Trong lúc các nhà sản xuất ô tô phương Tây rời khỏi Nga, thu hẹp lựa chọn của người tiêu dùng Nga, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang lấp đầy khoảng trống, buộc người Nga phải vượt qua sự miễn cưỡng để đón nhận các loại xe Trung Quốc và chấp nhận mức giá cao hơn.
Các loại xe Trung Quốc như Aval, Chery và Geely hiện chiếm gần 40% doanh số bán ô tô mới của Nga, dữ liệu từ cơ quan phân tích Autostat và công ty tư vấn PPK cho thấy, tăng từ mức dưới 10% trong tháng 1-tháng 2 năm ngoái, chớp lấy cơ hội do sự ra đi của các hãng như Renault, Nissan và Mercedes để lại.
Nhưng có một số vấn đề nhỏ. Reuters đã nói chuyện với một số người Nga mua ô tô - cả các cá nhân và các đại lý - những người cho rằng chất lượng của một số ô tô Trung Quốc thấp hơn so với các đối thủ phương Tây và các chuyên gia trong ngành cho biết các nhà sản xuất Trung Quốc cần nâng cao danh tiếng cho dù thị phần của họ đang tăng vọt.
Ông Stepan, 28 tuổi, người ngày càng đi xe ô tô Trung Quốc nhiều hơn khi sử dụng dịch vụ đi chung xe, nằm trong số những người cần thuyết phục. Trong số những lời phàn nàn của ông là tính năng vận hành êm ái của xe.
“Tôi đã mua được một chiếc Skoda vào năm 2022. Nếu bạn muốn biết ý kiến trung thực của tôi, sự khác biệt (với ô tô Trung Quốc) là rất lớn”, ông nói với Reuters tại đại lý Favorit Motors ở Moscow.
Công ty sản xuất ô tô Czech Skoda Auto, một phần của Tập đoàn Volkswagen và là một trong số các nhà sản xuất ô tô phương Tây có sản xuất ô tô tại địa phương, đang trong giai đoạn cuối của thỏa thuận bán tài sản của mình tại Nga vì các chế tài của phương Tây sau khi Moscow gửi quân tới Ukraine tháng 2 năm ngoái.
Khi mua chiếc ô tô Trung Quốc mới của mình, ông Alexander, 74 tuổi, đã tìm kiếm một chiếc có công nghệ Thụy Điển.
“Tôi tin rằng theo thời gian độ tin cậy sẽ được cải thiện,” ông nói. “Ví dụ, tôi biết rằng (Geely) Tugella có động cơ Volvo.”
Cựu tổng thống Nga Dmitry Medvedev ngày 24/3 nói hợp tác với các nhà sản xuất Trung Quốc là tốt và nhận thức của người tiêu dùng đã lỗi thời.
“Chúng tôi từng cười nhạo một số thiết kế của họ, nhưng tôi đã đi một vòng bằng ô tô địa phương và xem xét những thiết kế khác,” ông nói. “Tôi nói thẳng: chiếc xe tôi lái chắc chắn không tệ hơn một chiếc Mercedes.”
Hết cạnh tranh
Hầu hết các nhà sản xuất ô tô phương Tây, những công ty đã chiến đấu với các nhà sản xuất ô tô trong nước để giành thị phần kể từ khi họ bắt đầu xây dựng nhà máy ở Nga vào đầu những năm 2000, đã ngừng hoạt động vào mùa xuân năm ngoái.
“Chúng tôi đã dành cả đời tập trung vào các thương hiệu châu Âu, Nhật Bản, Mỹ và đặc biệt không tính đến thị trường Trung Quốc, thị trường... đã phát triển với tốc độ đáng kinh ngạc,” ông Vladimir Shestak, tổng giám đốc của Altair-Auto tại Vladivostok, nơi có đại lý chuyên về các nhãn hiệu Mercedes-Benz và Geely.
Mặc dù phần lớn các công ty nước ngoài đã rời khỏi Nga hoặc đang trong quá trình rời đi, nhưng lượng hàng tồn đọng và nhập khẩu song song có nghĩa là ô tô của một số công ty vẫn được bán cho đến thời điểm hiện tại.
Thương hiệu Lada của nhà sản xuất nội địa Avtovaz là thương hiệu phổ biến nhất ở Nga. Renault, thông qua cổ phần trước đây ở Avtovaz, đã có thị phần cao nhất trong số các nhà sản xuất nước ngoài trước khi Nga bắt đầu cái mà họ gọi là “chiến dịch quân sự đặc biệt” ở Ukraine.
Chuyên gia ngành công nghiệp ô tô Sergey Aslanyan cho biết, trong khi ô tô Trung Quốc đang ngày càng lấp đầy khoảng trống, sự thiếu uy tín vẫn là một vấn đề.
“Vâng, họ gần như không còn đối thủ cạnh tranh ở đây nữa,” ông nói. “Nhưng điều đó không có nghĩa là mọi người sẽ thay đổi quan điểm một cách nhanh chóng.”
Dữ liệu của Autostat và PPK cho thấy thị phần của các thương hiệu Trung Quốc đạt 37,15% trong tháng 1-tháng 2, tăng từ 9,48% một năm trước đó. Doanh số của các thương hiệu châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc đã giảm từ 70% xuống 22,6%.
Tuy nhiên, sự thay đổi mạnh xảy ra trong bối cảnh doanh số bán ô tô mới giảm mạnh, giảm 58,8% vào năm 2022 do mức sống thấp hơn và mong muốn sử dụng xe do phương Tây sản xuất khiến mọi người giảm chi tiêu và mua nhiều ô tô cũ hơn.
Trong một dấu hiệu của sự hợp tác ngày càng tăng, Haval của Trung Quốc hiện đang sản xuất ô tô tại địa phương, trong khi ở Moscow, Moskvich thời Liên Xô hồi sinh đang sử dụng các bộ phận động cơ, thiết kế và kỹ thuật từ JAC của Trung Quốc.
Nhưng một vấn đề khác đối với người tiêu dùng là giá cả. Ngay cả ông Medvedev cũng nói rằng giá của Moskvich có vẻ hơi cao.
Ông Maxim Kadakov, tổng biên tập tạp chí “Behind the Wheel” nói: “(Người Trung Quốc) đang mang vào rất nhiều ô tô nhưng nếu chúng ta nói về giá cả chứ không phải chất lượng thì chẳng có xe nào rẻ cả”.