Ấn Độ hôm thứ Năm (21/9) đình chỉ cấp thị thực mới cho người Canada và yêu cầu Ottawa giảm hiện diện ngoại giao ở nước này, làm leo thang mạnh mẽ cuộc tranh cãi gây ra do cáo buộc của Thủ tướng Justin Trudeau về việc New Delhi có liên quan tới vụ sát hại một người ly khai theo đạo Sikh.
Bộ Ngoại giao Ấn Độ nói Canada chưa chia sẻ bất kỳ thông tin cụ thể nào liên quan đến những cáo buộc mà ông Trudeau đưa ra và New Delhi sẵn sàng xem xét thông tin đó nếu được cung cấp.
Việc Ấn Độ đình chỉ toàn bộ thị thực mới đối với một quốc gia phương Tây là điều chưa từng xảy ra và đánh dấu điểm thấp nhất trong quan hệ Ấn Độ-Canada.
Thông báo này được đưa ra vài giờ sau khi Cao ủy Canada tại Ấn Độ cho biết họ sẽ tạm thời “điều chỉnh” sự hiện diện của nhân viên tại nước này sau khi một số nhà ngoại giao nhận được những lời đe dọa trên nền tảng truyền thông xã hội.
Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ấn Độ Arindam Bagchi cho biết Ottawa đã được yêu cầu giảm số lượng tại các cơ quan đại diện ngoại giao ở Ấn Độ để mang lại sự cân bằng giữa các cơ quan đại diện của hai nước.
Ông Bagchi nói Ấn Độ đã đình chỉ cấp thị thực mới cho công dân Canada do “các mối đe dọa an ninh” đối với nhân viên lãnh sự quán của họ ở Canada.
Ấn Độ chưa cung cấp bất kỳ bằng chứng nào hoặc đưa ra thông tin chi tiết về bản chất của các mối đe dọa an ninh như vậy, và Bộ trưởng An toàn Công cộng Canada Dominic LeBlanc hôm thứ Tư nói rằng Canada là một đất nước an toàn.
Ông Bagchi nói với các phóng viên tại cuộc họp báo hàng tuần hôm thứ Năm: “Các bạn biết về các mối đe dọa an ninh mà cao ủy và lãnh sự quán của chúng tôi ở Canada đang phải đối mặt. Điều này đã làm gián đoạn hoạt động bình thường của họ”.
Ông nói: “Theo đó, cơ quan cấp cao và lãnh sự quán của chúng tôi tạm thời không thể xử lý đơn xin thị thực”, đồng thời cho biết thêm rằng tình hình an ninh sẽ được xem xét thường xuyên.
Theo dữ liệu của chính phủ Ấn Độ, Canada là nguồn khách du lịch nước ngoài lớn thứ tư với 350.000 du khách vào năm 2019, con số này đã giảm sau đại dịch COVID-19.
TỔN HẠI DANH TIẾNG
Căng thẳng chưa từng có bùng lên hôm thứ Hai sau khi ông Trudeau cho biết Ottawa đang điều tra “những cáo buộc đáng tin cậy” về sự liên quan tiềm tàng của các đặc vụ chính phủ Ấn Độ trong vụ sát hại ông Hardeep Singh Nijjar hồi tháng 6 ở British Columbia.
Chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi phủ nhận mọi liên quan đến vụ giết người bị cáo buộc.
Các quan chức Canada cho đến nay vẫn từ chối cho biết lý do tại sao họ tin rằng Ấn Độ có thể liên quan đến vụ sát hại ông Nijjar.
Vốn có mối quan hệ căng thẳng trong những năm gần đây vì vấn đề người theo đạo Sikh ly khai, hai nước đã tuyên bố trục xuất theo kiểu ăn miếng trả miếng các nhà ngoại giao cấp cao và ban hành các khuyến cáo đi lại cũng theo kiểu ăn miếng trả miếng.
Ông Bagchi nói Ấn Độ “sẵn sàng xem xét bất kỳ thông tin cụ thể nào, chúng tôi đã chuyển tải điều này tới phía Canada, nói rõ với họ... nhưng cho đến nay, chúng tôi chưa nhận được bất kỳ thông tin cụ thể nào như vậy”.
Canada đã thảo luận vấn đề này với các đồng minh chủ chốt như liên minh tình báo Ngũ Nhãn, bao gồm Hoa Kỳ, Anh, Úc và New Zealand, trong khi Washington, London và Canberra bày tỏ quan ngại.
Khi được hỏi liệu có quốc gia nào trong số này, mà Ấn Độ cũng có quan hệ chặt chẽ, đã nêu vấn đề với New Delhi hay không, ông Bagchi nói: “Chúng tôi đã thảo luận với họ, chúng tôi đã truyền đạt quan điểm của mình về cách chúng tôi nhìn nhận những diễn biến này”.
Khi được hỏi về rủi ro do tranh chấp gây ra đối với vị thế toàn cầu của New Delhi, ông Bagchi nói rằng Canada nên lo lắng về việc tổn hại danh tiếng của họ chứ không phải Ấn Độ.
“Nếu có quốc gia nào cần phải xem xét thì đó là Canada, quốc gia này ngày càng nổi tiếng là nơi trú ẩn an toàn cho những kẻ khủng bố, cực đoan và tội phạm có tổ chức”, ông nói.
ĐE DỌA THƯƠNG MẠI
Cuộc cãi vã cũng đe dọa quan hệ thương mại, với các cuộc đàm phán về một thỏa thuận thương mại được đề xuất đã bị đóng băng vào tuần trước.
Canada là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ 17 của Ấn Độ.
Kể từ năm 2018, Ấn Độ là quốc gia có số sinh viên quốc tế lớn nhất ở Canada, với số lượng tăng 47% vào năm 2022 lên gần 320.000.
Các ước tính của ngành cho thấy Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện (CEPA) giữa Canada và Ấn Độ có thể thúc đẩy thương mại hai chiều lên tới 6,5 tỷ USD.