Lực lượng Tuần Duyên Hoa Kỳ hôm 6/2 đã thành lập một khu vực an ninh tạm thời ở vùng biển ngoài khơi South Carolina trong quá trình quân đội tìm kiếm các mảnh vỡ từ khinh khí cầu do thám của Trung Quốc bị máy bay chiến đấu của Mỹ bắn hạ. Tòa Bạch Ốc cho biết sẽ giữ cách tiếp cận bình tĩnh trong quan hệ với Bắc Kinh.
Tổng thống Joe Biden nói với báo giới quan điểm của ông là phải bắn hạ khinh khí cầu và ông bác bỏ câu hỏi liệu vụ việc có làm suy yếu quan hệ Mỹ-Trung hay không.
“Không. Chúng tôi đã nói rõ với Trung Quốc những gì chúng tôi sẽ làm”, ông nói. “Họ hiểu lập trường của chúng tôi. Chúng tôi sẽ không lùi bước. Chúng tôi đã làm đúng và vấn đề không phải là yếu đi hay mạnh lên - đó là thực tế.”
Phát ngôn viên an ninh quốc gia của Tòa Bạch Ốc John Kirby cho biết việc khinh khí cầu bay ngang qua Mỹ không giúp cải thiện quan hệ vốn đã căng thẳng với Trung Quốc và bác bỏ lập luận của Bắc Kinh rằng khinh khí cầu có mục đích khí tượng.
Tuy nhiên phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Karine Jean-Pierre nói cách tiếp cận của Hoa Kỳ trong quan hệ với Trung Quốc sẽ giữ bình tĩnh và Trung Quốc có quyền quyết định liệu họ có muốn xây đắp từ cuộc gặp giữa Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng 11 năm ngoái hay không.
Bà nói: “Việc này tùy thuộc Trung Quốc trong việc hình dung ra kiểu quan hệ mà họ muốn”.
Sự xuất hiện của khinh khí cầu Trung Quốc đã gây náo động chính trị ở Hoa Kỳ và khiến nhà ngoại giao hàng đầu của Hoa Kỳ, Antony Blinken, hủy bỏ chuyến đi từ ngày 5 đến ngày 6 tháng 2 tới Bắc Kinh mà cả hai nước đều hy vọng sẽ ổn định mối quan hệ đang rạn nứt của họ.
Bắc Kinh lên án vụ bắn hạ khinh khí cầu là “phản ứng thái quá rõ ràng” và kêu gọi Washington kiềm chế.
“Trung Quốc kiên quyết phản đối và phản đối mạnh mẽ điều này,” Thứ trưởng Ngoại giao Xie Feng nói trong bài phát biểu với Tòa đại sứ Hoa Kỳ tại Bắc Kinh được đăng trên trang web của Bộ.
Ngày 7/2, khi được hỏi liệu Trung Quốc có yêu cầu Hoa Kỳ trả lại mảnh vỡ từ khinh khí cầu bị bắn rơi hay không, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh nói khinh khí cầu thuộc về Trung Quốc.
“Quả khí cầu này không phải của Mỹ. Chính phủ Trung Quốc sẽ tiếp tục bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của mình”, bà nói trong một cuộc họp báo thường kỳ.
Bà Mao cũng cho biết bà không có thêm thông tin về thiết bị mà khinh khí cầu mang theo.
Bộ cho biết hôm 6/2 rằng Trung Quốc biết được khinh khí cầu của họ đã trôi dạt qua Hoa Kỳ sau khi được Washington thông báo.
Trong khi kêu gọi Hoa Kỳ kiềm chế, Trung Quốc cũng cảnh báo về “những hậu quả nghiêm trọng” và cho biết họ sẽ sử dụng các biện pháp cần thiết để đối phó với “các tình huống tương tự” mà không giải thích chi tiết. Tuy nhiên, một số nhà phân tích chính sách cho biết họ mong đợi bất kỳ phản ứng nào sẽ được cân nhắc kỹ lưỡng để ngăn chặn quan hệ ngoại giao trở nên tồi tệ hơn.
Một số đảng viên Cộng hòa đã đặt câu hỏi tại sao khinh khí cầu không bị bắn hạ trước khi nó được phép đi khắp nước Mỹ. Ông Biden đã yêu cầu các lựa chọn quân sự vào ngày 31/1 tuần trước, theo các quan chức Hoa Kỳ, nhưng các quan chức Ngũ Giác Đài cho biết rủi ro là quá lớn để bắn hạ nó trên đất liền.
“Khi nó bay qua Hoa Kỳ từ Canada, tôi đã nói với Bộ Quốc phòng rằng tôi muốn bắn hạ nó ngay khi thích hợp,” ông Biden nói với các phóng viên. “Họ kết luận... chúng ta không nên bắn hạ nó trên đất liền. Nó không phải là mối đe dọa nghiêm trọng và chúng ta nên đợi cho đến khi nó bay trên mặt nước.”
Sau lần đầu tiên đi vào không phận Hoa Kỳ ở phía bắc quần đảo Aleutian của Alaska vào ngày 28/1, khinh khí cầu đã bị bắn hạ ngoài khơi bờ biển Đại Tây Dương của Hoa Kỳ vào ngày 4/2 - một tuần sau đó.
Ông Kirby cho biết ông Blinken sẽ tìm cách sắp xếp lại chuyến đi của mình, chuyến đi đầu tiên của một ngoại trưởng Hoa Kỳ tới Bắc Kinh kể từ năm 2018, khi thời điểm thích hợp. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ned Price nói Washington và Bắc Kinh chưa có cuộc đối thoại nào về việc này.
Thu thập tình báo
Các quan chức Hoa Kỳ đã giảm nhẹ tác động của khinh khí cầu đối với an ninh quốc gia, nhưng nói rằng việc thu hồi thành công có thể giúp Hoa Kỳ hiểu rõ hơn về khả năng gián điệp của Trung Quốc.
Ông Kirby nói Hoa Kỳ đã điều nghiên về khinh khí cầu này từ lúc nó còn lơ lửng trên không và các quan chức hy vọng sẽ thu thập được thông tin tình báo có giá trị về hoạt động của nó bằng cách thu hồi càng nhiều bộ phận càng tốt.
Các quan chức cấp cao của Hoa Kỳ đã đề nghị thông báo cho các cựu quan chức chính quyền Trump về các chi tiết mà Tòa Bạch Ốc nói là ba chuyến bay khinh khí cầu của Trung Quốc khi ông Donald Trump còn là tổng thống. Các quan chức Hoa Kỳ cho biết những khinh khí cầu đó được tiết lộ sau khi ông Trump rời nhiệm sở vào tháng 1/2021 và được ông Biden kế nhiệm.
Một vị tướng cấp cao của Hoa Kỳ chịu trách nhiệm bắn hạ khinh khí cầu cho biết hôm 6/2 rằng quân đội Mỹ đã không phát hiện ra các khinh khí cầu gián điệp trước đó và gọi đây là “khuyết điểm về nhận thức”.
Tuy nhiên, Tướng Không quân Glen VanHerck, người đứng đầu Bộ Tư lệnh Phòng thủ Hàng không Vũ trụ Bắc Mỹ và Bộ Tư lệnh Phương Bắc, cho biết tình báo Hoa Kỳ đã xác định các chuyến bay trước sau sự kiện này dựa trên “các phương tiện thu thập bổ sung” thông tin tình báo mà không cho biết cụ thể chi tiết.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết một khinh khí cầu khác, được phát hiện trên bầu trời Mỹ Latin, là một khí cầu dân sự không người lái trong chuyến bay thử nghiệm “đã đi chệch hướng nghiêm trọng và vô tình đi vào không gian bên trên châu Mỹ Latin do bị ảnh hưởng bởi thời tiết và khả năng tự điều khiển hạn chế.”
Hôm Chủ nhật, quân đội Colombia cho biết đã nhìn thấy một vật thể trên không giống như một khinh khí cầu sau khi Ngũ Giác Đài hôm 3/2 cho biết một khinh khí cầu khác của Trung Quốc đang bay qua châu Mỹ Latin.
Diễn đàn