'Bang giao Mỹ-Trung không thể bất chấp quan hệ với Nhật Bản'
William Ide
Chủ tịch ban Tham mưu Liên quân Hoa Kỳ Martin Dempsey phát biểu trước các binh sĩ Mỹ trú đóng tại Nhật Bản, ngày 25/4/2013.
BẮC KINH —
Một giới chức quốc phòng cấp cao của Hoa Kỳ nói rằng mặc dầu nước Mỹ muốn có một quan hệ vững mạnh hơn với Trung Quốc, điều đó sẽ không xảy ra bất chấp bang giao mà Hoa Kỳ đang có với Nhật Bản, Từ Bắc Kinh, thông tín viên VOA Bill Ide ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật sau đây.
Hôm nay, Chủ tịch ban Tham mưu Liên quân Hoa Kỳ Martin Dempsey nói với một nhóm mấy trăm binh sĩ trú đóng tại Nhật Bản rằng, khi gặp các giới chức Trung Quốc trong tuần này, ông sẽ khẳng định với họ rằng cải thiện bang giao với Bắc Kinh không thể là một vấn đề “hoặc thế này hoặc thế kia” đối với Hoa Kỳ.
Ông Dempsey nói: “Liệu chúng ta có đổi bang giao của Nhật Bản để có quan hệ vững mạnh hơn với Trung Quốc hay không? Câu trả lời là “Không.”
Căng thẳng giữa Tokyo và Bắc Kinh đã gia tăng một lần nữa trong tuần này vào lúc ông Dempsey và Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ William Burns đi thăm Trung Quốc.
Hôm qua, hơn 160 nhà lập pháp Nhật Bản đã đến viếng đền Yasukuni. 3 vị bộ trưởng chính phủ cũng đã đi đến thăm ngôi đền Shinto ở Tokyo hồi tuần trước.
Ngôi đền vinh danh 2 triệu rưởi tử sĩ Nhật Bản, gồm cả một số bị cáo buộc là tội phạm chiến tranh hồi Thế chiến thứ hai.
Trung Quốc đã đưa ra hai tuyên bố nghiêm khắc với Nhật Bản về chuyến thăm này. Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói các nhà lãnh đạo Nhật Bản phải học cách “tôn trọng cảm nghĩ của người dân Trung Quốc và các nước nạn nhân khác.”
Trung Quốc cũng chỉ trích các kế hoạch của Hoa Kỳ và Nhật Bản định mở một cuộc tập trận chiếm lại một hòn đảo vào cuối tháng 6 ngoài khơi California.
Bang giao giữa Nhật Bản và Trung Quốc đang xuống tới mức thấp nhất từ nhiều năm. Một vụ tranh chấp giữa hai nước về một nhóm đảo không có người ở trong vùng biển Hoa Ðông – mà cả hai nước đều nhận là của mình – đã gây thử thách cho bang giao từ hồi năm ngoái.
Trung Quốc đã gọi cuộc tập trận này là có tính khiêu khích, nhưng nói thêm rằng các cuộc thao dượt này sẽ không làm lay chuyển Bắc Kinh trong việc bảo vệ lãnh thổ của mình.
Ngoài ra, trong tình hình căng thẳng với đồng minh Nhật Bản của Hoa Kỳ, Washington và Bắc Kinh đang đứng trước một loạt các thách thức trong đó có va chạm về thương mại, vấn đề an ninh mạng và các bất đồng kéo dài về nhân quyền.
Cho dù thế, cả hai bên đều nói vẫn có cam kết tiến tới. Trong chuyến thăm của ông Dempsey ở Bắc Kinh tuần này, các giới chức Hoa Kỳ và Trung Quốc đều nhấn mạnh đến sự sẵn sàng xây dựng lòng tin và củng cố quan hệ giữa hai quân đội.
Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ William Burns, người đã mở các cuộc hội đàm với Phó Chủ tịch Lý Nguyên Triều và ủy viên Quốc vụ Viện Dương Khiết Trì hôm nay nhấn mạnh đến tầm quan trọng mà Hoa Kỳ đặt vào bang giao với Bắc Kinh.
Phó chủ tịch Lý Nguyên Triều nói Bắc Kinh cũng muốn tiếp tục thúc đẩy bang giao theo một hướng tích cực.
Ông Lý nói Trung Quốc và Hoa Kỳ có thể đào sâu sự tin tưởng bằng cách tăng cường cuộc đối thoại. Ông nói hai nước nên xây dựng trên các lợi ích chung và cũng phải hợp tác để xử lý các bầt đồng cũng như gỡ bỏ mọi trở ngại trong mối bang giao.
Ông Lý nói: “Chúng ta có thể đào sâu lòng tin tưởng lẫn nhau bằng cách tăng cường đối thoại. Và chúng ta nên mở rộng các lợi ích chung để đem lại quyền lợi hỗ tương cho cả hai bên. Chúng ta cũng cần phải xử lý thích đáng các mối bất đồng để tháo gỡ mọi trở ngại cho mối bang giao.”
Trung Quốc và Hoa Kỳ dự trù mở một vòng đàm phán quan trọng vào tháng 7 tới ở Washington. Các cuộc đàm phán sẽ bao gồm những cuộc thảo luận nhóm về biến đổi khí hậu cũng như an ninh mạng, một vấn đề mà cả Bắc Kinh và Washington đều cáo buộc lẫn nhau trong những tháng vừa qua.
