Starliner, tàu vũ trụ chở phi hành gia mới của Boeing, vừa được phóng từ Florida hôm 5/6 trong chuyến bay thử nghiệm đầu tiên vốn đã bị trì hoãn từ rất lâu. Đây là cột mốc trong tham vọng của Boeing muốn đẩy mạnh cạnh tranh với hãng không gian SpaceX của Elon Musk.
Tàu CST-100 Starliner, với hai phi hành gia trên tàu, cất cánh từ Trạm phóng Space Force Station ở Mũi Canaveral, bang Florida, được đặt trên tên lửa Atlas V do United Launch Alliance (ULA), liên doanh giữa Boeing và Lockheed Martin, chế tạo và điều khiển.
Tàu vũ trụ hình giọt nước và phi hành đoàn đang hướng đến cuộc hội ngộ với Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS), hai năm sau khi Starliner hoàn thành chuyến đi thử nghiệm đầu tiên đến ISS mà không có phi hành gia. Điều khiển đưa tàu vũ trụ neo vào trạm với sự có mặt phi hành đoàn sẽ đặt ra một thử thách khác cho Starliner, khoảng một tuần sau đó là thử thách quay trở lại Trái đất.
Boeing dự định để cho Starliner cạnh tranh với tàu vũ trụ Crew Dragon của SpaceX, mà kể từ năm 2020 đã là phương tiện duy nhất của NASA để đưa các phi hành gia từ Mỹ lên ISS.
Các sự cố vào phút chót đã khiến hai nỗ lực phóng Starliner có phi hành đoàn đầu tiên bị hủy bỏ. Vụ phóng ngày 6/5 đã bị tạm dừng hai giờ trước khi phóng vì ba sự cố vốn đòi hỏi nhiều tuần xem xét kỹ lưỡng. Một nỗ lực phóng khác hôm 1/6 đã bị tạm dừng chưa đầy bốn phút trước khi phóng vì trục trặc ở máy tính của bệ phóng.
Atlas V, tầng trên của tên lửa, dự kiến sẽ tách ra khỏi phần dưới của tên lửa khoảng bốn phút sau khi bay và đưa Starliner đi xa hơn vào không gian, nơi nó sẽ tách ra khỏi tầng trên khoảng 15 phút sau đó.
Hãng Boeing, với phân khúc máy bay thương mại đang bị rung chuyển bởi một loạt bê bối của dòng máy bay 737 MAX, hiện cần một chiến thắng trong không gian bằng Starliner vốn đã bị chậm vài năm so với kế hoạch và đội ngân sách thêm hơn 1,5 tỷ đô la.
Starliner hai năm trước đã hoàn thành chuyến bay thử nghiệm đầu tiên lên ISS và trở về mà không có phi hành gia.
Boeing vốn là nhà thầu lâu năm của NASA. Họ đã chế tạo các mô-đun cho ISS và tên lửa được thiết kế để đưa các phi hành gia lên Mặt trăng. Nhưng Boeing chưa bao giờ chế tạo tàu vũ trụ của riêng họ, nỗ lực bị gặp khó trong nhiều năm với các trục trặc phần mềm, sự cố kỹ thuật và thay đổi nhân sự quản lý trong chương trình Starliner.
Trong khi đó, Crew Dragon của SpaceX đã trở thành phương tiện vận chuyển đáng tin cậy lên quỹ đạo cho NASA. Crew Dragon và Starliner nằm trong số những chiếc đầu tiên trong thế hệ tàu vũ trụ mới do tư nhân chế tạo với sự tài trợ của NASA. Chúng được thiết kế để đưa các phi hành gia lên quỹ đạo thấp của Trái đất và Mặt trăng theo chương trình Artemis của cơ quan vũ trụ Hoa Kỳ.
Nếu mọi thứ diễn ra theo đúng kế hoạch, tàu vũ trụ này sẽ đến ISS sau khi bay khoảng 24 giờ và kết nối với ISS cách Trái đất khoảng 400 km.
Mặc dù Starliner được thiết kế để bay tự động, phi hành đoàn có thể giành lấy quyền kiểm soát tàu vũ trụ nếu cần thiết.