Nga đã điều chỉnh lại các mục tiêu chiến tranh của mình ở Ukraine theo cách giúp Tổng thống Vladimir Putin có thể dễ dàng tuyên bố chiến thắng để giữ thể diện bất chấp một chiến dịch khó khăn mà trong đó quân Nga đã hứng chịu những thất bại nhục nhã, các nhà phân tích quân sự nói với Reuters.
Nga đã phát động cuộc tấn công nước láng giềng cả trên bộ, trên không và trên biển vào ngày 24/2 và tiến xa đến tận thủ đô Kyiv – nơi lực lượng của họ đã bị chặn đứng trong nhiều tuần – trong một chiến dịch mà Ukraine và phương Tây nói là nỗ lực để lật đổ chính phủ dân chủ của Tổng thống Volodymyr Zelenskyy.
Tuy nhiên, hôm 25/3, một quan chức quân sự cấp cao của Nga nói mục tiêu thực sự là ‘giải phóng’ khu vực Donbass ở miền đông Ukraine, nơi phe ly khai được Nga hậu thuẫn đã giao tranh với quân đội Ukraine trong tám năm qua.
“Các mục tiêu chính của giai đoạn đầu tiên của chiến dịch nói chung đã đạt được,” Tướng Sergei Rudskoi, người đứng đầu Tổng cục Tác chiến của Bộ Tổng tham mưu Nga, cho biết.
“Tiềm năng chiến đấu của các lực lượng vũ trang Ukraine đã bị giảm đáng kể… giúp chúng tôi có thể tập trung vào nỗ lực cốt lõi là đạt mục tiêu chính: giải phóng Donbass.”
Vùng Donbass, nơi ông Putin cáo buộc không có bằng chứng rằng Ukraine tiến hành ‘diệt chủng’ chống lại sắc dân Nga, từ lâu là một trong những vấn đề chính trong hàng loạt những ta thán của Moscow đối với Ukraine.
Nhưng nếu chiếm toàn bộ Donbass là mục tiêu ngay từ đầu, Moscow lẽ ra phải thi hành một chiến dịch giới hạn hơn nhiều và do đó đỡ được công sức và tổn thất khi phải xâm lược Ukraine từ phía bắc, phía đông và phía nam.
“Rõ ràng quân Nga đã hoàn toàn thất bại trong mọi mục tiêu họ đặt ra và do đó giờ đây họ đang xác định lại mục đích chiến dịch là gì để có thể tuyên bố chiến thắng,” ông Ben Hodges, cựu tư lệnh lực lượng Mỹ ở châu Âu, hiện đang làm việc cho Trung tâm Phân tích Chính sách châu Âu, cho biết.
“Rõ ràng họ không có khả năng tiếp tục các chiến dịch tấn công quy mô lớn kéo dài... Vấn đề hậu cần của họ thì ai cũng thấy, họ gặp vấn đề nghiêm trọng về nhân lực và sự kháng cự của quân Ukraine đã vượt xa tất cả những gì họ có thể nghĩ”.
Phí tổn cho ‘chiến dịch quân sự đặc biệt’ theo cách gọi của Nga là rất lớn. Ông Rudskoi, quan chức Bộ Tổng tham mưu, hôm 25/3 đã thừa nhận có 1.351 binh lính Nga đã tử vong. Ukraine nói con số thực sự cao gấp 10 lần.
Oryx, một trang blog quân sự của Hà Lan ghi lại tổn thất trang thiết bị của cả hai bên dựa trên hình ảnh và video có thể kiểm chứng, cho biết Nga đã mất 1.864 trang thiết bị bao gồm 295 xe tăng, 16 máy bay, 35 máy bay trực thăng, ba tàu và hai tàu hỏa chở nhiên liệu. Họ cũng xác minh thiệt hại của Ukraine là 540 thiết bị, trong đó có 77 xe tăng.
Khi chiến dịch tấn công bị chặn đứng, Nga đã phải dùng đến cách nã đạn pháo vào các thành phố với tên lửa và pháo binh, biến chúng thành đống đổ nát.
“Bước tiến của quân Nga đang bị chặn đứng hay tốt nhất cũng là tiến rất chậm vào lúc này,” ông Nick Reynolds, nhà phân tích chiến tranh trên bộ tại viện nghiên cứu RUSI ở London cho biết.
“Chiến lược ban đầu của họ bây giờ là hoàn toàn không thể đạt được. Chiến lược ban đầu của họ là chặt đầu chính phủ Ukraine hay khiến nó sụp đổ bằng cách đưa quân vào. Rõ ràng điều đó đã không xảy ra mà là ngược lại.”
Nga còn nhiều việc ở phía trước để đạt được ngay cả mục tiêu khiêm tốn hơn là đẩy quân Ukraine ra khỏi miền Đông. Trong số hai vùng tạo nên Donbass, Bộ Quốc phòng Nga cho biết các lực lượng được Nga hậu thuẫn hiện kiểm soát 93% Luhansk nhưng chỉ có 54% Donetsk.
Trong khi đó, Ukraine đang tỏ vẻ ngày càng tự tin.
Phó Tham mưu trưởng Lực lượng Bộ binh Ukraine Oleksandr Gruzevich hôm 25/3 nói rằng Nga sẽ cần thêm quân từ gấp ba đến gấp năm lần để chiếm Kiev, và đang bị chặn trong nỗ lực thiết lập hành lang trên bộ băng ngang bờ biển phía nam để nối bán đảo Crimea mà họ đã sáp nhập từ trước với Donbass.
Ông Hodges, tướng Mỹ đã nghỉ hưu, cho biết câu hỏi hiện giờ là liệu phương Tây có đủ can đảm để vượt qua nỗi sợ về việc Nga leo thang chiến tranh với vũ khí hóa học hay hạt nhân hay không - điều mà ông nói sẽ không mang lại lợi thế chiến thuật cho Moscow - và tăng cường hỗ trợ cho Ukraine nhiều hơn nữa.
Ông cho biết nếu Kyiv có thêm các thiết bị như tên lửa tầm xa, pháo binh và máy bay không người lái, cùng với được phương Tây cung cấp thông tin tình báo, có thể cho phép họ chuyển từ phòng thủ sang tấn công.
