Trung Quốc thề không bán vũ khí cho bất kỳ bên nào trong cuộc chiến ở Ukraine, ngoại trưởng nước này nói hôm thứ Sáu (14/4), đáp lại những lo ngại của phương Tây rằng Bắc Kinh có thể hỗ trợ quân sự cho Nga.
Trung Quốc luôn khẳng định rằng họ trung lập trong cuộc xung đột, đồng thời ủng hộ Nga về mặt chính trị, ngôn từ và kinh tế vào thời điểm các quốc gia phương Tây áp đặt các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc và tìm cách cô lập Moscow vì hành vi xâm lược nước láng giềng.
Tần Cương là quan chức cấp cao nhất của Trung Quốc đưa ra tuyên bố rõ ràng như vậy về việc bán vũ khí cho Nga. Ông nói thêm rằng Trung Quốc cũng sẽ điều chỉnh việc xuất khẩu các mặt hàng có mục đích sử dụng cho cả dân sự và quân sự.
“Liên quan đến việc xuất khẩu các mặt hàng quân sự, Trung Quốc có thái độ thận trọng và có trách nhiệm”, ông Tần nói trong một cuộc họp báo cùng với người đồng cấp Đức Annalena Baerbock đang thăm Trung Quốc. “Trung Quốc sẽ không cung cấp vũ khí cho các bên liên quan trong cuộc xung đột, đồng thời quản lý và kiểm soát việc xuất khẩu các mặt hàng lưỡng dụng theo luật pháp và quy định”.
Bộ trưởng Trung Quốc cũng nhắc lại rằng nước này sẵn sàng để giúp tìm ra một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột.
Trong cùng một cuộc họp báo, ông Tần cũng đổ lỗi cho chính phủ Đài Loan đã làm gia tăng căng thẳng trong khu vực sau khi Bắc Kinh tổ chức các cuộc tập trận quân sự quy mô lớn nhằm đe dọa hòn đảo mà họ tuyên bố là lãnh thổ của mình.
Vào tháng 2, Ngoại trưởng Antony Blinken cho biết Hoa Kỳ có thông tin tình báo cho thấy Trung Quốc đang xem xét cung cấp vũ khí và đạn dược cho Nga - đồng thời cảnh báo rằng việc tham gia như vậy vào nỗ lực chiến tranh của Điện Kremlin sẽ là một “vấn đề nghiêm trọng”.
Trong những ngày gần đây, các nhà lãnh đạo châu Âu đã đưa ra những cảnh báo tương tự, ngay cả khi họ đến thăm Trung Quốc, và người đứng đầu chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu đã đả kích Bắc Kinh, nói rằng sự hỗ trợ của họ đối với Nga trong cuộc xâm lược là “vi phạm trắng trợn” các cam kết của Liên Hiệp Quốc.
Trong bài phát biểu của mình, bà Baerbock cũng đề cập đến vai trò của Trung Quốc với tư cách là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, nói rằng nước này có trách nhiệm đặc biệt trong việc giúp chấm dứt xung đột.
“Nhưng tôi phải tự hỏi tại sao lập trường của Trung Quốc cho đến nay không bao gồm lời kêu gọi kẻ xâm lược, Nga, ngừng chiến tranh”, bà nói. “Tất cả chúng ta đều biết rằng Tổng thống (Vladimir) Putin sẽ có cơ hội làm như thế bất cứ lúc nào và người dân Ukraine không mong muốn gì hơn là cuối cùng lại được sống trong hòa bình”.
Chuyến thăm Moscow vào tháng trước của nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhấn mạnh cách Bắc Kinh ngày càng trở thành đối tác cấp cao trong mối quan hệ khi cung cấp cho Nga một huyết mạch kinh tế và vỏ bọc chính trị. Trung Quốc hôm thứ Sáu thông báo rằng Bộ trưởng Quốc phòng, Tướng Lý Thượng Phúc sẽ đến thăm Nga vào tuần tới để gặp người đồng cấp Sergei Shoigu và các quan chức quân sự khác.
Về cả Ukraine và Đài Loan, ông Tần trình bày rõ ràng các biện pháp bảo vệ chính sách xưa cũ của Trung Quốc, nhấn mạnh việc Bắc Kinh bác bỏ những lời chỉ trích từ phương Tây, đặc biệt là Hoa Kỳ.
Căng thẳng xung quanh hòn đảo gia tăng đáng kể sau khi Trung Quốc triển khai tàu chiến và máy bay chiến đấu gần Đài Loan vào cuối tuần trước để trả đũa cuộc gặp giữa Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Kevin McCarthy và Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn.
Trung Quốc khăng khăng rằng Đài Loan tự trị phải phục tùng sự cai trị của họ, bằng hòa bình hay bằng vũ lực, và ông Tần nói việc theo đuổi độc lập của chính phủ Đài Loan và những người ủng hộ nước ngoài của họ — ám chỉ đồng minh chính Hoa Kỳ — là lý do gây ra căng thẳng.
Bà Baerbock cảnh báo rằng một cuộc xung đột ở eo biển Đài Loan, nơi phần lớn thương mại quốc tế của thế giới đi qua, sẽ mang đến thảm họa toàn cầu.
“Do đó, chúng tôi hết sức lo ngại về những căng thẳng ngày càng gia tăng ở eo biển Đài Loan”, bà nói. “Xung đột phải được giải quyết một cách ôn hòa. Một sự thay đổi đơn phương hiện trạng sẽ không được chấp nhận đối với chúng tôi với tư cách là người châu Âu”.
Rõ ràng nhằm bác bỏ những lo ngại của bà Baerbock, ông Tần nói Đài Loan là “công việc nội bộ của Trung Quốc”, và thêm rằng “Độc lập và hòa bình của Đài Loan không thể cùng lúc tồn tại”.