Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 31/10 nói rằng Hiến pháp Mỹ không đảm bảo quyền có quốc tịch Mỹ cho bất cứ ai sinh ra ở Mỹ - một lời khẳng định đi ngược lại với diễn giải pháp lý lâu nay của Hiến pháp.
“Cái gọi là Quyền Tự động có Quốc tịch Mỹ khi sinh ra ở Mỹ, vốn khiến đất nước chúng ta mất hàng triệu đô la và rất bất công đối với các công dân chúng ta, sẽ phải chấm dứt bằng cách này hay cách khác. Nó không được đề cập trong Tu chính án thứ 14 bởi vì có cụm từ ‘tùy thuộc vào quyền phán xử của nước Mỹ’. Nhiều học giả pháp lý đồng ý…” ông Trump viết trên Twitter sáu ngày trước khi diễn ra cuộc bầu cử giữa kỳ ở Mỹ.
Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ, được bổ sung sau cuộc Nội chiến, quy định bất cứ ai sinh ra trên đất Mỹ được quyền có quốc tịch Mỹ và mục đích của tu chính án này là giúp cho các cựu nô lệ có được sự bảo vệ trong Hiến pháp. Tuy nhiên, một số người Cộng hòa, trong đó có ông Trump, nói rằng nó tạo động cơ để các di dân đến Mỹ bất hợp pháp để sinh con.
Ông George Conway, luật sư vốn là chồng của bà Kellyanne Conway, một trong những cố vấn hàng đầu của ông Trump, viết trên mục ý kiến của tờ Washington Post hôm 31/10 rằng một hành động chấm dứt ‘quyền đương nhiên có quốc tịch Mỹ khi sinh ra ở Mỹ’ sẽ là vi hiến.
“Đôi khi ngôn từ trong Hiến pháp rõ như ban ngày và cấm các chính trị gia làm những điều họ muốn. Trường hợp này áp dụng đúng vào đề xuất của Tổng thống Trump muốn dùng một sắc lệnh hành pháp chấm dứt quyền tự động có quốc tịch Mỹ khi sinh ra ở Mỹ,” vị luật sư này viết.
Bà Sarah Sanders, phát ngôn nhân Tòa Bạch Ốc nói trong một cuộc họp báo với Fox News hôm 31/10 rằng vấn đề di trú là chuyện nan giải.
“Tổng thống muốn thấy có cải cách toàn diện. Chúng ta có những lỗ hổng lớn trong hệ thống di trú của chúng ta mà chúng ta phải bịt lại nếu không chúng ta vẫn cứ tiếp tục lần lữa né tránh,” bà nói thêm.
Ông Trump lần đầu tiên nêu vấn đề bỏ ‘quyền tự động có quốc tịch Mỹ khi sinh ở Mỹ’ hôm 30/10. Đề xuất này đã giành được sự ủng hộ của Thượng nghị sỹ Cộng hòa Lindsey Graham, một đồng minh của ông Trump. Tuy nhiên, các thành viên khác của Đảng đã lên tiếng phê phán, trong đó có Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan, người nói rằng Tổng thống không thể chấm dứt quyền này chỉ với một nét bút.
