Ngay trong chuyến thăm chính thức Việt Nam lần đầu tiên kể từ khi nhậm chức, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Mark Esper hôm 20/11 lên án Trung Quốc “cưỡng ép và đe doạ” các quốc gia châu Á nhỏ hơn nhằm áp đặt yêu sách của mình trên Biển Đông. Ông kêu gọi Việt Nam và các nước khác trong khu vực hãy mạnh mẽ “đẩy lùi” những hành vi này.
“Chúng tôi sẽ không chấp nhận những âm mưu khẳng định yêu sách hàng hải bất hợp pháp trên sự bất lợi của các quốc gia tuân thủ luật pháp khác”, AP dẫn lời ông Esper nói trong bài phát biểu tại Học viện Ngoại giao Việt Nam.
“Hoa Kỳ kiên quyết phản đối hành vi đe dọa của bất kỳ bên nào nhằm khẳng định yêu sách chủ quyền của mình, và chúng tôi kêu gọi chấm dứt các hoạt động bất hợp pháp và bắt nạt”, AP dẫn lời ông Esper nói thêm.
Sau lễ đón chính thức tại Bộ Quốc phòng Việt Nam, Bộ trưởng Esper đã có cuộc hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch.
“Họ đã có một cuộc nói chuyện tuyệt vời! Bộ trưởng Esper đã tái khẳng định cam kết của Hoa Kỳ đối với quan hệ đối tác quốc phòng với Việt Nam và Hoa Kỳ ủng hộ một Việt Nam vững mạnh, thịnh vượng và độc lập, giúp ích cho an ninh quốc tế trong khu vực”, Đại sứ quán Mỹ cho biết trên trang Facebook.
Tại trụ sở của Đảng Cộng sản Việt Nam, ông Esper nói thêm rằng Hoa Kỳ “cực lực phản đối hành vi vi phạm luật pháp quốc tế của Trung Quốc và yêu sách chủ quyền quá mức” của nước này. Đồng thời, ông công bố Mỹ sẽ cung cấp thêm cho Việt Nam một tàu tuần tra hàng hải vào năm tới, nhưng không cho biết thời điểm chính xác.
Việt Nam là điểm dừng chân cuối cùng trong chuyến công du châu Á lần thứ hai của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ. Trước khi đến Việt Nam, ông Esper đã thăm Hàn Quốc, Thái Lan và Phillipines.
Tại Manila, ông khẳng định Hoa Kỳ sẽ tiếp tục thực hiện các chiến dịch tuần tra tự do hàng hải (FONOP) trên Biển Đông bất chấp những cảnh cáo của Trung Quốc.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cũng hứa với Manila rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục “hỗ trợ và hiện đại hoá” các lực lượng vũ trang và cải thiện năng lực hàng hải của Philippines.
Chuyến thăm 4 quốc gia châu Á của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ được thực hiện nhân dịp ông đến tham dự Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN Mở rộng (ADMM-Plus).
Trong suốt chuyến đi, ông Esper liên tục lên án hành vi bắt nạt và vi phạm pháp luật của Trung Quốc trên Biển Đông, đồng thời kêu gọi các quốc gia ASEAN chống lại những hành vi này và không để cho Bắc Kinh thao túng Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) hiện đang được đàm phán.
Phát biểu tại cuộc họp báo ngày 19/11, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nói rằng: “Trong một thời gian dài, Hoa Kỳ đã nỗ lực phá vỡ sự ổn định và hòa bình trên Biển Đông bằng cách kích động rắc rối và gây chia rẽ” và khẳng định thêm rằng “các nước trong khu vực đã nhận thức sâu sắc về điều này”.
