Cựu Tổng thống Donald Trump hôm Chủ nhật kêu gọi đoàn kết và kiên cường sau khi âm mưu sát hại ông gây ra sự bất ổn mới cho chiến dịch tranh cử tổng thống vốn đã hỗn loạn, giữa lúc Tổng thống Joe Biden kêu gọi người Mỹ “hạ nhiệt” chính trị trong giai đoạn cuối và “giải quyết những khác biệt của chúng ta tại thùng phiếu”.
Tuyên bố của các đối thủ được đưa ra sau vụ tấn công làm rung chuyển nền tảng vững chắc của hệ thống chính trị Mỹ, gây ra ít nhất sự lắng dịu tạm thời trong chiến dịch tranh cử tổng thống nóng bỏng dự kiến sẽ tiếp tục trở lại nghiêm túc trong bối cảnh hoành tráng của Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa sắp tới.
Một ngày sau vụ nổ súng, động cơ của tay súng hiện vẫn còn là một bí ẩn. Các nhà điều tra nói họ tin rằng anh ta hành động một mình trước khi bị mật vụ bắn chết. Ông Biden đã ra lệnh đánh giá độc lập về an ninh của vụ tấn công đã khiến một người tham dự thiệt mạng, hai người khác bị thương nặng và đặt ra câu hỏi về việc làm thế nào một tay súng có thể nổ súng từ mái một nơi gần một cuộc vận động tranh cử ở Pennsylvania. FBI đang điều tra vụ nổ súng như một hành động khủng bố nội địa.
Ông Trump, ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa, cho biết phần trên tai phải của ông đã bị một viên đạn xuyên qua. Các trợ lý của ông cho biết ông đang có “tinh thần rất tốt” và ổn. Ông đến Milwaukee vào tối Chủ nhật để dự hội nghị, bắt đầu vào thứ Hai. Ông nói với Washington Examiner rằng ông đã viết lại bài phát biểu của mình cho sự kiện này để tập trung nhiều hơn vào sự đoàn kết dân tộc hơn là các chính sách của ông Biden.
Trong một bài đăng hôm Chủ nhật trên trang mạng xã hội của mình, ông Trump nói: “Trong thời điểm này, điều quan trọng hơn bao giờ hết là chúng ta đoàn kết và thể hiện bản chất thực sự của người Mỹ, luôn mạnh mẽ và kiên quyết, và không cho phép cái ác chiến thắng”.
Trong một bài phát biểu quan trọng, ông Biden kêu gọi công chúng tái cam kết tham gia tranh luận dân sự. “Ở Mỹ không có chỗ cho kiểu bạo lực này, hay cho bất kỳ loại bạo lực nào. Không bao giờ. Không có ngoại lệ”, ông nói. “Chúng ta không thể cho phép bạo lực này được bình thường hóa”.
Ông Trump vào tối thứ Bảy đã nói chuyện ngắn gọn với ông Biden, người có bài phát biểu tối Chủ nhật đánh dấu lần thứ ba ông đề cập đến vụ xả súng.
Người tham gia cuộc vận động tranh cử đã bị thiệt mạng là Corey Comperatore, cựu giám đốc sở cứu hỏa trong khu vực, theo Thống đốc bang Pennsylvania, Josh Shapiro, người nói rằng ông Comperatore “đã chết như một anh hùng”.
“Vợ ông ấy chia sẻ với tôi rằng ông ấy lao vào gia đình mình để bảo vệ họ”, ông Shapiro nói.
Hai người ngoài cuộc khác bị thương được cho biết trong tình trạng ổn định.
FBI điều tra vụ nổ súng như một vụ khủng bố nội địa
FBI xác định tay súng là Thomas Matthew Crooks, 20 tuổi, ở Bethel Park, Pennsylvania, cách hiện trường vụ nổ súng khoảng 50 dặm (80 km).
Hai giới chức công luật giấu tên nói với hãng tin AP với điều kiện giấu tên cho biết tay súng mang theo khẩu súng trường kiểu tấn công của cha mình và đang ngồi trên nóc một mái nhà gần đó khi một số người biểu tình chỉ anh ta cho cơ quan thực thi pháp luật địa phương.
Một nhân viên công luật địa phương đã trèo lên mái nhà và tìm thấy Crooks, người đã chĩa súng vào viên cảnh sát. Các giới chức cho biết viên cảnh sát rút lui xuống thang và tay súng nhanh chóng bắn về phía ông Trump. Đó là lúc các tay súng của Cơ quan Mật vụ Hoa Kỳ bắn anh ta, vẫn theo lời các giới chức.
Có rất nhiều câu hỏi về việc làm thế nào tay súng lại có thể đến gần như vậy ngay từ đầu. Kevin Rojek, đặc vụ phụ trách văn phòng hiện trường của FBI ở Pittsburgh, nói “thật đáng ngạc nhiên” tay súng đã có thể nổ súng vào sân khấu trước khi bị mật vụ giết chết.
Các quan chức cho biết vật liệu chế tạo bom được tìm thấy bên trong xe của Crooks và tại nhà của anh ta. FBI mô tả các thiết bị này là “thô sơ”.
Động cơ của anh ta vẫn chưa rõ ràng. Crooks không nằm trong tầm ngắm của FBI và được cho là đã hành động một mình. Các nhà điều tra đã rà soát các tài khoản mạng xã hội của Crooks nhưng không tìm thấy bài viết hoặc bài đăng đe dọa trực tiếp nào hay thông tin liên lạc nào cho thấy động cơ ý thức hệ. Gia đình anh cũng hợp tác. Người thân của Crooks không trả lời tin nhắn yêu cầu bình luận của AP.
Xu hướng chính trị của Crooks không rõ ràng. Hồ sơ cho thấy anh ta đã đăng ký làm cử tri Đảng Cộng hòa ở Pennsylvania, nhưng các báo cáo tài chính chiến dịch liên bang cũng cho thấy anh ta đã tặng 15 USD cho một ủy ban hành động chính trị tiến bộ vào ngày 20/1/2021, ngày ông Biden tuyên thệ nhậm chức.
Việc không có động cơ ý thức hệ rõ ràng đã làm tăng thêm câu hỏi về vụ nổ súng.
Ông Biden kêu gọi người Mỹ hãy kiên nhẫn. “Xin đừng đưa ra giả định về động cơ hoặc liên hệ của anh ta”, ông nói.
Vụ ám sát nghiêm trọng nhất kể từ năm 1981
Vụ tấn công được xem là nghiêm trọng nhất nhằm giết một tổng thống hoặc ứng cử viên tổng thống kể từ khi ông Ronald Reagan bị bắn vào năm 1981. Nó thu hút sự chú ý mới đối với những lo ngại về bạo lực chính trị ở một nước Mỹ đã bị phân cực sâu sắc khi chưa đầy bốn tháng là đến ngày bầu cử.
Phó Giám đốc FBI Paul Abbate nói các đặc vụ đã chứng kiến những lời lẽ hùng biện ngày càng bạo lực trên mạng kể từ cuộc vận động, cùng với những người đóng giả trên mạng là kẻ xả súng đã chết. Ông cho biết FBI đang tập trung vào các hội nghị chính trị sắp tới ở Milwaukee và Chicago.
Ông Biden hôm Chủ nhật đã ra lệnh đánh giá về an ninh các hoạt động của Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa, vốn đang diễn ra theo kế hoạch. Cơ quan Mật vụ cho biết họ “tin tưởng” vào kế hoạch an ninh và không có kế hoạch thay đổi bổ sung nào.
Ông Biden cho biết hai người đã có cuộc trò chuyện “ngắn gọn nhưng tốt đẹp” vào tối thứ Bảy. Ông Biden trở về Washington từ ngôi nhà trên bãi biển ở Delaware, nơi ông gặp các nhà lãnh đạo trong Phòng Tình huống về vụ tấn công.
Nhiều thành viên Đảng Cộng hòa đổ lỗi bạo lực cho ông Biden và các đồng minh của ông, cho rằng các cuộc tấn công liên tục nhằm vào ông Trump là mối đe dọa đối với nền dân chủ đã tạo ra một môi trường độc hại.
Không rõ liệu ông Biden có bị buộc phải điều chỉnh lại chiến dịch tranh cử chủ yếu tập trung vào ông Trump như một mối đe dọa đối với nền dân chủ hay không. Đây là tình huống mà Hoa Kỳ chưa từng chứng kiến kể từ khi Teddy Roosevelt bị bắn một tháng trước cuộc bầu cử vào năm 1912 khi đang vận động giành lại Nhà Trắng với tư cách là ứng cử viên của bên thứ ba.