Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị hôm 31/5 ký kết các thỏa thuận tại Tonga về hợp tác thiết bị cảnh sát và nghề cá trong chuyến công du đến khu vực các đảo quốc Thái Bình Dương, nơi Bắc Kinh tham vọng phát triển các mối quan hệ an ninh sâu rộng hơn đã khiến các đồng minh của Mỹ lo ngại, theo Reuters.
Các quốc đảo Thái Bình Dương không đạt được đồng thuận trong cuộc họp với ông Vương một ngày trước đó về một hiệp ước thương mại và an ninh sâu rộng trong khu vực mà Trung Quốc đề xuất.
Tại Tonga, ông Vương đã ký một số thỏa thuận song phương với Thủ tướng Siaosi Sovaleni và ông đến thăm Quốc vương Tupou VI tại Cung điện Hoàng gia, chính phủ Tonga cho biết trong một tuyên bố.
“Cả hai cuộc họp đều tập trung vào sự tôn trọng lẫn nhau và lợi ích chung của người dân Trung Quốc và Tonga,” tuyên bố nói.
Các thỏa thuận giữa cơ quan quản lý thiên tai của hai nước và việc Trung Quốc cung cấp phòng thí nghiệm cảnh sát và thiết bị kiểm tra hải quan cũng như bản ghi nhớ về “nền kinh tế xanh” sẽ hỗ trợ sự phát triển lâu dài của Tonga.
Thủ tướng Sovaleni “cám ơn Trung Quốc về các trợ giúp cứu trợ sau thiên tai núi lửa phun trào ... và sóng thần”.
Australia và New Zealand là những quốc gia tài trợ lớn nhất cho Tonga. Điều này làm nổi bật sức ép mà một số đảo quốc Thái Bình Dương phải đối mặt trong căng thẳng địa chính trị giữa Trung Quốc và các đồng minh của Mỹ đang gia tăng.
Hôm 30/5, một cuộc họp trực tuyến do ông Vương chủ trì tại Fiji với các giới chức đồng cấp của 10 quốc đảo đã hoãn lại việc xem xét một thỏa thuận sâu rộng về chính sách, an ninh, nghề cá, dữ liệu và khu vực thương mại tự do, do Trung Quốc đề xuất.
Dự thảo thông cáo chung và kế hoạch hành động 5 năm bị rò rỉ trước cuộc họp, trong bối cảnh bị chỉ trích rằng thỏa thuận sẽ ràng buộc các quốc gia chặt chẽ với Trung Quốc và làm gia tăng căng thẳng địa chính trị với Hoa Kỳ.
Thủ tướng Samoa Fiame Naomi Mataafa nằm trong số các nhà lãnh đạo quốc đảo kêu gọi trì hoãn và muốn các quyết định quan trọng về khu vực nên được Diễn đàn Quần đảo Thái Bình Dương thông qua, truyền thông Samoa đưa tin hôm 31/5.
Hãng tin Talamua của Samoa dẫn lời bà Fiame nói: “Chúng tôi chưa đưa ra quyết định vì chúng tôi chưa có đủ thời gian để xem xét”.
