Thủ tướng Trung Quốc sắp kết thúc chuyến công du Manila 24 tiếng đồng hồ trong đó nước ông đã ký kết thỏa hiệp tài trợ nhiều tỉ đôla cho các dự án phát triển Philippines. Chuyến viếng thăm này làm nổi bật ảnh hưởng của Trung Quốc tại Philippines cũng như trong khu vực.
Chuyến đi thăm Manila của Thủ tướng Ôn gia Bảo tương đối kín đáo, nhưng trong chuyến công du này ông đã chứng kiến việc ký kết một vài thỏa hiệp phát triển và thương mại trị giá nhiều tỉ đôla.
Ông Ôn gia Bảo dừng chân tại tại Manila qua đêm sau khi tham dự Hội nghị thượng đỉnh Đông Á tại thành phố Cebu hôm thứ hai.
Trong số các thỏa hiệp giữa Bắc kinh và Manila ký kết vào xế ngày thứ hai và thứ ba là một dự án trị giá 3,8 tỷ đôla để phát triển 1 triệu hectare đất tại Philippines để trồng bắp, lúa và lúa miến mà một số ngũ cốc này sẽ được xuất khẩu sang Trung Quốc.
Vấn đề bảo đảm an toàn về lương thực là mối quan tâm tại Trung Quốc vì đất đai trồng trọt đang bị áp lực của việc mở mang các thành phố trong nước, và sản lượng về ngũ cốc đang bị đe dọa. Trung Quốc hiện nay đã là một thị trường lớn về trái cây của Philippines.
Các thỏa hiệp khác bao gồm việc tài trợ công trình xây một tuyến đường xe lửa chạy qua vùng phía bắc thủ đô Manila, và phục hồi một tuyến đường xe lửa đã có ở phía Nam. Ngoài ra hai chính phủ cũng thỏa thuận về việc ngân hàng xuất nhập khẩu Trung Quốc cho Philippines vay một khoản tiền 500 triệu đôla.
Theo các chuyên gia thì Trung Quốc đặt ra một số ít yêu cầu theo thông lệ của các cơ quan tiền tệ Quốc tế như Ngân hàng thế giới và ngân hàng phát triển Á Châu, thường gọi tắt là ADB.
Ông Ramon Casiple, thuộc học viện chính trị và cải cách bầu cử tại Manila cho biết:
Trung Quốc khá rộng rãi về vấn đề tiền bạc và rõ ràng là họ bỏ tiền vào những nơi nào trên thế giới mà họ sẽ đạt được lợi thế về chính trị và kinh tế, đặc biệt là tại Đông Nam Á. Sự thuận lợi đó dĩ nhiên là họ không đưa ra những hạn chế thông thường như những số tiền đến từ phương Tây và các nguồn tài trợ khác.
Một dấu hiệu khác cho thấy ảnh hưởng của Trung Quốc đang gia tăng là vừa qua Trung Quốc đã dành được một thỏa thuận tài trợ cho một dự án về nước tại Manila từ ngân hàng ADB.
Công ty nước của Philippines đã rút lại đơn xin vay 70 triệu đôla của ngân hàng ADB để sửa chữa một hệ thống ống dẫn nước cung cấp cho phần lớn khu vực trong thủ đô Manila sau khi quyết định mượn tiền của Trung Quốc.
Tổng thống Gloria Arroyo hồi tháng trước nói rằng ngân hàng ADB nên giảm bớt các điều kiện trong việc trợ giúp, với lập luận rằng như vậy thì các nước đang phát triển mới hưởng lợi ích của công cuộc viện trợ.
Vì nền kinh tế Trung Quốc và ảnh hưởng của họ đang gia tăng, theo ông Casiple,nước này có thể tạo ảnh hưởng đối với các quan hệ của Philippines với các nước khác.
Philippines có một lịch sử về quan hệ tốt với các nước phương Tây, nhất là Hoa Kỳ. Và Hoa Kỳ cùng các nước phương Tây khác cạnh tranh với Trung Quốc khá mạnh, điều này có thể ảnh hưởng tới các quan hệ mậu dịch với Philippines. Ngoài ra tình hình chính trị cũng có thể tạo ra thêm căng thẳng trong khu vực vì quan hệ giữa Trung Quốc với các nước còn lại trên thế giới không được tốt đẹp như vậy.
Tin tức báo chí địa phương nói rằng Philippines, trong năm qua, đã đưa ra cho Trung Quốc một danh sách các dự án trị giá 32 tỉ đôla mà Trung Quốc có thể tài trợ.