Thủ tướng Anh Rishi Sunak hôm 22/4 cam kết sẽ bắt đầu đưa những người xin tị nạn đến Rwanda trong vòng 10 đến 12 tuần, đồng thời nói với thượng viện rằng ông sẽ thúc ép thông qua luật mới bất chấp sự phản đối kế hoạch này.
Ông Sunak cho biết chính phủ đã đặt thuê máy bay thương mại và đào tạo nhân viên để đưa người di cư đến Rwanda, một chính sách mà ông hy vọng sẽ thúc đẩy vận may đang suy giảm của Đảng Bảo thủ trước cuộc bầu cử vào cuối năm nay.
Sau nhiều tuần phản đối ở Thượng viện, nơi muốn đưa ra các biện pháp bảo vệ cho đạo luật gây chia rẽ, ông Sunak nói chính phủ sẽ ép buộc quốc hội phải họp đến tận đêm thứ Hai nếu cần thiết để luật được thông qua.
“Không nếu, không nhưng gì cả. Những chuyến bay sẽ đến Rwanda”, ông Sunak nói trong một cuộc họp báo.
Hàng chục ngàn người di cư, nhiều người chạy trốn chiến tranh và nghèo đói ở châu Phi, Trung Đông và châu Á, đã đến Anh trong những năm gần đây bằng cách vượt Eo biển Manche trên những chiếc thuyền nhỏ trong những chuyến hành trình đầy rủi ro do các băng nhóm buôn người tổ chức.
Ngăn chặn dòng người di cư là mục tiêu hàng đầu của chính phủ, nhưng những người chỉ trích cho rằng kế hoạch trục xuất người di cư đến Rwanda là vô nhân đạo và quốc gia Đông Phi này không phải là nơi an toàn.
Các nước châu Âu khác, bao gồm Áo và Đức, cũng đang xem xét các thỏa thuận gửi người xin tị nạn ra nước ngoài.
Thượng viện muốn có biện pháp bảo vệ
Tại Anh, động thái này đã bị Thượng viện (không được bầu chọn) nhiều lần cản trở. Dự luật sẽ được chuyển trở lại Hạ viện vào thứ Hai (hạ viện là cơ quan được bầu chọn), nơi các nhà lập pháp dự kiến sẽ bỏ đi những thay đổi do các Thượng nghị sĩ đề xuất và sau đó gửi trở lại thượng viện.
Một số thượng nghị sĩ đảng Lao động và các thành viên phi đảng phái muốn luật này bao gồm các biện pháp bảo vệ cho những người Afghanistan trước đây đã giúp đỡ quân đội Anh và thành lập một ủy ban để giám sát sự an toàn của những người xin tị nạn ở Rwanda.
Ông Sunak cho biết chính phủ đã sẵn sàng hành động nhanh chóng ngay khi luật được thông qua. Ông nói một sân bay đã sẵn sàng, các ghế đã được đặt cho các chuyến bay và 500 nhân viên đã sẵn sàng hộ tống những người di cư “đến tận Rwanda”.
“Các kế hoạch đã sẵn sàng. Và những chuyến bay này sẽ cất cánh, dù bất kỳ điều gì xảy ra”, ông nói.
Theo chính sách được xây dựng cách đây hai năm, bất kỳ người xin tị nạn nào đến Anh bất hợp pháp sẽ bị đưa đến Rwanda trong một kế hoạch mà chính phủ nói sẽ ngăn cản việc vượt Eo biển Manche và đập tan mô hình kinh doanh của những kẻ buôn người.
Nhóm làm việc của ông Sunak hy vọng cam kết trước bầu cử sẽ giúp xoay chuyển vận mệnh tranh cử của ông, đặc biệt là với những cử tri Bảo thủ đang dao động muốn thấy tình trạng nhập cư giảm xuống.
Trước đó, ông nói ông hy vọng chính sách này sẽ được áp dụng vào mùa xuân nhưng không đưa ra ngày chính xác.
Các cuộc thăm dò cho thấy Đảng Bảo thủ của ông sẽ bị Đảng Lao động đánh bại nặng nề trong cuộc bầu cử năm nay. Đảng Lao động đã tuyên bố sẽ hủy bỏ kế hoạch này nếu giành được quyền lực. Đảng này cho biết họ sẽ theo đuổi một thỏa thuận với Liên minh châu Âu để đưa một số người trở lại lục địa châu Âu.
Ngay cả khi ông Sunak thành công trong việc ngăn chặn các thượng nghị sĩ ngăn cản thông qua đạo luật, ông vẫn có thể phải đối mặt với những thách thức pháp lý.
Các tổ chức từ thiện và các nhóm nhân quyền cho biết họ sẽ cố gắng ngăn chặn việc trục xuất các cá nhân, và công đoàn đại diện cho nhân viên lực lượng biên phòng hứa sẽ phản đối luật mới, mà họ cho là bất hợp pháp, “trong vòng vài ngày” kể từ khi những người xin tị nạn đầu tiên nhận được thông báo rằng họ sẽ được gửi đến Rwanda.
“Chúng tôi rất cần chính phủ Anh bắt đầu đối xử tử tế với người tị nạn và ngừng nỗ lực đưa họ đến một tương lai không an toàn ở Rwanda”, Lucy Gregg, quyền lãnh đạo Cơ quan Vận động về Tự do khỏi Tra tấn, nói trong một tuyên bố.