/7 họ đã bao vây những khu vực ở thành phố Deraa đang do phiến quân kiểm soát. Họ cũng đã chiếm được toàn bộ vùng biên giới với Jordan vốn đã nằm trong tay phe nổi dậy.
Giờ đây ông Assad đã kiểm soát phần lớn lãnh thổ Syria với sự trợ giúp quan trọng của Nga và Iran. Hồi năm 2015, quyền kiểm soát của ông đã giảm xuống chỉ còn một phần nhỏ của lãnh thổ Syria.
Thành phố Deraa là nơi diễn ra những cuộc biểu tình lớn chống Assad đầu tiên hồi tháng Ba năm 2011, sau đó phát triển thành một cuộc nội chiến mà giờ đây được ước tính đã giết chết nửa triệu người, khiến hơn 11 triệu dân phải rời bỏ nhà cửa. Hiện có khoảng 5,6 triệu người tỵ nạn Syria ở những quốc gia lân cận và nhiều người nữa ở châu Âu.
Quân chính phủ bắt đầu tiến về phía phiến quân ở tỉnh Deraa hồi tháng trước. Thua kém nhiều hơn về mặt súng đạn, phiến quân đã nhanh chóng đầu hàng ở một số nơi. Chính phủ Hoa Kỳ, vốn trước đây vũ trang cho phe đối lập, đã nói với họ rằng đừng trông đợi sự can thiệp.
Tuần trước, các phiến quân ở Deraa đã đồng ý hạ vũ khí và ngừng bắn trong một thỏa thuận do Nga làm trung gian. Sau đó, quân Nga và Syria đã giành quyền kiểm soát cửa khẩu biên giới chính với Jordan.
Các lãnh đạo phiến quân ở thành phố Deraa đã gặp các quan chức Nga ở thị trấn Busra al-Sham hôm 10/7, một quan chức của phiến quân, ông Abu Shaima cho biết. “Trọng tâm là bàn về sự di tản bắt buộc,” ông nói và đề cập tới yêu cầu có lối đi an toàn đến phương bắc vẫn do phiến quân kiểm soát.
Quân nổi dậy ‘bị bao vây hoàn toàn và tất cả các lá bài là trong tay của người Nga,” Abu Jihad, một thành viên phe nổi dậy khác, nói.
Một tờ báo ủng hộ chính phủ Syria, tờ al-Watan, bình luận rằng ‘những giờ sắp tới sẽ mang tính quyết định trong việc chấm dứt kỷ nguyên khủng bố ở thành phố Deraa’.
Các cuộc biểu tình hồi năm 2011 bùng phát ở Deraa để đáp lại vụ bắt giữ và tra tấn một nhóm trẻ em bị cáo buộc vẽ những hình ảnh chống chính phủ. Đến tháng Tư cùng năm, quân đội chính phủ Syria đã tiến hành chiến dịch quân sự đầu tiên ở đây.
Chính phủ Syria ngay từ đầu đã mô tả cuộc nổi dậy này là ‘nổi loạn với sự giúp đỡ của các phần tử khủng bố có vũ trang được sự giúp đỡ của các kẻ thù ở nước ngoài’. Hơn bảy năm sau, với việc Assad đang hướng đến chiến thắng quân sự toàn diện, ít có hy vọng cuộc xung đột sẽ được giải quyết thông qua đàm phán hòa bình.
Tuy nhiên, miền bắc và phần lớn miền đông Syria vẫn nằm ngoài sự kiểm soát của ông Assad và sự hiện diện của lính Mỹ và quân Thổ Nhĩ Kỳ trong khu vực sẽ càng làm cho đà tiến của Damascus thêm khó khăn.
Ở thị trấn Um al-Mayaden thuộc Deraa, hàng chục người đã hô vang các khẩu hiệu ủng hộ ông Assad và quân đội Syria trong một chuyến đi do chính quyền tổ chức, một nhân chứng nói với Reuters. Cờ của phe đối lập vẫn còn được nhìn thấy vẽ trên tường một trạm kiểm soát mà quân chính phủ đã giành lại được.
Đài Quan sát Nhân quyền Syria, vốn theo dõi cuộc chiến, cho biết các trực thăng của quân đội đã thả tờ rơi xuống thị trấn al-Haara do phiến quân kiểm soát nói rằng ‘không có chỗ cho phiến quân’.
