Thủ tướng Úc Anthony Albanese ca ngợi Quốc hội Hoa Kỳ vì lần đầu tiên phê duyệt việc bán tàu ngầm hạt nhân cho một quốc gia khác, cho phép tiến hành chương trình quan hệ đối tác quốc phòng AUKUS của Úc, Mỹ và Anh.
Hơn 2/3 Hạ viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu ủng hộ dự luật chính sách quốc phòng hôm thứ Năm, bao gồm số tiền kỷ lục 886 tỷ đô la dành cho chi tiêu quân sự hàng năm và các chính sách được duyệt như viện trợ cho Ukraine và đẩy lùi Trung Quốc ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
“Đây là một thành tựu phi thường”, ông Albanese phát biểu trong một cuộc phỏng vấn với mạng phát thanh 2GB hôm thứ Sáu 15/12, đồng thời nói thêm là ông đã đàm đạo với hơn 100 nhà lập pháp Hoa Kỳ để ủng hộ các điều khoản của AUKUS.
“Việc luật này được thông qua có nghĩa là AUKUS có thể tiếp tục hoạt động, có nghĩa là Australia sẽ được tiếp cận các tàu ngầm lớp Virginia chạy bằng năng lượng hạt nhân và điều đó sẽ rất quan trọng đối với an ninh quốc gia của Australia”, vẫn lời ông.
Hiệp ước AUKUS nhằm phát triển tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân và các loại vũ khí công nghệ cao khác là dự án quốc phòng đắt giá nhất của Australia với khoản chi tiêu lên đến giá 244 tỷ đô la Mỹ trong ba thập kỷ, nhưng chương trình này phải dựa vào việc được Mỹ chấp thuận chia sẻ công nghệ nhạy cảm.
Australia từng tuyên bố họ muốn có một tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân mang cờ Australia hoạt động trên biển vào đầu những năm 2030 để tránh bị hổng năng lực tác chiến khi hạm đội tàu diesel-điện lớp Collins hiện tại của nước này giải ngũ. Dự kiến phải đến đầu năm 2040 mới có một lớp tàu ngầm AUKUS mới do chính Australia chế tạo.
Ông Albanese đã tới Washington hồi tháng 10 để thúc đẩy việc thông qua dự luật về AUKUS trong năm nay. Đây là điều kiện bắt buộc phải có mới thực hiện được việc bán 3 tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Virginia của Mỹ cho Australia, và một loạt các biện pháp khác nhằm cùng phát triển công nghệ quốc phòng.
Bộ trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles nói trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình Sky News hôm 15/12: “Đây là lần đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ, quốc gia này và Quốc hội của đất nước cho phép bán tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân”.
Ông Marles cho hay luật mới này cho phép người Australia làm việc trong doanh nghiệp hạt nhân ở Mỹ và cho phép Australia bảo trì các tàu ngầm hạt nhân của Mỹ ở Australia, dự kiến bắt đầu vào năm tới.
Vị bộ trưởng nói thêm rằng điều quan trọng nhất là luật cho Úc được miễn phải chịu chế độ kiểm soát xuất khẩu quốc phòng của Hoa Kỳ. Theo lời ông, động thái này “thực sự mang lại điều mà chúng tôi mong muốn, đó là một cơ sở công nghiệp quốc phòng thông suốt ở cả Úc, Hoa Kỳ và với Vương quốc Anh”.