Việt Nam và Nga vừa tổ chức hội nghị tổng kết 30 năm hợp tác trong việc ướp giữ thi thể Hồ Chí Minh – được TTXVN mô tả là “biểu tượng của tình hữu nghị Việt Nam và Liên bang Nga” – vào ngày 30/5 tại Moscow.
Phát biểu tại hội nghị, do Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh phối hợp với Đại sứ quán Việt Nam tại Liên bang Nga và Viện Nghiên cứu khoa học dược liệu và tinh dầu Liên bang Nga tổ chức, Đại sứ Đặng Minh Khôi nhấn mạnh mối quan hệ “gần gũi, bền vững” giữa hai nước như “những người bạn thủy chung”. Ông ghi nhận sự hỗ trợ của các chuyên gia Nga đối với Việt Nam trong nhiều lĩnh vực, trong đó có việc “hợp tác bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh”, TTXVN tường thuật.
Việt Nam và Nga đã ký kết thoả thuận hợp tác trực tiếp giữa Ban Quản lý Lăng Hồ Chí Minh và Viện VILAR trong việc ướp giữ thi thể lãnh tụ Đảng Cộng sản từ năm 1992 và hiện đang thực hiện thỏa thuận hợp tác giai đoạn 2021-2025.
“Hợp tác trong hơn 50 năm qua giữa hai nước trong lĩnh vực này là hết sức thành công. Chuyên gia Liên Xô trước đây và các bạn Nga ngày nay đã dành tất cả những tấm lòng, tình cảm trân trọng nhất đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, tình cảm yêu mến đối với đất nước, con người và dân tộc Việt Nam, giúp chúng ta vượt qua mọi khó khăn thách thức”, TTXVN dẫn lời Đại sứ Đặng Minh Khôi phát biểu tại hội nghị.
Giám đốc VILAR, Viện sĩ Nikolai Sidelnikov cho biết, trong những năm qua, Viện đã phối hợp chặt chẽ với Ban Quản lý Lăng thành lập Hội đồng khoa học y tế Việt-Nga cấp quốc gia để đánh giá tình trạng thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh. Năm 2019, hội đồng gồm các chuyên gia Việt Nam và Nga đã đánh giá rằng thi thể vẫn đang ở trong tình trạng tốt, không có bất kỳ thay đổi nào về số liệu so với số liệu khám nghiệm được ghi nhận trong các lần đánh giá trước.
Viện này cho biết thêm rằng thời gian qua đã cử hơn 200 lượt chuyên gia sang công tác tại Ban Quản lý Lăng. Ngược lại, Viện cũng tiếp nhận hơn 100 lượt cán bộ của Ban Quản lý Lăng sang thăm học tập, nghiên cứu khoa học, đào tạo ngắn hạn theo chuyên đề.
Tại hội nghị, Việt Nam đã trao huân chương cho các cá nhân và tập thể đóng góp trong việc giữ gìn thi thể Hồ Chí Minh.
Việc ướp giữ thi thể Hồ Chí Minh vốn là một “quyết định tuyệt mật” của Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam từ năm 1967, khi sức khỏe của ông Hồ Chí Minh có dấu hiệu giảm sút, theo tiết lộ của Bộ tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh vào năm 2019 nhân dịp kỷ niệm 50 năm gìn giữ thi thể lãnh tụ Đảng Cộng sản.
Trong những năm qua, việc gìn giữ thi thể và duy trì hoạt động tại lăng Hồ Chí Minh đã gây ra nhiều tranh cãi trong công luận khi kinh phí vận hành quần thể này được cho là quá tốn kém và trái với nguyện vọng được thiêu xác của Hồ Chí Minh.
Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh được chính thức khởi công ngày 2/9/1973, bốn năm sau khi lãnh đạo Đảng Cộng sản qua đời, và được khánh thành ngày 29/8/1975.
Kinh phí vận hành quần thể này hiện vẫn không được công bố rõ ràng hằng năm, nhưng để điều hành và chịu trách nhiệm duy trì, bảo vệ nó, phải có Ban quản lý Lăng cùng với Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng của Bộ Quốc phòng và Trung đoàn 375, Bộ Tư lệnh Cảnh vệ K10 của Bộ Công an.
Trong một số liệu hiếm hoi dự toán ngân sách nhà nước do chính phủ công bố, ngân sách cho Ban Quản lý Lăng vào năm 2016 là 318,730 tỷ đồng.