Các quan chức cấp cao của chính phủ Hoa Kỳ hôm thứ Ba 13/6 cảnh báo về những rủi ro an ninh quốc gia nghiêm trọng nếu một chương trình do thám quan trọng sắp hết hạn trong năm nay không được gia hạn, nhưng họ từ chối chia sẻ chi tiết cụ thể về các trường hợp mà chương trình này có ích.
Được ban hành vào năm 2008, Điều luật 702 thuộc Đạo luật Do thám Tình báo Nước ngoài (FISA) cho phép các cơ quan Hoa Kỳ tiến hành tìm kiếm thông tin của những người không phải là người Mỹ sống bên ngoài Hoa Kỳ mà không cần lệnh của tòa án, bao gồm những thông tin liên lạc được thực hiện qua các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông hoặc email của Hoa Kỳ.
Cơ sở dữ liệu này rất quan trọng để chống lại các mối đe dọa nhắm vào Hoa Kỳ, theo Cục Điều tra Liên bang (FBI). Nhưng cơ quan này đã nhiều lần lạm dụng chương trình này để theo dõi người Mỹ, vì chương trình này cũng cho phép truy cập thông tin của người Mỹ giao tiếp với người nước ngoài.
Một lệnh của tòa án chưa được công khai vào tháng trước cho thấy FBI đã không làm đúng quy định trong hơn 278.000 lần tìm kiếm cơ sở dữ liệu về thông tin của người Mỹ trong nhiều năm, bao gồm cả thông tin chi tiết về những người bị bắt trong các cuộc biểu tình của Hoa Kỳ chống lại bạo lực của cảnh sát.
Trước phiên điều trần của ủy ban tư pháp Thượng viện về luật hôm 13/6, ba quan chức cấp cao của chính phủ Hoa Kỳ nói với các phóng viên rằng việc tìm kiếm thông tin của người Mỹ thường rất quan trọng để cảnh báo các nạn nhân về những hoạt động có hại.
Họ vạch ra một số trường hợp chưa từng được biết đến trước đây mà luật này có ích cho công việc tình báo Hoa Kỳ.
Họ nói một trong số đó là phản ứng của Hoa Kỳ đối với vụ hack Đường ống Colonial năm 2021 – một trong những cuộc tấn công mạng nghiêm trọng nhất nhắm vào Hoa Kỳ, làm gián đoạn nguồn cung cấp nhiên liệu cho vùng đông nam của nước Mỹ trong nhiều ngày.
Một quan chức cấp cao cho biết các cơ quan tình báo Mỹ đã sử dụng cơ sở dữ liệu Điều luật 702 để xác định các tin tặc và thu hồi phần lớn số tiền chuộc.
Quan chức này cho biết thêm rằng những cuộc tìm kiếm như vậy cũng giúp các quan chức bảo vệ một tổ chức phi lợi nhuận của Hoa Kỳ và trung tâm giao thông vận tải của Hoa Kỳ trước các mối đe dọa riêng rẽ của các nhóm tin tặc nước ngoài, cũng như hỗ trợ các nỗ lực chống buôn bán ma túy từ nước ngoài, bao gồm cả fentanyl và methamphetamine.
Các quan chức từ chối chia sẻ thêm chi tiết về bất kỳ sự cố nào trong số đó, bất chấp các câu hỏi lặp đi lặp lại của phóng viên.
“Việc để cho Điều luật 702 mất hiệu lực, hoặc để nó được gia hạn ở dạng thu hẹp hoặc không sử dụng được sẽ thực sự làm tăng rủi ro nghiêm trọng về an ninh quốc gia”, một quan chức khác nói. “Nó không chỉ hữu ích hay quan trọng, mà tại thời điểm này, nó rất cần thiết để giải quyết một loạt các thách thức an ninh quốc gia”.
Họ nói rằng việc hết hạn sẽ hạn chế đáng kể việc thu thập thông tin tình báo của Hoa Kỳ về các đối thủ, đặc biệt là Trung Quốc, Nga, Iran và Triều Tiên.
Việc gia hạn vấp phải sự phản kháng gay gắt từ những người chỉ trích, bao gồm các nhóm nhân quyền và một số thành viên Quốc hội.
Một nhóm gồm 21 tổ chức bảo vệ quyền riêng tư và các quyền khác, bao gồm Trung tâm Dân chủ & Công nghệ phi lợi nhuận của Hoa Kỳ, trong một tuyên bố chung đưa ra hôm 12/6 kêu gọi Quốc hội không gia hạn luật nếu không có “những cải cách đáng kể”.
Trong số các cải cách, các tổ chức kêu gọi phải có lệnh tòa án cho việc lục tìm thông tin của người Mỹ trên cơ sở dữ liệu.
Một quan chức Mỹ nói việc yêu cầu trát tòa sẽ “có hại nghiêm trọng” đối với an ninh quốc gia của đất nước.
Các quan chức cho biết FBI và các cơ quan tình báo khác đã thắt chặt việc sử dụng cơ sở dữ liệu.
Các cuộc tìm kiếm thông tin kỹ thuật số của người Mỹ của FBI đã giảm gần 94%, từ hơn 3,4 triệu vào năm 2021 xuống còn hơn 204.000 vào năm 2022, theo một báo cáo vào tháng 4 của Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia (ODNI), một cơ quan của chính phủ Hoa Kỳ chuyên tư vấn về các vấn đề tình báo.