Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden sắp tổ chức hội nghị thượng đỉnh trực tiếp đầu tiên với các lãnh đạo “Bộ tứ” (Úc, Ấn Độ, Nhật Bản và Hoa Kỳ) để tìm cách thúc đẩy hợp tác nhằm đẩy lùi sự quyết đoán ngày càng tăng của Trung Quốc.
Hội nghị thượng đỉnh sẽ được tổ chức tại Nhà Trắng ở Washington vào ngày 24/9, Thư ký Báo chí Jen Psaki cho biết trong một tuyên bố.
Chuyến thăm Hoa Kỳ của các thủ tướng Australia, Ấn Độ và Nhật Bản - Scott Morrison, Narendra Modi và Yoshihide Suga - sẽ trùng với Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tại New York, nơi ông Biden sẽ phát biểu vào ngày 21/9.
Tại cuộc họp trực tuyến hồi tháng 3, các lãnh đạo “Bộ tứ” cam kết hợp tác chặt chẽ về vaccine COVID-19 và khí hậu, đồng thời đảm bảo một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở trước những thách thức từ Bắc Kinh.
“Việc tiếp đón các lãnh đạo của Nhóm Bộ tứ thể hiện ưu tiên của chính quyền Biden-Harris trong việc tham gia vào Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, bao gồm thông qua các cấu hình đa phương mới để đáp ứng những thách thức của thế kỷ 21”, bà Psaki nói.
Điều phối viên Ấn Độ - Thái Bình Dương của ông Biden, Kurt Campbell, cho biết vào tháng 7 rằng cuộc họp trực tiếp được lên kế hoạch từ lâu này sẽ mang lại những cam kết mang tính “quyết định” về cơ sở hạ tầng và ngoại giao vaccine.
Vốn đang thúc đẩy chi tiêu lớn cho cơ sở hạ tầng trong nước, Tổng thống Biden hồi tháng 3 cho biết ông đã đề nghị với Thủ tướng Anh Boris Johnson rằng các nước dân chủ nên có kế hoạch về cơ sở hạ tầng để cạnh tranh với Sáng kiến Vành đai và Con đường khổng lồ của Trung Quốc, với các dự án từ Đông Á đến châu Âu.
Bà Psaki cho biết các lãnh đạo “Bộ tứ” sẽ “tập trung làm sâu sắc thêm mối quan hệ của chúng tôi và thúc đẩy hợp tác thiết thực trên các lĩnh vực như chống COVID-19, giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu, hợp tác về các công nghệ mới nổi và không gian mạng, cũng như thúc đẩy một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở”.
Một quan chức cấp cao của Hoa Kỳ cho biết cơ sở hạ tầng sẽ nằm trong một loạt các chủ đề được thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh trực tiếp.
Tại Bắc Kinh hôm 14/9, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói: “Trung Quốc tin rằng bất kỳ khuôn khổ hợp tác khu vực nào cũng nên đi theo xu hướng của thời đại và có lợi”.
“Nó không nên nhắm mục tiêu vào bất kỳ bên thứ ba nào”, người phát ngôn Triệu Lập Kiên nói tại một cuộc họp báo thường kỳ.
Cuộc họp của Bộ tứ diễn ra sau cuộc rút quân hỗn loạn của Hoa Kỳ khỏi Afghanistan. Các quan chức Mỹ nói rằng việc chấm dứt cuộc chiến dài nhất của nước Mỹ sẽ cho phép Hoa Kỳ chuyển hướng nguồn lực và chú ý vào việc giải quyết các vấn đề liên quan đến Trung Quốc.
Thượng nghị sĩ Bill Hagerty, một đảng viên Đảng Cộng hòa và là cựu đại sứ Hoa Kỳ tại Nhật Bản, hoan nghênh kế hoạch họp thượng đỉnh với các lãnh đạo Bộ tứ.
Ông nói trên Twitter: “Biến cố rút quân tại Afghanistan của ông Biden khiến khu vực lân cận của Ấn Độ trở nên nguy hiểm hơn và đặt ra những câu hỏi chính đáng cho Nhật Bản và Australia. Vì vậy, thật tốt khi chúng ta tiếp đón các đối tác Bộ tứ”.
“Chúng ta phải sửa chữa và làm mới các liên minh của mình, và đây là chìa khóa”.
Sáng kiến vaccine của hội nghị thượng đỉnh đầu tiên đã bị đình trệ sau khi Ấn Độ, nhà sản xuất lớn nhất thế giới, bị ảnh hưởng bởi làn sóng dịch thảm khốc và việc xuất khẩu vaccine bị đình trệ.
Tại hội nghị thượng đỉnh hồi tháng 3, bốn nhà lãnh đạo đã đồng ý để nhà sản xuất thuốc Ấn Độ Biological E sản xuất ít nhất một tỷ liều vaccine trước cuối năm 2022, chủ yếu là cho các nước Đông Nam Á và Thái Bình Dương.
Tuần trước, tờ Kyodo News của Nhật Bản cho biết ông Suga sẽ đến Washington trong tháng này để tham dự cuộc họp Bộ tứ mặc dù nhiệm kỳ của ông trong tư cách thủ tướng sẽ kết thúc vào ngày 30/9.
Ông Suga là lãnh đạo đầu tiên họp hội nghị thượng đỉnh trực tiếp với ông Biden tại Nhà Trắng vào tháng 4, nhấn mạnh vai trò trung tâm của Nhật Bản trong nỗ lực của Mỹ nhằm đối đầu với Trung Quốc.
