Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính hôm 1/3 yêu cầu các cơ quan chính phủ “khẩn trương thực hiện việc thí điểm cấp phép internet vệ tinh cho Starlink” của tỷ phú Mỹ Elon Musk, Reuters và trang tin chính thức của chính phủ Việt Nam đưa tin.
Động thái mở cửa khẩn cấp cho Starlink của tỷ phú Musk, người đang đóng vai trò cố vấn chính đầy quyền lực của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, diễn ra sau khi sau các cuộc đàm phán kéo dài mấy năm qua của công ty mẹ SpaceX của ông Musk gặp nhiều khó khăn khi muốn gia nhập thị trường Việt Nam vì những quy định nghiêm ngặt về quyền kiểm soát đối với các nhà cung cấp internet vệ tinh nước ngoài.
Chỉ thị mới nhất của người đứng đầu chính phủ Việt Nam được đưa ra trong cuộc tọa đàm với gần 40 tập đoàn, doanh nghiệp lớn của Hoa Kỳ tại trụ sở chính phủ ở Hà Nội vào ngày 1/3, giữa bối cảnh Việt Nam đang lo lắng về mối đe dọa thuế quan từ Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.
Hà Nội đang nỗ lực để tránh bị Hoa Kỳ áp thuế đối với lượng hàng xuất khẩu đang tăng vọt của mình, vốn đã góp phần vào mức thặng dư thương mại kỷ lục vào năm ngoái, khiến quốc gia Đông Nam Á rời vào tầm ngắm của các mức thuế quan trả đũa mà Tổng thống Donald Trump đe dọa sẽ sớm áp dụng, theo Reuters.
“Thủ tướng chỉ đạo Bộ Khoa học và Công nghệ khẩn trương thực hiện việc thí điểm cấp phép internet vệ tinh cho Starlink”, chính phủ Việt Nam cho biết trên trang web chính thức khi đưa tin về buổi tọa đàm.
Vào tháng 2, Quốc hội Việt Nam đã thông qua một kế hoạch tạm thời cho phép các công ty internet vệ tinh cung cấp dịch vụ tại Việt Nam trong khi vẫn giữ toàn quyền kiểm soát công ty con tại địa phương của họ.
Động thái này thể hiện sự thay đổi đột ngột trong lập trường của Việt Nam về quyền sở hữu của các nhà cung cấp internet vệ tinh, vì quốc gia do Đảng Cộng sản lãnh đạo vẫn giữ các giới hạn nghiêm ngặt về quyền kiểm soát của nước ngoài đối với nhiều lĩnh vực kinh tế mà họ coi là nhạy cảm.
Một quan chức Hoa Kỳ tham dự cuộc họp hôm thứ Bảy nói với Reuters rằng cuộc thảo luận “hy vọng sẽ giải quyết được một số vấn đề đang tồn đọng” đối với các công ty Hoa Kỳ tại Việt Nam.
Ông Chính cũng đang lên kế hoạch tổ chức các cuộc họp riêng với các doanh nghiệp nước ngoài khác trong những ngày tới, nhiều nhà đầu tư nói với Reuters, trong khi cố gắng xoa dịu những lo ngại do căng thẳng thương mại toàn cầu gây ra và những tác động của chúng đối với quốc gia phụ thuộc vào xuất khẩu này.
THÊM THƯƠNG VỤ NHẬP KHẨU?
Trong số các biện pháp có thể làm giảm thặng dư thương mại của Việt Nam với Hoa Kỳ là việc các hãng hàng không Việt Nam sẽ mua ồ ạt máy bay Boeing, chính phủ cho biết, trong đó có một thỏa thuận mà hãng hàng không quốc gia Vietnam Airlines đã ký với Boeing vào năm 2023 trong chuyến thăm Hà Nội của cựu tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden nhằm mua 50 máy bay phản lực 737 Max.
Chính phủ Việt Nam hôm 1/3 cho biết thỏa thuận này có giá trị 11 tỷ đô la, nhưng không nói rõ liệu nó có bao gồm động cơ và các bộ phận khác thường được mua riêng hay không. Nhà Trắng cho biết vào năm 2023 rằng giá trị thương vụ là 7,8 tỷ đô la.
Chính phủ cho biết Việt Nam hiện đang thảo luận xin giảm giá máy bay với Boeing, cũng như đề nghị Boeing xem xét đầu tư nhà máy sản xuất linh kiện, trung tâm bảo dưỡng máy bay tại Việt Nam, trang tin của chính phủ cho biết thêm.
Thủ tướng Việt Nam cũng nhắc đến thương vụ của hãng hàng không giá rẻ của Việt Nam VietJet mua 200 máy bay phản lực Boeing 737 MAX.
Thỏa thuận này được ký lần đầu vào năm 2016 và được sửa đổi sau đó, nhưng đến nay vẫn chưa có máy bay nào được giao mặc dù công ty từng nói rằng họ dự kiến sẽ nhận được những chiếc máy bay đầu tiên vào năm ngoái.
Chính phủ và các quan chức Việt Nam trong những tuần lễ gần đây đã đưa ra nhiều biện pháp nhằm giải quyết tình trạng thặng dư thương mại với Hoa Kỳ, nhưng đến nay vẫn chưa có thoả thuận lớn nào được công bố.
Ngoài máy bay thương mại, Việt Nam cũng cho biết sẽ nhập khẩu thêm các sản phẩm nông nghiệp, mua khí đốt tự nhiên hóa lỏng, mua máy bay vận tải quân sự Lockheed Martin 130 Hercules, vũ khí, dược phẩm… nhằm cân bằng thương mại với Mỹ.
Trước đó, hôm 13/2, sau khi Mỹ tuyên bố sẽ áp thuế 25% lên tất cả nhôm, thép nhập khẩu vào Mỹ, Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết phía Việt Nam “sẵn sàng trao đổi và làm việc trên tinh thần xây dựng và hợp tác với phía Mỹ” để tháo gỡ các vướng mắc và đáp ứng lợi ích của cả hai bên, theo lời người phát ngôn Phạm Thu Hằng.
Tại buổi toạ đàm, ông Chính cũng yêu cầu Bộ Xây dựng, Bộ Công an và các cơ quan liên quan “khẩn trương làm việc trực tiếp, khuyến khích Fedex (công ty phát chuyển nhanh của Mỹ) đầu tư xây dựng kho hàng hóa, chuyển phát nhanh tại các địa phương của Việt Nam, vẫn theo Báo Chính Phủ.
Ngoài ra, ông Chính cũng yêu cầu các doanh nghiệp Mỹ có tiếng nói với chính quyền Hoa Kỳ để đưa Việt Nam ra khỏi danh sách các nước hạn chế về xuất khẩu công nghệ cao và công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường,
Hoa Kỳ hiện là là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Theo thống kê của Việt Nam, năm 2024, Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ 137 tỷ USD (tăng 19% so với cùng kỳ 2023) trong khi Hoa Kỳ xuất khẩu sang Việt Nam chỉ hơn 13 tỷ USD (tăng 33%).