Nga nói hôm thứ Hai 17/7 rằng họ tạm dừng tham gia vào một thỏa thuận mang tính bước ngoặt do Liên Hiệp Quốc làm trung gian cho phép xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine qua Biển Đen, chỉ vài giờ sau khi Moscow nói rằng Ukraine đã tấn công Cầu Crimea.
Hai người thiệt mạng và con gái của họ bị thương trong vụ mà Nga gọi là một cuộc tấn công khủng bố nhằm vào huyết mạch chính của quân đội Nga đang chiến đấu ở Ukraine và vào một công trình uy tín do đích thân Tổng thống Vladimir Putin khánh thành.
Có tin về các vụ nổ trước bình minh trên cây cầu đường sắt và đường bộ dài 19 km nối Nga với Crimea, nơi Nga đã sáp nhập từ tay Ukraine vào năm 2014.
Điện Kremlin nói việc tạm dừng thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen không liên quan gì đến vụ tấn công cây cầu. Liên Hiệp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ đã làm trung gian cho thỏa thuận này để chống lại cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu đang ngày càng trở nên tồi tệ do cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine.
“Trên thực tế, các thỏa thuận Biển Đen đã không còn hiệu lực vào ngày hôm nay”, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với các phóng viên trong một cuộc gọi họp báo.
“Thật tiếc là một phần của các thỏa thuận Biển Đen liên quan đến Nga vẫn chưa được thực hiện cho đến nay, vì vậy hiệu lực của nó đã bị chấm dứt”.
Bà Maria Zakharova, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Nga, cho biết Nga đã thông báo cho Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine và Liên Hiệp Quốc rằng Moscow phản đối việc gia hạn thỏa thuận.
Giá loại lúa mì được mua bán nhiều nhất theo hợp đồng Wv1 trên sàn Ủy ban Thương mại Chicago đã tăng 3,4% lên 6,84 USD/giạ vào lúc 9h10, giờ chuẩn quốc tế GMT, sau khi tăng hơn 4% trước đó.
Nga và Ukraine là hai trong số các nhà sản xuất nông nghiệp hàng đầu thế giới và là những quốc gia chính trên thị trường lúa mì, lúa mạch, ngô, hạt cải dầu, dầu hạt cải, hạt hướng dương và dầu hướng dương. Nga cũng chiếm ưu thế trên thị trường phân bón.
NGŨ CỐC
Tổng thống Putin tuần trước nói rằng các phần của thỏa thuận liên quan đến Nga đã không được thực hiện và vì vậy ông tính chuyện Nga ngừng tham gia để tập trung tâm trí và rằng Nga sẽ quay lại thỏa thuận khi các điều kiện được đáp ứng.
Để thuyết phục Nga đồng ý với thỏa thuận Biển Đen, một thỏa thuận ba năm đã được ký kết vào tháng 7/2022. Theo đó, các quan chức Liên Hiệp Quốc đồng ý giúp Nga xuất khẩu lương thực và phân bón sang thị trường nước ngoài.
Trong khi xuất khẩu thực phẩm và phân bón của Nga không phải chịu lệnh trừng phạt của phương Tây sau cuộc xâm lược của Nga, Moscow cho biết các hạn chế về thanh toán, hậu cần và bảo hiểm đã trở thành rào cản đối với các chuyến hàng.
Trong năm qua, Nga đã ba lần đồng ý gia hạn thỏa thuận Biển Đen, nhưng cũng đã đình chỉ tham gia trong một thời gian ngắn vào cuối tháng 10 để đáp trả cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào hạm đội của họ ở Crimea.
“Chúng tôi có thể đình chỉ việc tham gia vào thỏa thuận và nếu mọi người một lần nữa nói rằng tất cả những lời hứa với chúng tôi sẽ được thực hiện, thì hãy để họ thực hiện lời hứa này. Chúng tôi sẽ ngay lập tức tham gia lại thỏa thuận này”, ông Putin nói vào tuần trước.
Nga cũng phàn nàn rằng không đủ ngũ cốc được chuyển đến các nước nghèo. Liên Hiệp Quốc lập luận rằng thỏa thuận này đã mang lại lợi ích cho các quốc gia đó bằng cách giúp giảm giá lương thực hơn 20% trên toàn cầu.
CẦU CRIMEA
Việc tạm dừng thỏa thuận ngũ cốc diễn ra chỉ vài giờ sau khi Nga cho rằng có một cuộc tấn công khủng bố vào cây cầu nối Nga với bán đảo Crimea đã sáp nhập vào Nga.
Hình ảnh chưa được xác minh cho thấy một đoạn đường trên cầu đã đứt rời và nghiêng sang một bên với các thanh chắn kim loại bị xô lệch. Cảnh quay của camera hành trình cho thấy các tài xế phanh gấp ngay sau khi vụ việc xảy ra. Giao thông bị đình trệ.
Quân đội Ukraine cho rằng vụ tấn công có thể là một hành động khiêu khích nào đó của chính Nga, nhưng truyền thông Ukraine trích dẫn các nguồn tin không nêu danh tính nói rằng Cơ quan An ninh Ukraine đứng sau vụ việc.
Bố mẹ của bé gái tử vong, bé gái bị thương trên một chiếc xe hơi.
Nga đổ lỗi cho Ukraine về cuộc tấn công vào cây cầu vào tháng 10 năm ngoái, nói rằng nó được thực hiện bởi tình báo quân đội Ukraine và giám đốc cơ quan này là Kyrylo Budanov. Ukraine chỉ thừa nhận gián tiếp về vụ tấn công vài tháng sau đó.
Sau cuộc tấn công vào tháng 10, Nga đã tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào các thành phố của Ukraine, bao gồm cả các nguồn cung cấp điện để trả đũa. Putin đã ra lệnh sửa chữa cây cầu và thậm chí lái một chiếc Mercedes đi qua cầu.