Liang Wenfeng, nhà sáng lập 39 tuổi của công ty khởi nghiệp AI Trung Quốc DeepSeek, chỉ trong vài tuần đã trở thành gương mặt đại diện cho ngành công nghệ Trung Quốc cũng như sự hy vọng vượt qua vòng kiểm soát xuất khẩu ngày càng thắt chặt do Hoa Kỳ áp đặt.
Liang đã cực kỳ kín tiếng cho đến ngày 20 tháng 1, khi ông là một trong chín cá nhân được yêu cầu phát biểu tại một hội nghị chuyên đề kín do Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tổ chức.
Ông đã trả lời hai cuộc phỏng vấn hiếm hoi với hãng truyền thông Trung Quốc Waves vào năm ngoái và năm 2023. Ngoài ra, ông hầu như không xuất hiện trước công chúng. DeepSeek đã không trả lời yêu cầu phỏng vấn.
Tại hội nghị chuyên đề, vẻ ngoài trẻ trung của ông trái ngược với các học giả tóc muối tiêu, các quan chức và giám đốc các tập đoàn nhà nước ngồi xung quanh ông, hình ảnh và video do đài truyền hình Trung Quốc CCTV công bố cho thấy.
Nhưng việc Liang được mời chia sẻ ý kiến của mình về chính sách của chính phủ Trung Quốc cho thấy Bắc Kinh thừa nhận vai trò của DeepSeek trong việc có khả năng đảo ngược trật tự AI toàn cầu, theo hướng có lợi cho Trung Quốc.
DeepSeek đã ra mắt trợ lý AI miễn phí vào tuần trước mà công ty cho biết sử dụng ít dữ liệu hơn với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ so với các dịch vụ hiện tại, gây ra đợt bán tháo cổ phiếu công nghệ toàn cầu.
Năm ngoái, Giám đốc điều hành Baidu Robin Li đã phát biểu tại một hội thảo tương tự do thủ tướng Trung Quốc chủ trì. Li, người đã công bố đối thủ ChatGPT đầu tiên của Trung Quốc vào tháng 3 năm 2023, cho biết trong một cuộc phỏng vấn cùng năm đó rằng Trung Quốc sẽ không bao giờ tái hiện được thành công của OpenAI do Microsoft hậu thuẫn và các công ty Trung Quốc nên tập trung vào việc áp dụng các mô hình AI hiện có cho mục đích thương mại.
Dưới sự lãnh đạo của Liang, DeepSeek cố tình tránh xây dựng ứng dụng. Thay vào đó, công ty tập trung tài năng và nguồn lực nghiên cứu vào việc tạo ra một mô hình có thể sánh ngang hoặc tốt hơn OpenAI và hy vọng trong tương lai sẽ tiếp tục tập trung vào các mô hình tiên tiến sẽ được các công ty khác sử dụng để xây dựng các sản phẩm AI hướng đến người tiêu dùng và doanh nghiệp.
Cách tiếp cận của Liang nổi bật trong ngành công nghệ Trung Quốc, vốn quen với việc tiếp thu các sáng kiến từ nước ngoài, từ ứng dụng điện thoại thông minh đến xe điện, và nhanh chóng mở rộng quy mô, thường nhanh hơn nhiều so với các quốc gia nơi những phát minh này lần đầu tiên được tạo ra.
"AI của Trung Quốc không thể ở vị thế đi sau mãi mãi. Chúng ta thường nói rằng có một khoảng cách một hoặc hai năm giữa AI của Trung Quốc và Hoa Kỳ, nhưng khoảng cách thực sự là sự khác biệt giữa tính độc đáo và sự bắt chước", Liang cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Waves vào tháng 7 năm ngoái.
Các cuộc phỏng vấn của Liang cho thấy niềm tin rằng ngành công nghệ Trung Quốc đã đến ngã ba đường, nơi họ thiếu sự tự tin nhưng không phải việc có đủ vốn cần thiết để tham gia vào các đột phá R&D cơ bản.
"Trong ba mươi năm qua, (ngành công nghệ Trung Quốc) chỉ nhấn mạnh vào việc kiếm tiền và bỏ qua sự đổi mới. Sự đổi mới không chỉ được thúc đẩy bởi doanh nghiệp, mà còn cần sự tò mò và mong muốn sáng tạo", ông cho biết vào tháng 7.
DeepSeek đã đưa ra quyết định biến tất cả các mô hình của mình thành mã nguồn mở, không giống như đối thủ OpenAI của Hoa Kỳ. Trong các mô hình nguồn mở, mã cơ sở được công khai để bất kỳ nhà phát triển nào cũng có thể sử dụng và sửa đổi theo ý muốn.