Một loại thuốc mới chữa Viêm gan C đang là một tin hàng đầu, không phải do hiệu nghiệm, nhưng cũng vì giá cao. Tại Hội nghị Quốc tế bệnh AIDS ở Melbourne, Australia, các nhà hoạt động phản đối công ty dược phẩm chế tạo thuốc này, cáo buộc công ty là lấy giá quá đáng.
Nghe các nhà khoa học thảo luận, thì thuốc viên Sovaldi là một loại thuốc thần diệu: Cơ quan Quản trị Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ gọi thuốc này là một “liệu pháp đột phá” khi chấp thuận thuốc để chữa trị bệnh viêm gan C vào năm ngoái.
Công ty dược phẩm nói, trong các cuộc thử nghiệm - viên thuốc này - được biết dưới tên khoa học là sofosbuvir-đã chữa khỏi bệnh cho hầu hết các bệnh nhân mà không gây nên những phản ứng phụ quan trọng nào cả.
Ông Gregg Alton, phó chủ tịch phụ trách các vấn đề công ty và y khoa của Gilead Science, công ty chế tạo Sovaldi nói: “Đây là một loại thuốc tuyệt vời. Thuốc này thực sự thay đổi cách nhìn bệnh viêm gan C và khả năng chữa trị viêm gan C, từ một căn bệnh hầu như không chữa trị được trở thành một căn bệnh chúng ta có thể chữa lành với tỉ lệ 90%.”
Tuy nhiên hiện nay một viên thuốc trị gía 1.000 đôla. Hầu hết các bệnh nhân cần uống một viên thuốc mỗi ngày trong vòng 12 tuần lễ, chi phí lên đến 84.000 đôla.
Đây là một số tiền lớn, ngay đối với người dân tại những nước giàu. Tuy nhiên đa số bệnh nhân viêm gan C sống tại những nước đang phát triển. Đó là lý do tại sao các người biểu tình nhằm vào buổi thuyết trình của Công ty Gilead tại Hội nghị Quốc tế bệnh AIDs ở Melbourne, Australia. Những người này hô các khẩn hiệu như: “Các viên thuốc tốn vài xu, sự tham lam làm mất nhiều sinh mạng.” và “xấu hổ xấu hổ xấu hổ.”
Một cuộc nghiên cứu của trường đại học Liverpool kết luận một viên thuốc có thể được chế tạo tốn vài xu, và ngay cả tốn 1 đôla một viên, công ty Gilead cũng sẽ thu lợi rất nhiều.
Các công ty dược phẩm cho rằng họ đã bỏ ra hàng tỉ đôla nghiên cứu, khám phá và thử nghiệm về loại thuốc đột phá này, do đó chi phí sản xuất thuốc chỉ chiếm một phần trong tổng đầu tư của công ty.
Ông Alton thuộc công ty Gilead nói giá thuốc khác nhau trên toàn thế giới. Ví dụ như tại Ai Cập, nơi có tỉ lệ mắc bệnh viêm gan C cao, người bệnh chỉ phải trả 300 đô la mỗi tháng cho loại thuốc này. Ông cũng nói là công ty cấp giấy phép sản xuất thuốc gốc cho một vài công ty khác do đó giá thuốc sẽ hạ trong tương lai.
Ông nói: “Điều bạn phải nhận thức được là so thuốc này với thuốc chữa trị HIV, bạn chữa được cho mọi người. Bạn chữa họ trong vòng 12 tuần, tức là 3 tháng tốn 900 đôla là xong. Bạn không cần phải tiếp tục chữa trị cho họ suốt đời. Do đó trên căn bản chi phí, nếu bạn nhìn vào chi phí thuần túy, thì loại thuốc này ít tốn kém hơn là thuốc chữa trị HIV, vì HIV có tính cách mãn tính, nếu bạn nghĩ đến việc chữa trị suốt đời thì chi phí sẽ nhiều hơn. Và điều khác nữa là chúng tôi hy vọng chi phí sẽ hạ giảm, đó là mục đích của việc cấp giấy phép chế tạo thuốc gốc.”
Bà Karyn Kaplan điều hành chính sách quốc tế về viêm gan và HIVcho Tổ chức Hành động Chữa trị có trụ sở tại New York nói vấn đề trung tâm là giá cả của Gilead không rõ ràng. Bà nói: “Chúng tôi muốn Gilead giải thích, đầu tiên là họ căn cứ vào đâu để định giá 84.000 đô la tại châu Âu và Mỹ, hay 2.000 đô la tại các nước khác. Chúng tôi muốn hiểu giá của họ căn cứ vào đâu và tại sao họ không đưa ra một giá để mọi người cần đến có thể mua được.”
Tổ chức Y tế Thế giới nói có khoảng 150 triệu người trên thế giới bị loại bệnh viêm gan mãn tính này, giống như HIV bệnh lây truyền qua máu hay quan hệ tình dục. Vì lý do đó nên nhiều bệnh nhân HIV có nguy cơ cao bị lây nhiễm viêm gan C. Những triệu chứng thường xuất hiện muộn màng trên đường tiến triển của bệnh và có thể đưa đến ung thư gan.
Hiện nay Gilead đang thu nhiều lợi nhuận. Trước đây trong tuần công ty loan báo là mức bán Sovaldi trong quí hai đạt tới mức 3,5 tỉ đô la. Việc này đã làm cho viên thuốc nhỏ màu vàng này trở thành một trong những viên thuốc thu lợi nhuận nhiều nhất cho công nghệ dước phẩm từ trước tới nay, với mức bán ngang hàng với thuốc Lipitor giúp giảm chất cholesterol trong máu.
Bà Kaplan nói bà không chống lại hệ thống thị trường tự do: “Chúng tôi không chống lại việc công ty Gilead kiếm được nhiều tiền. Gilead là một công ty, là một thực thể vì lợi nhận. Do đó chúng tôi đều công nhận và đồng ý là những công ty tìm ra thuốc đầu tiên phải đầu tư, và họ phải được tưởng thưởng xứng đáng. Tuy nhiên sự tưởng thưởng xứng đáng đó là gì và sự thiếu minh bạch trong việc các công ty dược phẩm tìm ra thuốc đầu tiên đưa ra giá này không phù hợp với thực tế.”
Theo như Tổ chức Y tế Thế giới, virút trong nhóm bệnh viêm gan đã giết chết khoảng 1 triệu người mỗi năm, có nghĩa là cứ khoảng nửa giờ thì có một người thiệt mạng và đối với nhiều người, tranh luận về việc này không thể chờ đợi được nữa.