Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị yêu cầu Philippines giải quyết những căng thẳng nghiêm trọng trong quan hệ giữa họ về vấn đề Biển Đông thông qua đối thoại, cảnh báo rằng bất kỳ tính toán sai lầm nào cũng sẽ khiến Bắc Kinh phải tự vệ và “kiên quyết đáp trả”.
Bắc Kinh và Manila cáo buộc nhau gay gắt trong những tháng gần đây về một loạt các vụ tranh chấp ở Biển Đông.
Philippines cáo buộc lực lượng hải cảnh Trung Quốc cố tình va chạm với tàu bè của họ và sử dụng vòi rồng cũng như tia laser cấp quân sự để bắn vào tàu của họ, trong khi Trung Quốc cáo buộc Philippines xâm phạm lãnh thổ của họ.
Mối quan hệ giữa hai nước xấu đi trong năm nay trong lúc Manila tăng cường quan hệ quân sự với Nhật Bản và Hoa Kỳ, cựu cường quốc thuộc địa và đồng minh quốc phòng của nước này trong bảy thập kỷ.
Theo một tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Vương nói với người đồng cấp Philippines Enrique Manalo trong cuộc điện đàm hôm 20/12 rằng: “Mối quan hệ Trung Quốc-Philippines đang ở ngã ba đường”.
“Ưu tiên hàng đầu là xử lý và kiểm soát hợp lý tình hình hàng hải hiện tại”.
Ông Vương được trích lời nói rằng nếu Philippines đánh giá sai hoặc thông đồng với các thế lực bên ngoài “có ý đồ xấu”, Trung Quốc sẽ bảo vệ quyền lợi của mình và phản ứng kiên quyết.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói trong cuộc họp báo thường kỳ hôm 21/12 rằng yêu cầu thực hiện cuộc điện đàm này đến từ phía Philippines.
Phát biểu của ông Vương có thể làm gia tăng tranh chấp đã âm ỉ trong nhiều năm, với việc Philippines đẩy lùi điều mà họ coi là chiến dịch của Trung Quốc nhằm ngăn cản nước này tiếp cận nhiên liệu hóa thạch và tài nguyên thủy sản trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines.
Sự leo thang hướng tới một cuộc đối đầu vũ trang, dù khó có thể xảy ra, sẽ là một sự gia tăng nguy cơ đáng kể, với việc Mỹ bị ràng buộc bởi hiệp ước phòng thủ chung năm 1951 là phải bảo vệ Philippines nếu nước này bị tấn công, kể cả ở Biển Đông.
Ngoại trưởng Manalo cho biết trong một tuyên bố rằng ông đã có cuộc trao đổi thẳng thắn với ông Vương, đồng thời nói thêm rằng cả hai “lưu ý tầm quan trọng của đối thoại”.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 21/12 cho biết: “Quan điểm của Trung Quốc vẫn không thay đổi là các tranh chấp cần được giải quyết hợp lý thông qua đối thoại và tham vấn”.
Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr đã tăng cường quan hệ với Hoa Kỳ, bao gồm việc mở rộng quyền tiếp cận của Hoa Kỳ tới các căn cứ quân sự của Philippines trong khi tìm kiếm sự đảm bảo về mức độ mà Washington sẽ bảo vệ đất nước của ông khỏi bị tấn công - những động thái đã khiến Trung Quốc khó chịu.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines hôm 20/12 chỉ trích Trung Quốc và nói rằng “không có quốc gia nào trên thế giới” ủng hộ yêu sách hàng hải của Bắc Kinh. Hoa Kỳ và các cường quốc phương Tây khác đã lên án việc lực lượng tuần duyên Trung Quốc đối đầu và ngăn chặn các tàu Philippines trong vùng đặc quyền kinh tế của Manila.
Philippines hôm 21/12 cho biết người đứng đầu quân đội của họ và tướng hàng đầu của Nhật Bản đã tổ chức các cuộc đàm phán về “các vấn đề an ninh khu vực cấp bách”, trong đó họ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng liên minh để chống lại sự xâm lược, kể cả ở Biển Đông.
Tuyên bố của quân đội Philippines cho biết: “Cuộc gặp thể hiện cam kết của (quân đội Philippines) trong việc tăng cường quan hệ đối tác với các quốc gia có cùng chí hướng và thu hút sự ủng hộ cho việc thúc đẩy trật tự quốc tế dựa trên luật lệ cũng như một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở”.
Diễn đàn