Chính quyền Tổng thống Donald Trump ngày 15/7 tuyên bố sẽ thực hiện các bước gây khó khăn cho di dân đến biên giới Mỹ-Mexico để xin vào Mỹ tị nạn.
Bộ An ninh Nội địa, trong thông cáo chung với Bộ Tư pháp, cho biết quy định lâm thời sẽ lập “rào cản mới” cho di dân bằng cách đòi hỏi người nước ngoài xin tị nạn tại Mỹ phải hội đủ những điều kiện gắt gao hơn.
Đề nghị này gây thêm khó khăn đối với những ai không đệ đơn xin bảo vệ khỏi tình trạng đàn áp hay tra tấn tại ít nhất một “nước thứ ba” mà họ đi ngang qua trên đường đến Mỹ.
Chính quyền ông Trump muốn làm chùn chân làn sóng người xin tị nạn đến biên giới Mỹ-Mexico. Hầu hết những người này thuộc các nước Trung Mỹ đi xuyên qua Mexico và Guatemala trên đường đến biên giới Hoa Kỳ, dù cũng có một số đến từ các nơi xa xôi như châu Phi chẳng hạn.
Quyền Bộ trưởng An ninh Nội địa Kevin McAleenan nói sáng kiến này sẽ “giúp giảm bớt một động lực ‘chính’ thúc đẩy di dân bất hợp pháp đến Mỹ.”
Đảng Cộng hòa hoan nghênh động thái này. Dân biểu Dough Collins, đảng viên Cộng hòa cao cấp trong Ủy ban Tư pháp Hạ viện, nói việc này “giúp trở lại tính chính trực của hệ thống tị nạn bằng cách chú trọng đến những người có nguy cơ bị đàn áp nhiều nhất.”
Tuy nhiên hành động của chính quyền Trump ngay lập tức bị Hiệp hội các quyền Tự do Dân sự ACLU Hoa Kỳ thách thức.
Ông Lee Gelernt, phó giám đốc ACLU phụ trách Dự án Quyền của Di dân nói “Chính quyền ông Trump đang nỗ lực đơn phương đảo ngược cam kết pháp lý và đạo đức của đất nước chúng ta nhằm bảo vệ những người vượt thoát nguy hiểm. Quy luật mới này rõ ràng bất hợp pháp và chúng tôi sẽ kiện ngay tức thì.”
Guatemala, hôm 14/7, đã loan báo hoãn chuyến viếng thăm Washington của Tổng thống Jimmy Morales, viện dẫn lý do Guatemala bác bỏ khả năng có thể bị chỉ định là “đệ tam quốc gia an toàn” cho những người xin tị nạn.
Bộ trưởng Ngoại giao Mexico, Marcel Ebrard, ngày 15/7 cũng tuyên bố các biện pháp mới của Hoa Kỳ hạn chế chặt chẽ việc xin tị nạn không có hiệu lực biến Mexico thành “đệ tam quốc gia an toàn” và rằng Quốc hội Mexico cần phải chuẩn thuận bất cứ sự xếp hạng nào như vậy.
Bộ trưởng Tư pháp Hoa Kỳ William Barr nói “dù Hoa Kỳ là một quốc gia rộng lượng,” nhưng nước Mỹ “hoàn toàn bị tràn ngập bởi hàng trăm ngàn người nước ngoài dọc theo biên giới phía Nam.” Ông nói thêm nhiều người trong số này tìm cách xin tị nạn vô căn cứ.
Biện pháp mới sẽ có hiệu lực cùng với việc công bố quy định vào ngày 16/7, theo thông báo.
Phe Cộng hòa tại Quốc hội Mỹ trong năm nay đã gia tăng kêu gọi ban hành luật gây khó khăn thêm cho những di dân không giấy tờ xin tị nạn Mỹ. Việc này bị nhiều đảng viên Dân chủ đang kiểm soát Hạ viện chống đối. Phe Dân chủ, dù thiểu số tại Thượng viện, vẫn có thể ngăn cản kế hoạch thông qua luật vừa kể của bên Cộng hòa.
