Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm thứ Ba (21/1) đã leo thang chiến dịch chống lại các chương trình đa dạng bằng cách gây sức ép buộc khu vực tư nhân tham gia sáng kiến này, ra lệnh cho các quan chức hàng không xem xét việc tuyển dụng theo chương trình đa dạng và nói với nhân viên theo DEI (chương trình đa dạng, công bằng và hòa nhập) của chính phủ rằng họ sẽ được cho nghỉ phép có lương.
Trong ngày đầu tiên sau ngày nhậm chức, tân Tổng thống Trump đã ban hành một loạt các sắc lệnh hành pháp nhằm chấm dứt các chương trình Đa dạng, Công bằng và Hòa nhập, hay DEI, các chương trình nhằm mục đích thúc đẩy cơ hội cho phụ nữ, các nhóm dân tộc thiểu số, người LGBTQ+ và các nhóm yếu thế khác.
Những người ủng hộ dân quyền lập luận rằng các chương trình như vậy là cần thiết để giải quyết tình trạng bất bình đẳng lâu nay và nạn phân biệt chủng tộc có hệ thống.
Trong một sắc lệnh hành pháp mới được ban hành hôm thứ Ba, ông Trump đã thu hồi các sắc lệnh hành pháp có từ năm 1965 về những hành động bảo vệ môi trường, cơ hội việc làm bình đẳng và khuyến khích các nhà thầu liên bang đạt được sự cân bằng trong lực lượng lao động về chủng tộc, giới tính và tôn giáo.
Theo Bộ Lao động, sắc lệnh năm 1965 bị thu hồi này được Tổng thống Lyndon Johnson ký để bảo vệ quyền của người lao động làm việc cho các nhà thầu liên bang và đảm bảo họ không bị phân biệt đối xử trên cơ sở chủng tộc, màu da, tôn giáo, giới tính, khuynh hướng tình dục, bản dạng giới hoặc quốc tịch.
Sắc lệnh hành pháp của ông Trump nhằm ngăn cản các công ty tư nhân hợp đồng với chính phủ tuyển dụng nhân viên có xuất thân thiểu số, mà sắc lệnh gọi là “phân biệt đối xử và ưu đãi bất hợp pháp của DEI”, và yêu cầu các cơ quan chính phủ xác định các công ty tư nhân có thể phải chịu cuộc điều tra dân sự.
Sắc lệnh nói “Là một phần của kế hoạch này, mỗi cơ quan sẽ xác định tối đa chín cuộc điều tra tuân thủ dân sự tiềm tàng đối với các tập đoàn giao dịch công khai, các tập đoàn phi lợi nhuận lớn hoặc các hiệp hội, tổ chức có tài sản từ 500 triệu đô la trở lên, các hiệp hội luật sư và y khoa của tiểu bang và địa phương, và các tổ chức giáo dục đại học có quỹ tài trợ trên 1 tỷ đô la”.
Hiện vẫn chưa có thông tin chi tiết đầy đủ về cách chính quyền Trump sẽ thực thi “các cuộc điều tra tuân thủ dân sự” như thế nào.
Sắc lệnh được ban hành vào thứ Ba quy định rằng các ưu đãi tuyển dụng của khu vực liên bang và tư nhân dành cho cựu chiến binh có thể tiếp tục.
Basil Smikle Jr., một chiến lược gia chính trị và cố vấn chính sách, nói ông lo ngại về khẳng định của chính quyền Trump rằng các chương trình đa dạng đang “làm giảm tầm quan trọng của thành tích, năng khiếu, sự chăm chỉ và quyết tâm của cá nhân” vì nó cho rằng phụ nữ và người da màu thiếu thành tích hoặc trình độ.
“Có một nỗ lực rõ ràng nhằm cản trở, nếu không muốn nói là làm xói mòn, quyền lực chính trị và kinh tế của người da màu và phụ nữ”, chiến lược gia Smikle nhận định.
“Điều này mở ra cánh cửa cho chủ nghĩa thân hữu nhiều hơn”, ông nói.
Nhà Trắng không trả lời ngay lập tức yêu cầu của Reuters về việc giải quyết những lời chỉ trích từ những người ủng hộ quyền công dân.
Riêng chính quyền Trump đã chỉ thị cho các bộ và cơ quan của chính phủ liên bang Hoa Kỳ giải thể tất cả các chương trình DEI, thông báo cho nhân viên của các chương trình đó rằng họ sẽ ngay lập tức được nghỉ phép có lương.
Văn phòng Quản lý Nhân sự cho biết trong một bản ghi nhớ rằng chính phủ sẽ phải thông báo cho nhân viên của bất kỳ văn phòng hoặc đơn vị chính phủ nào tập trung hoàn toàn vào DEI rằng các chương trình của họ sẽ bị đóng cửa và nhân viên được nghỉ phép.
Nhà Trắng cho biết ông Trump cũng đã ký một bản ghi nhớ vào thứ Ba chấm dứt sáng kiến của chính quyền Biden nhằm thúc đẩy sự đa dạng trong Cục Hàng không Liên bang (FAA), ra lệnh cho Quản trị viên FAA phải ngay lập tức dừng các chương trình tuyển dụng DEI.
Ông Trump đã ra lệnh cho FAA tiến hành đánh giá an toàn để thay thế bất kỳ nhân viên nào không chứng minh được năng lực của mình.
“Tổng thống Trump sẽ ngay lập tức chấm dứt chương trình bất hợp pháp và nguy hiểm này và yêu cầu tất cả các đợt tuyển dụng của FAA phải dựa trên mục tiêu đảm bảo an toàn cho hành khách hàng không và sự hoàn hảo của công việc nói chung”, Nhà Trắng nói trong một tờ thông tin.