Chính phủ Mỹ sắp xây thêm vào bức tường ngăn biên giới Mỹ với Mexico, phía bên này bờ sông Rio Grande. Khi tranh cử tổng thống năm 2020, Tổng thống Joe Biden đã hứa sẽ không xây “thêm một tấc” nào cho công trình Tổng thống Donald Trump đang làm giở.
Mọi người có thể coi đây là một thí dụ về thói quen “nói một đàng, làm một nẻo” của các nhà chính trị. Nhưng ông Biden thực tình vẫn muốn làm như đã nói: Không muốn dựng thêm tường! “Ông có tin việc xây tường biên giới sẽ giảm bớt được làn sóng di dân tị nạn hay không?” Ông Biden trả lời dứt khoát: “Không!”
Vậy tại sao ông vẫn tiếp tục làm “công việc vô ích” như thế?
Ông Biden giải thích ông bị bắt buộc; không thể lựa chọn xây hoặc không xây nốt bức tường. Ngân sách đã được quốc hội Mỹ thông qua năm 2019, lúc ông Trump làm tổng thống. Luật ngân sách nói rõ ràng món tiền này để xây tường biên giới. Ông Biden phân bua: “Tôi đã cố gắng xin họ (quốc hội) xét lại, cho chi vào mục khác, nhưng họ không cho!”
Xin thú thật, tôi không hiểu được lý luận của ông Biden. Nếu buổi sáng bà xã tôi đưa $100 đồng, giặn dò đây là tiền đi taxi, tôi có cần phải đi taxi suốt ngày cho đến hết $100 đồng hay không? Chắc không thể so sánh “luật lệ” trong nhà mình với hiến pháp nước Mỹ!
Chỉ có ông Donald Trump được một dịp để chế nhạo đối thủ. Ông nói đang chờ nghe ông Biden “xin lỗi;” vì trước đây vẫn đả kích việc xây tường! Nhiều nhóm cử tri đảng Dân Chủ cũng chống ông Biden vì việc xây tường có thể thay đổi môi trường sống. Dân biểu Henry Cuellar, Dân Chủ, Texas, thì phản đối việc “tiêu tiền phí phạm.” Hơn nữa, “Tường biên giới là một phương pháp của thế kỷ 14 đem dùng giải quyết những vấn đề của thế kỷ 21. Nó sẽ không bảo vệ được biên giới.”
Tuy nhiên, chính phủ Biden muốn chứng tỏ mình đang lo lắng về biên giới. Ông Alejandro Mayorkas, bộ trưởng bộ Nội An, đang bị các đại biểu Cộng Hòa dọa sẽ đàn hạch vì bất lực. Ít nhất, ông Mayorkas có thể phân trần rằng mình đang xây tường. Ông từng tuyên bố có “nhu cầu khẩn thiết phải xây bức tường mới” để ngăn chặn làn sóng di dân bất hợp pháp. Ông chấp thuận các kế hoạch xây tường, bỏ qua các khó khăn về bảo vệ nước sạch, bảo vệ không khí và môi trường sống, hoặc bảo vệ các thú hoang bị đe dọa tuyệt chủng.
Ông Mayorkas không cần phải nói nhiều; các con số cũng đủ báo động. Trong 10 tháng trước tháng Tám năm nay, đã có 300,000 người vượt biên vào Mỹ, theo Sở Quan thuế và Bảo vệ Biên giới (US CBPA).
Các chính khách muốn làm ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng Hòa năm2024 đều tấn công ông Biden bất lực trước làn sóng di dân bất hợp pháp. Trong đảng Dân Chủ, Thống đốc J.B. Pritzker, tiểu bang Illinois; và Mayor Brandon Johnson, thị trưởng Chicago yêu cầu Tòa Bạch Ốc phải hành động cấp bách vì họ không đủ sức lo cho những dân tị nạn mới. Thị trưởng Eric Adams bay xuống tận biên giới Mexico. lên tiếng báo trước cho dân tị nạn rằng thành phố New York không đủ tài nguyên để giúp họ hội nhập.
Dân tị nạn đông nhất là người Venezuela; họ đã vượt biên bỏ xứ, như người Việt Nam sau năm 1975. Theo đài CBS News, 50 ngàn dân Venezuela trong số 200 ngàn người đã vào nước Mỹ trong tháng Chín vừa qua. Họ phải đi qua Mexico trước khi tới thung lũng sông Rio Grande, biên giới Mỹ. Chính phủ Mỹ dễ dàng với dân Venezuela vì họ đang phải sống dưới một chế độ độc tài kiểu cộng sản, khiến cho kinh tế bị suy sụp.
Chính phủ Mỹ hiện không bang giao với Venezuela, chỉ có thể nhờ các xứ nằm giữa hai nước giúp cản trở làn sóng tị nạn này. Mỹ đã yêu cầu các chính phủ Trung Mỹ và châu Mỹ La Tinh ngăn không cho dân các nước họ bỏ đi, một điều rất khó thuyết phục!
Chính phủ Mỹ có thể giảm bớt nạn di dân ứ đọng tại các tiểu bang phía Nam nếu giải quyết nhanh chóng khi những người này vào nước Mỹ. Khi người Việt Nam vượt biển xin được tị nạn ở Mỹ, thường chỉ cần trình diện trước các lãnh sự, thuộc bộ Ngoại giao. Những di dân từ Nam Mỹ lên, trước hết, phải được tòa án di dân công nhận họ thuộc “diện tị nạn chính trị!” Hiện đang có 2 triệu hồ sơ xin tị nạn chưa được đem xử, vì thiếu thẩm phán.
Tòa Bạch Ốc đã đề nghị một ngân sách phụ, $4 tỷ mỹ kim, để tuyển thêm thẩm phán chuyên về di trú, tăng cường nhân viên canh phòng biên giới, vân vân. Khoản chi mới này vẫn chưa được thông qua, mà Hạ viện chưa có chủ tịch mới, không thể hoạt động. Nhưng dù có vị chủ tịch mới, tình trạng bế tắc cũng không tránh được; vì hai đảng khó thỏa thuận với nhau.
Đó là nguyên nhân chính khiến cuộc khủng hoảng về di dân lậu kéo dài mấy chục năm qua, không được giải quyết. Nhiều người nghĩ rằng các nhà chính trị thuộc cả hai đảng không thấy cần giải quyết; vì bên nào cũng muốn dùng vấn đề này để công kích đối phương mỗi lần tranh cử.
Năm 2016, ông Trump trở thành ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng Hòa. Ông thu hút được rất nhiều cử tri ủng hộ khi hứa sẽ dựng một bức tường dọc biên giới phía Nam nước Mỹ và chính phủ Mexico sẽ phải trả tiền!
Biên giới Mỹ - Mexico dài vài ngàn cây số không biết phải dựng lên bao nhiêu tường mới đủ. Cuối cùng, Tổng thống Trump đã tu bổ nhiều bức tường cũ và cũng dựng lên được 52 dặm (miles) tường mới – nước Mexico không đóng góp đồng nào. Trong thời gian bốn năm đó, số di dân lậu bị bắt ở biên giới vẫn tăng lên, chỉ ngưng lại một năm vì bệnh dịch Covid, nhưng từ đầu năm 2021 lại tăng lên rất nhanh.
Năm nay, ông Trump vẫn quyết tâm xây tường biên giới. Ông mới viết trên mạng TruthSocial: “Như tôi đã nói nhiều lần, trong lịch sử ngàn năm qua chỉ có hai thứ luôn luôn hoạt động tốt, là những cái bánh xe và những bức tường!”
Vạn lý Trường thành bắt đầu xây 200 năm trước Công Nguyên ở biên giới phía Bắc Trung Quốc rồi, tiếp tục đắp thêm suốt ngàn năm. Nhưng dân Trung Hoa cũng không cản được “Rợ Hồ,” những sắc dân Đột Quyết, Thổ Phồn, Mông Cổ, Mãn Thanh, nhiều lần đánh chiếm và cai trị hàng thế kỷ. Bức tường của Hoàng Đế Hadrian, năm 212, cũng không bảo vệ được phần Đế quốc La Mã ở Anh quốc. Và gần đây nhất, Tổng thống Mỹ Ronald Reagan kêu gọi “hãy giật đổ bức tường Berlin!” Trong mấy năm, bức tường ô nhục cũng sập.
Tất nhiên, ai cũng biết tánh ông Trump. Ông thường cao hứng, sáng tạo những lời hùng biện, hấp dẫn, không nhất thiết phải chính xác. Sau đó, chính ông bỏ qua luôn và mọi người cũng quên nốt; cho tới khi ông lại tìm ra những cách nói hấp dẫn mới.
Diễn đàn