Ðây là chương trình Anh ngữ Sinh động bài 285. Phạm Văn xin kính chào quí vị thính giả.
Trước hết, ta phân biệt nghĩa của hai từ accuracy và precision.
Cũng ôn lại những chữ dễ phát âm sai như quay, debt và receipt.
Phần chính của bài hôm nay là cách phát âm tiếp vĩ ngữ –ious. Ðuôi –ious này có hai cách phát âm: phát âm là /sợx/ khi trước -ious là một phụ âm như c, t, hay x. Nghĩa là những phần cious, tious hay xious phát âm là /sợx/, như cautious (thận trọng), ambitious (có tham vọng), capricious (thay đổi thất thường) và anxious (lo lắng, nôn nóng). Còn nếu trước những tiếp vĩ ngữ -ious, không phải là phụ âm -c, -t, hay -x thì đuôi -ious phát âm thành 2 âm tiết /ì-ợx/, thí dụ serious đọc là /xÍ-rì-ợx/.
A. Hãy nói bằng tiếng Anh để ôn lại từ offer đã học:
- Họ treo giải thưởng cho ai tìm được con mèo đi lạc của họ.=> They offer a reward for the return of their cat.
- Anh đã đi tìm việc cả tháng nay. Có nơi nào hứa cho anh việc không? You spent a month looking for a job. Have you got any job offers?
- The landlord made an offer the young man couldn’t refuse. “Marry my daughter and I will give you both a new home as a wedding gift.” Ông địa chủ đề nghị một điều chàng trai khó từ chối: “Hãy lấy con gái lão rồi lão sẽ tặng làm quà cưới cho hai đứa một căn nhà mới.”
- The wealthy landowner made an offer which he knew, even if the young man took up, could hardly be fulfilled: (Ông phú hộ đưa ra đề nghị mà ông biết dù chàng trai có nhận cũng khó thực hiện được.) “Mang về cho ta một cây tre trăm đốt rồi ta sẽ gả con gái ta cho nhà ngươi!” – (Bring me a bamboo of one hundred nodes and I will let you marry my daughter.)
B. Accuracy/precision
Phân biệt accuracy và precison. Nói chung, cả hai đều có nghĩa “chính xác”, nhưng accuracy có nghĩa như “đúng” (sát với tiêu chuẩn, sự thật, exact). Tính từ của accuracy là accurate.
Precision cũng có nghĩa chính xác nhưng nhấn mạnh đến khả năng có thể tạo được kết quả y hệt như mẫu.
Tính từ precise có nghĩa như kỹ, khó tính. He had precise ways of doing things and would not change. Anh ta có lối làm việc cẩn thận, chính xác và không chịu thay đổi.
Trong ngành kỹ sư, precision có nghĩa tạo kết quả y hệt như mẫu mỗi khi thí nghiệm. Máy tiện những thanh sắt dài 20 cm thì dù tiện 3 thanh hay 10 thanh, thanh nào cũng dài y hệt như nhau. Ðó là thí dụ về precision. He wrote with precision.= ông ta viết rất chính xác. Can’t you be more precise in your answers? Anh có thể trả lời chính xác hơn không? Your answers are too vague = những câu trả lời của anh mơ hồ quá.
Dùng chữ accuracy với nghĩa “đúng”: They questioned the accuracy of the information in the file: Họ nghi ngờ tính cách chính xác của tin tức trong hồ sơ. (accuracy=truthfulness). That’s not accurate! That’s not true!= điều đó không đúng!
History is not a precision (an exact) science like mathematics; it is a social science. Lịch sử không phải là một khoa học chính xác như toán học; lịch sử là một khoa học xã hội.
C. Những chữ dễ phát âm nhầm:
- What do you call a wharf where ships are loaded or unloaded?— Quay (bến tầu).
When you visit San Francisco, be sure to come to see the Fisherman’s Wharf, a historic tourist attraction. Nếu bạn đến thăm Cựu Kim Sơn, hãy thăm Bến tầu của Ngư phủ, một nơi hấp dẫn du khách có tính cách lịch sử.
- What do you call a line of waiting people? -- A queue.
- What feature do the following three words share in common?—island, isle and aisles—the letter s is mute.
- What feature do the following two words share? fasten, often?— the letter t is mute.
- How do you spell debt? = nợ. D-E-B-T. Debtor = người chủ nợ (người hay cơ quan cho vay nợ). Debt collector = người đòi nợ. Tôi chịu ơn ông suốt đời. I am forever in your debt.
D. Hai cách phát âm đuôi –ious
- Phát âm /sợx/ nếu trước tiếp vĩ ngữ này là những phụ âm như c-, t-, hay x-. Nghĩa là âm -ious phát âm làm 1 âm tiết (one syllable) những chữ sau đây:
Ambitious: có tham vọng, nhiều hoài bão. Ambitious students make the best grades.=học sinh có hoài vọng cao thì có điểm hạng tốt. (Trước –ious là âm t)
Anxious: lo lắng, bồn chồn, áy náy, nóng ruột. The children are anxious to go to the party. Các em nhỏ nóng lòng muốn đi dự tiệc. She was anxious about her mother’s illness.=cô ta lo ngại về bịnh tình bà mẹ. (Trước tiếp vĩ ngữ -ious là âm x). Danh từ: anxiety.
Audacious: táo bạo, bold /o-đấy-sợx/. Napoleon was an audacious leader. Napoleon là một nhà lãnh đạo táo bạo (trước tiếp vĩ ngữ -ious là âm c.) Noun: audacity /o-đé-xờ-tì/. He has the audacity to tell me that I was too fat.=anh ta dám cả gan nói rằng tôi quá mập.
Capricious: thay đổi thất thường, changing suddenly; the capricious political situation in Somalia. Tình hình chính trị thay đổi bất ngờ ở Somalia. He’s capricious: he changes his mind often.
Efficacious: /è-fờ-kế-sợx/ có hiệu quả (effective). More efficacious treatment of skin cancer may soon be available. Khoa học sắp tìm thêm phép trị ung thư da.
Delicious: Try a slice of this cake. It’s delicious! Ăn thử khoanh bánh này xem. Ngon lắm!
Facetious: /fờ-xí-sợx/ He kept us laughing with his facetious remarks (khôi hài không đúng chỗ, humorous but not appropriate in a serious condition)
Fictitious (tưởng tượng, giả): He checked into a hotel under a fictitious name. Anh ta ghi tên vào ở khách sạn bằng tên giả. The names of the characters in this film are fictitious. Tên những nhân vật trong phim này là tưởng tượng.
Infectious (dễ lây) Smallpox and measles are infectious diseases. Bịnh đậu mùa và bịnh sởi là bịnh hay lây. His gaiety was infectious. Tính vui vẻ của anh ta làm người chung quanh vui lây.
Judicious – sáng suốt, đúng đắn, sensible and careful. Ex,: a judicious use of time and resources=sử dụng thì giờ và tài nguyên hợp lý. A judicious choice, a judicious remark=một lựa chọn, một lời nhận xét sáng suốt. Phân biệt với chữ judicial: a judicial system=hệ thống tư pháp. The Supreme Court is the highest court of the judicial system of the United States.=Tối cao Pháp viện là toà án cao nhất trong hệ thống tư pháp Hoa Kỳ.
Gracious = polite, kind and generous ân cần, độ lượng, she’s the most gracious hostess I’ve ever known=bà chủ nhà thật là người lịch sự tôi chưa từng thấy bao giờ.
Malicious = (harmful) She was the victim of a malicious rumor=bà ấy là nạn nhân của một lời đồn có ác tâm. Malicious gossip.
Precious = quí giá. You can’t afford to waste precious time before exams. Chớ lãng phí thì giờ quí báu trước khi thi.
Suspicious (noun--suspicion). Police became suspicious of them after a tip-off.=cảnh sát bắt đầu nghi ngờ họ sau khi nhận được tin báo. His strange behavior made me suspicious.=hành vi lạ lùng của anh ta làm tôi nghi.
=> Phát âm làm 2 âm tiết nhưng chữ không có âm –c- hay –t- hay –x- đứng trước -ious: /ì-ợx/
- Curious (tò mò) Why do you ask?— No reason. I’m just curious to know what happened. --Tại sao anh hỏi?— Không có lý do. Tôi chỉ tò mò muốn biết chuyện gì xẩy ra.
-Serious — Luckily the damage was not serious = May mắn là sự tai hại không đến nỗi nặng. Serious illness=bệnh nặng.—Are you serious? hay You can’t be serious. --Bạn nói thật (không nói đùa) đấy chứ?
Tedious = long and boring. How was the conference? Buổi hội nghị ra sao? We had to sit through several tedious speeches=chúng tôi phải ngồi nghe hết nhiều bài diễn văn buồn tẻ.
Envious = jealous. Mary is always envious of my sister’s long hair. Mary lúc nào cũng thèm muốn có mớ tóc dài như chị tôi.
Obvious = rành mạch, hiển nhiên. It’s obvious to everyone that she’s not happy. Rõ ràng là ai cũng thấy cô ta không hài lòng.
Credit: Seattle Learning Academy
http://www.pronuncian.com/Podcast/Default-aspx?Episode=147
Vietnamese Explanation
Xin chú ý: Trong khi theo dõi bài học Anh Ngữ Sinh Ðộng, nếu quí vị có điều gì thắc mắc về cách phát âm, cách hành văn, chấm câu hay văn phạm, xin gửi e-mail về địa chỉ Vietnamese@voanews.com.
Quí vị vừa học xong bài 285 trong Chương trình Anh ngữ Sinh Ðộng New Dynamic English. Phạm Văn xin kính chào quí vị thính giả và xin hẹn gặp lại trong một bài học khác.
