Ðây là chương trình Anh ngữ Sinh động bài 279. Phạm Văn xin kính chào quí vị thính giả.
Trước hết, (1) ta ôn lại chính tả của một số từ đã học trong bài trước. Ðó là cue/queue; already/all ready và to wind (regular verb) và to wind/wound/wound (irregular verb).
Sau đó, ta sẽ (2) học tiếp về 7 cặp chữ phát âm giống nhau, hay gần giống nhau, viết hơi nhau, nhưng và nghĩa khác nhau. Vì thế chúng dễ nhầm khi viết chính tả.
Ðính chính: Trong bài này thiếu một đoạn nên không rõ. Ðó là hai chữ đọc như nhau, viết khác và nghĩa khác nhau: elicit và illicit.
Ðộng từ to elicit gợi ra, moi ra. Reporters know that short questions will more likely elicit a response = phóng viên biết là hỏi câu hỏi ngắn sẽ dễ gợi được câu trả lời. The prosecutor had to ask many questions before he could elicit the truth from the defendant = công tố viên phải hỏi nhiều câu mới làm cho bị can buột ra sự thât. I could elicit no response from him. Tôi hỏi mà hắn không khai ra câu nào.
Còn illicit là một tính từ có nghĩa là trái luật hay bị cấm. An illicit love affair = cuộc tình duyên vụng trộm. Illicit drugs=thuốc cấm, bán trái phép, illegal drugs. Cáo lỗi cùng thính giả. -- PV
Phần A: Ôn lại cách viết mấy chữ đã học trong bài trước. Hãy nghe đọc một câu và trả lời.
1. Wait for my cue before starting (Xin chờ tôi ra dấu rồi hãy bắt đầu). Ðánh vần chữ cue thế nào? [C-U-E.]
2. Passengers are queueing up at the counter to buy tickets (hành khách xếp hàng ở quầy chờ mua vé. Ðánh vần chữ queueing thế nào? [Q-U-E-U-E-I-N-G or Q-U-E-U-I-N-G]
3. The teacher told the student to rewrite the draft of her essay three times before accepting it. (giáo sư bắt cô sinh viên viết lại bản nháp bài luận văn hai lần rồi mới chấp nhận). Ðánh vần chữ draft thế nào?—[D-R-A-F-T]. Nhớ là có hai cách viết chính tả: draft (lối Mỹ) và draught (lối Anh).
4. Your order had already been shipped. Món đồ của bà đã gửi đi rồi. Ðánh vần already thế nào? [A-L-R-E-A-D-Y (viết liền một chữ, 1 L)]
5. The order is all ready to be shipped. Món đồ đã gói sẵn chỉ còn gửi đi mà thôi. Ðánh vần all ready thế nào? [A-L-L, R-E-A-D-Y (viết rời làm 2 chữ; chữ ALL có 2 L)]
6. This grandfather clock needs to be wound once a week. Ðánh vần chữ WOUND thế nào? [W-O-U-N-D.]
Chúng tôi dừng chân cho ngựa nghỉ lấy hơi và uống nước. Hãy nói bằng tiếng Anh câu này. Quí vị có trả lời là: We stopped to wind and water our horses.
Ôn lại: to wind (động từ có qui tắc)= thở hổn hển, nghỉ lấy hơi, đánh hơi thấy mùi.
Ðộng từ bất qui tắc to wind/wound/wound=lên giây cót, uốn khúc quanh co (the river winds its way to the sea=con sông uốn khúc trước khi ra bể)
Phần B. Những cặp chữ dễ nhầm khi viết chính tả.
1. advice/advise. (Advise là verb; advice là noun)
May I give you a piece of advice? Bạn cho tôi có lời khuyên bạn nhé? The counsel advised the defendant to plead not guilty. Vị luật sư khuyên bị can nói vô tội. [Advice là uncountable noun khi ở số nhiều không có s. He gave me lots of good advice about buying a house.]
2. amoral/immoral /ầy mó-rờl/ /ìm-mó-rờl/
An amoral greedy businessman=thương gia tham lam, không đếm xỉa đến đạo lý. Amoral=không xét đến phải trái, hay luân lý, not following any moral rules, not caring about right or wrong.
Immoral: trái đạo đức. It’s immoral to steal=It’s wrong to steal=ăn cắp là trái đạo đức. The school board banned the novel because it objected to certain scenes it considered immoral.=Hội đồng giáo dục cấm cuốn tiểu thuyết vì có những cảnh coi như trái đạo đức.
3. censure/censor
Censure: /xén-sờ/ đàn hặc (tiếng cổ) như chức quan ngự sử có quyền chỉ trích tội lỗi các quan; bây giờ có nghĩa là chỉ trích, khiển trách. Several members of Congress called for the senator to be censured for his conduct.=nhiều dân biểu và nghị sĩ yêu cầu khiển trách ông nghị sĩ vì tư cách của ông.
Censor: /xén-xờ/ kiểm duyệt.
Prisoners’ letters were heavily censored.=thư của tù nhân) bị kiểm duyệt rất kỹ.
4. Complementary (bổ túc)/complimentary (khen ngợi) [Phát âm giống nhau.]
The husband and the wife have complementary skills: He is highly organized while she is creative.= Hai vợ chồng đều có kỹ-năng bổ túc cho nhau. Ông chồng có óc tổ chức công việc còn bà vợ thì có óc sáng tạo.
My boss was very complimentary about your work.=bà xếp của tôi ngợi khen công việc bạn làm.
=to complement viết có nguyên âm e; to compliment viết có nguyên âm i; phát âm giống nhau, nghĩa khác nhau.
5. Desert/to desert/dessert
Lots of people deserted their town to find work in the city. Now the town has become a cultural desert: No theaters, no music halls, no restaurants, no book stores. Nhiều người bỏ tỉnh lỵ ra kiếm việc ở thành phố. Tỉnh ấy nay thành vùng hoang cằn về văn hoá: không có rạp chiếu bóng, phòng nhạc, không có tiệm ăn, chẳng có hiệu sách. The steel mill stands completely deserted. =Xưởng thép hoàn toàn bị bỏ phế. The police are looking for the woman who deserted her children=cảnh sát đang truy tầm người đàn bà bỏ mặc không nuôi con bà.
What’s for dessert, Mom? Hôm nay có món gì ăn tráng miệng, hở Má?
=>danh từ desert=bãi sa mạc, nơi khô cằn (Sahara Desert, sa mạc Sahara); The camel can survive in the desert with very little water.=giống lạc đà có thể sống ở sa mạc mà cần rất ít nước. Ðộng từ to desert=bỏ mặc, đào ngũ; danh từ dessert =(viết có hai s) món tráng miệng.
=> desert (sa mạc) viết có 1 s nhấn vần thứ nhất; to desert viết 1 s nhấn vần thứ 2; danh từ dessert viết có hai s, nhấn vần 2).
6. Dual/Duel. Phát âm giống nhau /đú-ờl/
Dual = đôi, kép. He played a dual role: he served as conductor and composer=ông ta giữ vai trò kép vừa điều khiển ban nhạc vừa là nhà soạn nhạc. She has dual citizenship, French and American=bà ấy có quốc tịch kép, Pháp và Mỹ. The program has a dual purpose.=chương trình có hai mục tiêu.
Duel = đo súng hay đọ kiếm tay đôi. Alexander Hamilton was killed in a duel.
Alexander Hamilton bị chết trong cuộc đọ súng.
=> dual và duel đọc giống nhưng dual viết với nguyên âm a; duel viết với nguyên âm e.
7. Faint/feint [phát âm giống nhau: /fềnt/
Faint (adj) yếu ớt. A faint hope=hy vọng mong manh
There’s still a faint hope that they might be alive.=có chút xíu hy vọng rằng họ còn sống,
A faint chance=cơ hội mong manh.
Not for the faint of heart. Being an inner-city cop is not for the faint of heart = àm nghề cảnh sát nội thành không phải là việc cho người nhát gan.
To faint: ngất xỉu
It was so hot last summer that some people fainted.=Hè năm ngoái nóng quá nên có người xỉu.
I almost fainted when they told me the price of the diamond.=tôi suýt nữa xỉu khi họ cho biết giá tiền viên kim cương.
Feint: đòn nghi binh; đánh nhứ (như trong boxing). Feint vừa là noun vừa là verb. The dogs made a few feints at each other, then backed off without fighting.=Hai con chó cắn nhứ nhau vài lần rồi bỏ đi mà không cắn nhau.
(Phân biệt: feign /fền/ (giả vờ, giả mạo): He survived the massacre by feigning death: trong cuộc tàn sát anh ta giả chết nên thoát không bị giết. To feigned authorship of a novel.=giả mạo là tác giả cuốn tiểu thuyết.)
Tóm tắt: Hôm nay chúng ta ôn lại những chữ đã học trong bài trước như cue/và queue. Cũng ôn lại chữ queue xếp thành hàng dài như to queue up trong tiếng Anh British English; form a line hay line up trong tiếng Mỹ.
Cũng ôn lại already viết làm 1 chữ có 1 L, có nghĩa là đã hay rồi (previously), như câu I’ve seen that film already, so I don’t want to see it again. Còn all ready viết làm 2 chữ và chữ all có 2 L có nghĩa là sẵn sàng, all prepared.
Cũng ôn lại to wind động từ có qui tắc (thở hổn hển, cho nghỉ lấy hơi, đánh hơi thấy mùi) và động từ bất qui tắc to wind (lên giây cót đồng hồ, uốn khúc quanh co như winding streets). To wind/wound/wound.
Ta cũng học thêm những cặp chữ dễ nhầm khi viết chính tả. Ðó là:
Advice/to advise
Amoral/immoral: The amoral businessman did not really care about right or wrong. He used any means to get money. It’s immoral to steal.
Censure/censor
Complementary/complimentary
Desert/dessert
Dual/duel
Faint/feint
Vietnamese Explanation
Xin chú ý: Trong khi theo dõi bài học Anh Ngữ Sinh Ðộng, nếu quí vị có điều gì thắc mắc về cách phát âm, cách hành văn, chấm câu hay văn phạm, xin gửi e-mail về địa chỉ Vietnamese@voanews.com.
Quí vị vừa học xong bài 279 trong Chương trình Anh ngữ Sinh Ðộng New Dynamic English. Phạm Văn xin kính chào quí vị thính giả và xin hẹn gặp lại trong một bài học khác.
