Tân Đại sứ Mỹ tại Tổ chức Thương mại Thế giới nói với các thành viên WTO ngày 8/5 rằng các thẩm phán của cơ quan này phạm “sai lầm khủng khiếp” và rằng lập luận của Trung Quốc chứng tỏ nước này đang sống trong ảo tưởng.
Phát biểu tại Đại Hội đồng WTO lần đầu tiên, Đại sứ Dennis Shea nói các qui định của WTO có giá trị bền vững và những qui định này đã “góp phần một cách tổng quát” vào việc ổn định kinh tế toàn cầu.
Tuy nhiên, theo ông, Cơ quan Phúc thẩm, nơi được xem như là Tòa án tối cao của WTO mà việc bổ nhiệm các thẩm phán của cơ quan này đang bị Hoa Kỳ ngăn chặn, đang “liên tục phá vỡ lòng tin ngày càng tệ hại hơn.”
“Có sai lầm khủng khiếp trong hệ thống này khi những người chịu trách nhiệm giữ gìn qui luật đã thường xuyên không tuân thủ những qui luật này,” ông Shea nói, theo bản sao phát biểu của ông được cung cấp cho Reuters.
Các thẩm phán phải diễn giải những thỏa thuận của WTO để đưa ra những phán quyết mà từ trước tới nay các thành viên WTO chưa bao giờ đồng ý và các thẩm phán này đã mở rộng khả năng của mình để viết ra những qui luật mới, ông Shea nói.
Đưa ra một ví dụ về phá vỡ qui luật tư pháp, ông Shea nêu lên những trì hoãn trong việc đưa ra phán quyết mà đúng ra là phải có quyết định trong vòng 90 ngày. Nhưng các phán quyết luôn luôn trễ dẫn tới hậu quả là, theo như nhiều chuyên gia, những tranh chấp phức tạp hơn đã chồng chất trong một hệ thống bị tắc nghẽn.
Trung Quốc đã đưa tình trạng của Cơ quan Phúc thẩm vào nghị trình của cuộc họp, cũng như vấn đề thuế quan của Mỹ đối với thép và lời đe dọa của Tổng thống Donald Trump trừng phạt Trung Quốc với cáo buộc đánh cắp tài sản trí tuệ của Hoa Kỳ.
Trung Quốc bác bỏ những cáo buộc từ Mỹ cho rằng Bắc Kinh buôn bán không công bằng bằng cách trợ cấp sản xuất thép và ép các công ty nước ngoài phải chuyển giao công nghệ cho các công ty Trung Quốc. Trung Quốc cũng đã cáo buộc Tổng thống Trump làm nguy hại hệ thống của WTO bằng cách hành xử không thận trọng và đơn phương.
Những cuộc thương thuyết về mậu dịch Mỹ-Trung sẽ tái tục vào tuần tới sau khi không đạt được thỏa thuận nào trong tuần qua, Tòa Bạch Ốc ngày thứ Hai 7/5 cho biết.
Ông Shea nói ông “rối trí” vì nhận xét của Trung Quốc cho rằng Trung Quốc là nạn nhân.
“Thưa ông Chủ tịch, chúng ta đang lạc vào ‘xứ sở thần tiên’. Trắng thành đen. Lên thành Xuống,” ông Shea nói.
“Thật lạ khi thấy một nước theo chủ nghĩa bảo hộ tối đa với nền kinh tế trọng thương lại tự đặt mình vào vị thế bênh vực cho mậu dịch tự do và hệ thống thương mại toàn cầu. WTO phải tránh lọt vào hang thỏ rơi vào một thế giới vọng tưởng, mất tất cả sự tin cậy.”
Ông Shea nhấn mạnh: “WTO không nên che chở cho những nước phá hoại hệ thống mậu dịch toàn cầu. Nếu WTO muốn vẫn còn được tín nhiệm, tổ chức này phải cấp thiết đối phó với những xáo trộn do chủ nghĩa tư bản nhà nước của Bắc Kinh gây ra.”
