Trung Quốc coi các đảo ở Thái Bình Dương là một khu vực có lợi ích chiến lược quan trọng và Hoa Kỳ nên tăng cường cam kết với các đảo quốc bắc Thái Bình Dương, hiện đang đàm phán để gia hạn một hiệp định quốc phòng, nhằm duy trì một vùng đệm quân sự quan trọng, Reuters dẫn một báo cáo của Viện Hòa Bình (Institute for Peace) được Quốc hội Mỹ tài trợ, công bố hôm 20/9, cho biết.
Báo cáo của Viện Hòa bình Hoa Kỳ - do hai tác giả là cựu quan chức quân sự cấp cao thực hiện – cho biết Trung Quốc đã đạt được tiến bộ ở Thái Bình Dương về các mục tiêu địa chiến lược mà họ chưa từng đạt được ở những nơi khác.
Báo cáo cho biết thêm rằng điều này gây lo ngại nhưng không đáng báo động, nói rằng Mỹ nên tăng cường hỗ trợ cho các đảo quốc ở bắc Thái Bình Dương, nơi có mối quan hệ lịch sử bền chặt nhất.
Báo cáo được đưa ra trước cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và hàng chục lãnh đạo các đảo quốc Thái Bình Dương vào tuần tới, khi Washington tìm cách cạnh tranh ảnh hưởng với Bắc Kinh.
Quần đảo Marshall, Liên bang Micronesia (FSM) và Palau là các quốc gia có chủ quyền được gọi là Các Quốc gia Liên kết Tự do (FAS), sau khi ký kết các hiệp định vào cuối những năm 1980 trao cho Hoa Kỳ trách nhiệm quốc phòng và quyền đặt các căn cứ quân sự.
Các hiệp định này, hết hạn vào năm 2023 và 2024, đang được đàm phán lại, và báo cáo cảnh báo rằng các quốc gia này có thể tìm đến Trung Quốc để xin tài trợ nếu các cuộc đàm phán với Mỹ thất bại.
Đồng tác giả Philip Davidson, cựu chỉ huy của Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Hoa Kỳ, và David Stilwell, cựu trợ lý ngoại trưởng Hoa Kỳ viết: “Các vùng lãnh hải rộng lớn của FAS, trải dài phần lớn phía bắc Thái Bình Dương, là vùng đệm chiến lược quan trọng giữa các lực lượng quốc phòng của Mỹ ở Guam và Hawaii và các vùng biển ven bờ Đông Á”.
Báo cáo nhận định: “Nếu như Bắc Kinh thành công trong việc đưa một trong những quốc gia này vào phạm vi của mình, họ sẽ gây nguy hiểm cho khả năng chỉ huy quân sự của Hoa Kỳ trong một khu vực địa lý quan trọng về mặt chiến lược và mở ra cánh cửa cho sự sắp xếp lại rộng rãi hơn về kiến trúc khu vực với những tác động vượt ra ngoài khu vực Thái Bình Dương”.
Trên khắp khu vực Thái Bình Dương, Trung Quốc đang tìm cách tăng cường khả năng tiếp cận các cảng và các Khu đặc quyền Kinh tế, làm thất bại các nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm thể hiện sức mạnh quân sự, tăng cường năng lực giám sát và thu thập thông tin tình báo, giảm bớt các đối tác ngoại giao của Đài Loan và thúc đẩy mô hình chính trị của Trung Quốc và phát triển kinh tế, báo cáo cho biết.
Báo cáo viết: “Trung Quốc coi quần đảo Thái Bình Dương là một khu vực có lợi ích chiến lược quan trọng”.
Báo cáo khuyến nghị rằng Washington cần cung cấp một giải pháp thay thế cho hỗ trợ kinh tế của Trung Quốc để “chống lại các nỗ lực của Bắc Kinh nhằm lợi dụng lúc khu vực này có quan niệm rằng họ bị xem nhẹ và bị bỏ rơi”.