Bản án lịch sử đối với cựu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại một tòa án ở New York hôm 30/5 về 34 tội danh đã nhanh chóng khơi dậy phản ứng trên khắp chính trường.
Chiến dịch tranh cử của đối thủ ông Trump và ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ, Tổng thống Joe Biden, cho biết quyết định của bồi thẩm đoàn New York kết án một cựu tổng thống cho thấy không ai đứng trên pháp luật.
“Ông Donald Trump luôn lầm tưởng rằng ông ấy sẽ không bao giờ phải đối mặt với hậu quả nếu vi phạm luật vì lợi ích cá nhân của mình”, chiến dịch tranh cử Biden-Harris cho biết trong một tuyên bố. “Nhưng phán quyết ngày hôm nay không thay đổi được sự thật rằng người dân Mỹ phải đối mặt với một thực tế đơn giản. Vẫn chỉ có một cách duy nhất để loại Donald Trump ra khỏi Phòng Bầu dục: tại thùng phiếu.”
Chiến dịch tranh cử của ông Trump cáo buộc trong một tuyên bố rằng ông không thể có một phiên tòa công bằng ở một trong những khu vực cấp tiến của đất nước.
“Đây là một sự ô nhục. Đây là một phiên tòa gian lận bởi một thẩm phán tham nhũng đầy mâu thuẫn,” ông Trump nói trong một tuyên bố.
Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Mike Johnson, một thành viên cấp cao của Đảng Cộng hòa, nói trong một tuyên bố: “Hôm nay là một ngày đáng xấu hổ trong lịch sử Hoa Kỳ. Các đảng viên Đảng Dân chủ đã reo hò khi họ kết án lãnh đạo của đảng đối lập với những cáo buộc lố bịch, dựa trên lời khai của một người bị tước bằng luật sư, một tội phạm bị kết án. Đây là một hoạt động thuần túy mang tính chính trị, không phải là hoạt động hợp pháp.”
Sức mạnh của hệ thống
Đảng Dân chủ trong Quốc hội cho rằng phán quyết này đã chứng minh sức mạnh của hệ thống pháp luật Mỹ.
Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Sheldon Whitehouse, chủ tịch tiểu ban tòa án tư pháp Thượng viện, nói: “Một cá nhân đã bị kết án 34 tội danh nghiêm trọng và không tôn trọng luật pháp thì không phù hợp để lãnh đạo quốc gia vĩ đại nhất thế giới”. “Chỉ trong những phòng xử án trung thực, cựu tổng thống mới không thể nói dối và bắt nạt để thoát khỏi rắc rối. Người Mỹ tin tưởng vào bồi thẩm đoàn vì lý do chính đáng.”
Phán quyết này đánh dấu lần đầu tiên một cựu tổng thống Mỹ bị kết trọng tội. Tuy nhiên, quyết định này không ngăn cản ông Trump tranh cử và trước mắt là một quá trình kháng cáo kéo dài.
Bà Barbara Perry, đồng chủ tịch Chương trình Lịch sử Truyền khẩu của Tổng thống tại Trung tâm Miller của Đại học Virginia, nói với VOA rằng nếu kháng cáo thất bại, ông Trump sẽ đánh dấu thêm một lần đầu tiên lịch sử khác đối với một tổng thống Mỹ.
“Giả sử rằng bản án trọng tội này giữ vững cho đến ngày 5 tháng 11, ngày bầu cử tổng thống sắp tới. Sẽ xảy ra trường hợp nếu ông duy trì quyền cư trú của mình ở Florida, một tiểu bang mà những người bị kết án trọng tội không được phép bỏ phiếu, thì theo đúng nghĩa đen, ông sẽ không được phép bỏ phiếu cho chính mình. Điều trớ trêu khác là việc này chưa từng có tiền lệ… là ông ấy và nhiều đảng viên Đảng Cộng hòa thường cố gắng trấn áp phiếu bầu trong những năm gần đây.
Ông Trump cũng có thể phải đối mặt với án tù hoặc có thể bị quản thúc tại gia nếu bản án này vẫn giữ nguyên.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lindsey Graham, trong một tuyên bố, đã chỉ trích quá trình dẫn đến phán quyết có tội.
“Một công tố viên xâm nhập chính trị đã đưa ra cáo buộc tại một trong những địa điểm pháp lý cấp tiến nhất đất nước. Một thẩm phán đáng ghét và thiên vị, đáng lẽ phải bị loại, đã tiến hành một phiên tòa theo cách để đảm bảo việc kết tội ông Donald Trump. Một nhóm bồi thẩm đến từ một trong những khu vực cấp tiến nhất của nước Mỹ,” ông Graham nói.
Bà Perry phản bác những cáo buộc của Đảng Cộng hòa rằng phiên tòa là một sự giả hiệu.
“Hầu hết những người quan sát khách quan sẽ nói [đây] là một thẩm phán rất công bằng. Và ngay cả khi họ cho rằng thẩm phán không công bằng, họ có nghĩ rằng tất cả 12 bồi thẩm đều không công bằng không? Họ có nghĩ rằng tất cả họ đều theo đảng phái không?” “Tất cả 12 bồi thẩm này đã được cả hai bên chấp thuận trong vụ án này, và nếu nói rằng toàn bộ hệ thống pháp luật của chúng ta là một sự giả hiệu, tôi sẽ chỉ ra rằng điều đó gần như liên quan đến tội phản quốc.”
Phát ngôn viên của cố vấn pháp lý Tòa Bạch Ốc Ian Sams nói: “Chúng tôi tôn trọng luật pháp và không có bình luận gì thêm”. Tòa Bạch Ốc vẫn chưa trả lời câu hỏi của VOA về việc liệu họ có chuẩn bị cho việc đánh giá mức độ đe dọa cao hơn sau phán quyết hay không.
Diễn đàn