Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr cho biết ông và Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump đã thảo luận về liên minh giữa hai nước và mong muốn củng cố mối quan hệ sâu sắc đó trong cuộc điện đàm hôm 19/11.
Ông Marcos nói với các phóng viên rằng cuộc gọi với ông Trump "rất thân thiện" và "rất hiệu quả", và cho biết ông có kế hoạch gặp ông Trump sớm nhất có thể.
"Tôi nghĩ Tổng thống đắc cử Trump rất vui khi nghe tin từ Philippines", ông Marcos cho biết.
Chính quyền hai năm tuổi của ông Marcos đã củng cố mối quan hệ quốc phòng của Manila với Washington khi cả hai nước đều phải đối mặt với những thách thức an ninh chung trong khu vực.
Ông Marcos đã tìm cách xây dựng lại mối quan hệ đã rạn nứt dưới thời người tiền nhiệm của mình, Rodrigo Duterte, người công khai bày tỏ sự thù địch với Hoa Kỳ. Năm ngoái, ông đã có chuyến thăm chính thức đầu tiên của một nhà lãnh đạo Philippines tới Hoa Kỳ sau hơn 10 năm.
Ông Marcos là con trai của nhà độc tài quá cố Ferdinand và cựu đệ nhất phu nhân Imelda Marcos, người mà Washington đã giúp chạy trốn sang Hawaii để sống lưu vong trong cuộc nổi dậy "quyền lực nhân dân" năm 1986.
Tổng thống đương nhiệm Philippines cho biết rằng ông Trump đã hỏi thăm về người mẹ 95 tuổi của ông. "Ông ấy hỏi, 'bà Imelda thế nào?' Tôi nói với ông ấy rằng bà chúc mừng ông", ông nói.
Philippines, một cựu thuộc địa của Hoa Kỳ, được coi là trọng tâm trong nỗ lực của Washington nhằm chống lại các chính sách ngày càng quyết đoán của Trung Quốc ở Biển Đông và đối với Đài Loan.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin hôm 19/11 đã đến thăm Bộ Tư lệnh phía Tây của quân đội Philippines trên đảo Palawan, cạnh Biển Đông, nơi ông nhắc lại cam kết của Washington đối với Philippines theo Hiệp ước Phòng thủ Chung năm 1951 giữa hai nước.
"Người Mỹ cam kết sâu sắc về việc bảo vệ Philippines", ông Austin nói trong một cuộc họp báo chung với người đồng cấp Philippines, Gilberto Teodoro. "Cam kết của chúng tôi đối với Hiệp ước Phòng thủ Chung là tuyệt đối. Tôi xin nhắc lại rằng Hiệp ước Phòng thủ Chung áp dụng cho các cuộc tấn công vũ trang vào bất kỳ lực lượng vũ trang, máy bay hoặc tàu công nào của chúng tôi, bao gồm cả lực lượng bảo vệ bờ biển của chúng tôi, ở bất kỳ nơi nào trên Biển Đông", ông Austin nói.
Philippines và Trung Quốc đã vướng vào nhiều tranh chấp liên tiếp trong vài năm qua về lãnh thổ ở Biển Đông, biến tuyến đường thủy chiến lược này thành điểm nóng tiềm tàng giữa Washington và Bắc Kinh.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với hầu hết Biển Đông, một tuyến đường vận chuyển hơn 3 nghìn tỷ USD thương mại hàng năm bằng tàu biển, khiến nước này bất đồng quan điểm với các nước láng giềng Đông Nam Á.
Năm 2016, Tòa án Trọng tài Thường trực tại The Hague tuyên bố các yêu sách của Trung Quốc không có cơ sở pháp lý, và đứng về phía Philippines, nước đã đệ đơn kiện. Trung Quốc bác bỏ phán quyết đó, nhưng Washington, nước ủng hộ phán quyết này, nói rằng phán quyết đó có tính ràng buộc.