NATO hôm thứ Tư nói rằng châu Âu đang đáp ứng mục tiêu chi tiêu của liên minh và Hoa Kỳ cần các đồng minh, vài ngày sau khi cựu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump gợi ý rằng Washington có thể không bảo vệ các quốc gia không chi tiêu đủ.
Người đứng đầu NATO Jens Stoltenberg cũng kêu gọi Hạ viện Mỹ do Đảng Cộng hòa kiểm soát thông qua gói viện trợ quân sự trị giá hàng tỷ đôla “quan trọng” dành cho Ukraine, đồng thời cảnh báo các nhà lập pháp rằng Trung Quốc sẽ táo bạo hơn nếu Nga giành chiến thắng trong cuộc chiến.
Ông Stoltenberg nói các quốc gia châu Âu của liên minh xuyên Đại Tây Dương sẽ đầu tư tổng cộng 380 tỷ USD vào quốc phòng trong năm nay, nâng tổng chi tiêu của họ lên khoảng 2% GDP vào năm 2024 so với 1,85% vào năm 2023.
Ông Trump hôm thứ Bảy đã gây sốc cho người châu Âu khi ám chỉ rằng ông sẽ khuyến khích Nga “làm bất cứ điều gì họ muốn” đối với các đồng minh NATO không chi tiêu đủ. 31 đồng minh đã cam kết chi tiêu 2% GDP của họ cho quốc phòng nhưng không phải tất cả đều thực hiện như vậy.
“Tôi kỳ vọng 18 đồng minh sẽ chi 2% GDP cho quốc phòng trong năm nay”, ông Stoltenberg phát biểu trong một cuộc họp báo ở Brussels, đồng thời cho biết thêm tổng chi tiêu quân sự đã được thiết lập thêm một năm kỷ lục sau hai năm diễn ra cuộc chiến toàn diện của Nga chống lại Ukraine.
Con số này cao hơn năm ngoái, khi 11 thành viên NATO dự kiến sẽ đạt được mục tiêu đã thống nhất.
Trả lời những câu hỏi của các nhà báo liên quan đến tranh cãi xung quanh bình luận của ông Trump, ông Stoltenberg nói Hoa Kỳ biết liên minh quốc phòng quan trọng như thế nào đối với an ninh của chính mình.
Ông nói trước cuộc họp của các bộ trưởng NATO: “Hoa Kỳ chưa bao giờ chiến đấu một mình trong chiến tranh”.
“Những lời chỉ trích mà chúng tôi nghe được không phải về NATO, mà là về việc các thành viên NATO không chi tiêu đủ cho NATO”, ông nói thêm và cho biết việc tăng chi tiêu quân sự mới của các đồng minh châu Âu là bằng chứng cho thấy thông điệp này đã được lắng nghe.
Chuẩn bị cho khả năng ông Trump có thể trở thành tổng thống lần thứ hai và khi Washington nỗ lực thông qua gói viện trợ quân sự trị giá 95 tỷ USD cho Ukraine và các đồng minh khác, các nhà ngoại giao NATO đang tập trung vào việc duy trì sức mạnh quân sự của liên minh và bảo vệ châu Âu.
“Tôi tin tưởng Hạ viện sẽ đồng ý hỗ trợ Ukraine vì đây không phải là hoạt động từ thiện. Đây là khoản đầu tư cho an ninh của chính chúng ta”, ông Stoltenberg nói với Reuters trong một cuộc phỏng vấn.
Tổng thư ký cũng cho biết: “Liên minh châu Âu không thể bảo vệ châu Âu, 80% chi tiêu quốc phòng của NATO đến từ các đồng minh NATO ngoài EU”.
Lần đầu tiên trong lịch sử kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh, Berlin đạt được mục tiêu 2% trong năm nay, phân bổ số tiền tương đương 71,8 tỷ euro (76,8 tỷ USD) cho chi tiêu quốc phòng trong năm nay thông qua các khoản chi ngân sách thường xuyên và đặc biệt. Tuy nhiên, tổng chi tiêu quốc phòng của nước này vẫn được giữ bí mật.
Pháp, cường quốc hạt nhân duy nhất của khối, có thể làm theo như vậy.
Với 413 tỷ euro được lên kế hoạch cho 7 năm tới, Luật Kế hoạch Quân sự 2024-2030 làm tăng đáng kể chi tiêu quốc phòng của Pháp. Ngân sách mới ban đầu dự kiến sẽ đạt 2% GDP từ năm 2025.
Phát biểu với điều kiện giấu tên, các nhà ngoại giao nói chiến lược mới của NATO sẽ cần bao gồm việc tăng cường hơn nữa chi tiêu quốc phòng của châu Âu, giải quyết những vấn đề mà Mỹ quan tâm mạnh mẽ như Trung Quốc và Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, cũng như xử lý cẩn thận với ông Trump.
Một người nói cách tiếp cận này sẽ là “sự kết hợp giữa xu nịnh và bàn tay thép”.
Cố vấn an ninh quốc gia hàng đầu của ông Trump, Keith Kellogg, nói với Reuters hôm thứ Ba rằng ông sẽ thúc đẩy những thay đổi đối với NATO nếu cựu tổng thống quay trở lại nắm quyền, điều có thể khiến một số quốc gia thành viên mất đi sự bảo vệ trước một cuộc tấn công từ bên ngoài.
Các thành viên NATO đã tăng đều đặn chi tiêu quốc phòng kể từ khi lực lượng Nga sáp nhập bán đảo Crimea phía nam của Ukraine và tiến vào Donbas ở miền đông Ukraine vào năm 2014.