'Nên thận trọng' sau khi Huawei ‘tự tin thắng thầu’ 5G tại Việt Nam

Trả lời phỏng vấn VOA, các chuyên gia cảnh báo về nguy cơ an ninh quốc gia có thể bị xâm phạm bởi các hoạt động gián điệp Trung Quốc ngay sau khi lãnh đạo công ty Huawei nói họ “tự tin là sẽ thắng thầu” gói cung cấp mạng viễn thông 5G tại Việt Nam.

Từ Na Uy, Giáo sư Tiến sĩ Đỗ Văn Thành, nhà nghiên cứu viễn thông mạng 5G của Công ty Telenor, nói với VOA rằng Việt Nam nên thận trọng trước các chiêu giá hời của công ty Huawei.

“Nếu muốn giữ độc lập và chủ quyền đất nước cho Việt Nam thì chúng ta nên cẩn thận. Đừng vì những cái lợi trước mắt như giá rẻ hay có sự ủng hộ hay bảo trợ của chính quyền Trung Quốc mà mua 5G của Huawei vì một khi mạng lưới viễn thông đã gắn kết và tung ra rồi thì khó mà thay đổi.”

Trả lời phỏng vấn tờ Nikkei Asian Review hôm 13/2, ông Fine Fan, Giám đốc điều hành Huawei-Việt Nam, đơn vị thành viên của Huawei Technologies nói: “Chúng tôi tự tin về triển vọng mở rộng kinh doanh ở Việt Nam”.

Là một trong những tờ báo hiếm hoi ở Việt Nam đã lược dịch bài của Nikkei và chạy dòng tít: “Huawei tự tin sẽ thắng thầu cung cấp thiết bị 5G ở Việt Nam”, tờ Kinh tế Sài gòn viết:

“Huawei vẫn tự tin về khả năng thắng các gói thầu cung cấp thiết bị xây dựng mạng lưới 5G cho các nhà mạng Việt Nam giữa lúc các nước phương Tây bày tỏ lo ngại về những rủi ro an ninh của các thiết bị của tập đoàn Huawei.”

Tờ Los Angeles Times hôm 13/2 cho biết Tòa Bạch Ốc đang soạn thảo một sắc lệnh hành pháp có thể cấm các công ty Trung Quốc bán thiết bị cho các mạng lưới viễn thông Mỹ trong tương lai, vì những lo ngại về các hoạt động gián điệp và tấn công mạng từ Trung Quốc.

Sắc lệnh này không đích danh nêu tên công ty Trung Quốc nào, tuy nhiên ai cũng biết mục tiêu mà Mỹ muốn nhắm đến là công ty Huawei.

Tháng 8 năm ngoái, Tổng thống Mỹ Donald Trump ký thông qua dự luật cấm chính phủ Mỹ và các nhà thầu chính phủ sử dụng công nghệ Huawei vì những lo ngại về an ninh.

Đầu tuần qua, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo thậm chí đe dọa Mỹ sẽ buộc phải thu hẹp quy mô hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định tại Châu Âu và khu vực khác, nếu các nước liên quan vẫn tiếp tục hợp tác với Huawei.

Huawei nhắm mở rộng cung cấp 5G ở Việt Nam

Giáo sư kinh tế Khương Hữu Lộc ở bang Texas nói với VOA rằng chính phủ Hoa Kỳ đang vận động các quốc gia đồng minh phương Tây không sử dụng thiết bị của công ty Huawei vì nghi làm gián điệp cho Bắc Kinh. Ông cho rằng cuộc vận động của Washington có ảnh hưởng rất lớn.

Giáo sư Khương Hữu Lộc lý giải nguyên nhân vì sao Huawei quyết tâm đưa 5G vào Việt Nam “bằng mọi giá” giữa lúc công ty đang lâm vào khủng hoảng thị trường.

“Sau khi Huawei thiết lập hệ thống 2G, 3G, và cả 4G ở Việt Nam, tuy 4G của họ không có ảnh hưởng nhiều, công ty này đang bằng mọi giá, ngay cả khi chấp nhận lỗ, để lấy cho được thị trường trị giá khoảng 16-20 tỷ đôla ở Việt Nam, cộng thêm một hợp đồng tại đây để chứng minh cho các nước khác rằng đã có khách hàng chấp thuận Huawei.”

Ông Đỗ Văn Thành nêu nhận định:

“Mạng lưới 5G rất khác với mạng lưới 4G. 5G không những dùng cho điện thoại cầm tay mà còn được ứng dụng trong tất cả mọi ngành, ví dụ như lái xe không người lái, trong ngành điện, điều khiển các nhà máy…Trong tương lai, 5G sẽ là nền tảng của xã hội và cần được bảo vệ một cách chu toàn.

“Na Uy cũng xem xét kỹ lưỡng công ty nào sẽ cung cấp 5G. Hiện tại Huawei cũng đang cung cấp mạng lưới 4G cho Na Uy, và đang tranh để trúng thầu 5G. Tuy nhiên, chính phủ Na Uy có sự dè dặt vì thật sự không biết được ai là chủ hãng Huawei, mặc dù họ nói rằng họ là hãng tư, vì có thể do chính quyền Trung Quốc làm chủ. Và nếu như vậy thì tất cả mọi thông tin đều sẽ “đi ngang” qua nhà cầm quyền Bắc Kinh. Đó là một điều cần phải được lưu ý.”

Tiến sĩ Khương Hữu Lộc đồng ý với quan điểm đó. Ông nói:

“Về mặt quốc phòng, nếu Việt Nam sử dụng 5G của Huawei thì mặt trận phòng vệ quốc gia của Việt Nam sẽ rơi vào tay Trung Quốc. Họ có thể gián điệp bất cứ lúc nào. Với 5G có vận tốc nhanh hơn 4G đến 100 lần, và ảnh hưởng đến tất cả hệ thống thông tin, viễn thông… Trung Quốc có thể tấn công Việt Nam bằng quân sự hay thương mại. Đây là điều rất nguy hại.”

Từ Vĩnh Phúc, Trung tá quân đội nhân dân Trần Nam, người từng tham gia quản lý doanh nghiệp quân đội của Việt Nam, nhận định với VOA về khả năng có hay không một “thỏa thuận” giữa chính phủ Trung Quốc và Việt Nam khiến Huawei “tự tin trúng thầu” để cung cấp gói 5G.

Khi được hỏi liệu có một sự “dàn xếp chính trị” trong vụ Huawei cung cấp mạng 5G cho Việt Nam, ông Nam khuyến cáo:

“Có thể có các “bài thương lượng” giữa chính quyền Việt Nam và Trung Quốc. Chúng ta nên cân nhấc vì việc để Trung Quốc lấn sâu vào mọi ngỏ ngách của nền kinh tế của nước mình là một điều hết sức nguy hiểm. Bản chất và mục đích của họ là nhằm bành trướng và thôn tính.”

Ông Nam nói thêm:

“Tôi mong rằng chính quyền Việt Nam khi hợp tác bất kỳ lĩnh vực gì với Trung Quốc đều phải hết sức cẩn thận, nên tránh việc các nước bị bẫy nợ của Trung Quốc, nay đến bẫy thông tin. Rõ ràng là có thiệt hại đến an ninh và quyền lợi của đất nước. Mong rằng chính quyền Việt Nam dần dần thoát khỏi thế kìm tỏa của Trung Quốc.”

Blogger Hiệu Minh viết trên Facebook hôm 15/2: “Huawei hay không Huawei thuộc về quyết định chính trị/quân sự hơn là kỹ thuật hay kinh tế.”

Chưa đầy 24 giờ qua, một khảo sát của tờ Kinh tế Sài gòn cho thấy có đến 95% độc giả không muốn Huawei thắng thầu 5G tại Việt Nam.