Nguyễn Kiều Dung (1)
Tháng Tư lại về. Tháng Tư nhắc nhở người Việt về một ngày buồn của dân tộc. Ngày mà một chế độ yếu kém, phi nhân đòi “giải phóng” một chế độ văn minh, nhân bản hơn. Ngày khiến cho hàng triệu người Việt đau khổ và kéo giật lùi sự phát triển của một nửa quốc gia. Bi kịch thay, chế độ phi nhân ấy vẫn tiếp tục duy trì sự dối trá, chính sách ngu dân, và đàn áp đối lập suốt 44 năm nay để kéo dài sự tồn tại của nó.
Dối trá, ngu dân về Luật pháp: Trong khi hầu hết những vấn đề bức xúc nhất của xã hội Việt nam hiện nay (ví dụ: tham nhũng, không trọng dụng nhân tài, tư bản thân hữu, đầu tư kém hiệu quả, tranh chấp đất đai, thực phẩm độc hại, khoa học công nghệ tụt hậu, ô nhiễm môi trường, giáo dục trì trệ,…) đều có nguyên nhân là yếu kém về luật pháp, cơ chế và chính sách, hệ thống luật pháp của Việt nam chỉ là một “rừng luật” phản khoa học (2). Quốc hội không có thực quyền và không có chuyên môn về pháp lý (3). Đảng cấm đòi hỏi “tam quyền phân lập” để tùy tiện thao túng luật pháp, tùy tiện xét xử các đảng viên phạm tội, và kết án nặng nề những người dân can đảm, dám đấu tranh với bất công xã hội trong những phiên tòa lố bịch (4). Người Việt cũng không được tự do học tập, thảo luận các thành tựu pháp lý hiện đại.
Dối trá, ngu dân về Dân trí: Mặc thường xuyên kêu ca dân trí thấp, suốt nửa thế kỷ nay Đảng không làm gì để nâng cao dân trí chính trị, thậm chí còn sử dụng chủ nghĩa Marx-Lenin để ngu dân. Bởi lẽ tôn sùng chủ nghĩa cũ kỹ này đồng nghĩa với “dìm hàng” các học thuyết triết học, pháp lý, và chính trị hiện đại. Rõ ràng, người Việt không được tự do học tập, thảo luận các học thuyết ấy. Đấy là chưa kể, chủ nghĩa Marx-Lenin mâu thuẫn với kinh tế thị trường, và không hỗ trợ gì mấy cho công cuộc phát triển khoa học & công nghệ ở Việt nam hiện nay (ví dụ cách mạng 4.0, chính phủ điện tử, thành phố thông minh…). Việc dìm hàng này còn dẫn đến tàn phá nghiêm trọng nền khoa học, nền báo chí, nền chính trị, nền văn hóa, đạo đức xã hội, và hủy hoại nhân cách người Việt (5).
Dối trá, ngu dân về Kinh tế: Tán dương những thành tích nghèo nàn trong khi chỉ lướt qua, hoặc lờ đi những yếu kém trầm trọng là đặc thù của truyền thông nhà nước, đặc biệt là trong những dịp như tổng kết năm. (Báo chí quốc tế không thèm mổ xẻ những yếu kém đó, bởi nền kinh tế Việt nam còn quá bé so với thế giới, không đáng để họ quan tâm). Truyền thông nhà nước ca ngợi về thành tích tăng trưởng kinh tế, nhưng kỳ thực tăng trưởng không theo kịp với tăng nợ công (6). Nghiêm trọng hơn, suốt 44 năm nay thu nhập/đầu người và năng suất lao động của Việt nam (những chỉ số quan trọng không kém tăng trưởng kinh tế) vẫn luôn “ổn định” trong nhóm kém nhất ASEAN. Mức thu nhập 4.8 triệu/tháng năm 2018 là mức rất thấp, không đủ sống và không đảm bảo an sinh lúc ốm đau, tuổi già.
Không ai có thể tin rằng trí tuệ người Việt chỉ tương đương với nhóm bét ASEAN. Chắc chắn đó là do năng lực lãnh đạo kém cỏi của Đảng. Thử hình dung nếu là bóng đá, liệu các fan có chấp nhận một ông huấn luyện viên dẫn dắt đội bóng đá quốc gia suốt 44 năm nhưng vẫn loanh quanh ở gần vị trí bét bảng ASEAN?
Dối trá, ngu dân về Khoa học & công nghệ: Tất cả các quốc gia phát triển đều đề cao nghiên cứu & phát triển (R&D), thậm chí còn coi trọng R&D hơn tăng trưởng kinh tế, bởi đó là động lực để đảm bảo phát triển bền vững. Thế nhưng Ngân hàng Thế giới đánh giá Việt nam: “Công tác nghiên cứu và phát triển vẫn chỉ là hoạt động mang tính thêm thắt trong các doanh nghiệp và các cơ quan nhà nước” (7). Sau 44 năm thống nhất, hệ thống doanh nghiệp dựa trên R&D vẫn hầu như chưa tồn tại. Không phải bây giờ chính phủ mới hô hào Cách mạng Thông nghệ Thông tin (một phần của Cách mạng 4.0) và Chính phủ Điện tử, mà đã kêu gọi tưng bừng từ 20 năm trước, nhưng kết quả không ra gì. Kỹ sư Dương Ngọc Thái, chuyên gia an ninh mạng của Google, từng châm biếm rằng: “Thực ra nói cách mạng 4.0 không sai, bởi vì Việt Nam không có nhân lực, không có dữ liệu, không có hạ tầng tính toán lớn và chính phủ không có chiến lược hay hành động cụ thể nào giải quyết ba cái không vừa rồi” (8).
Dối trá, ngu dân về Chính trị: Truyền thông nhà nước thường xuyên tạc các giá trị dân chủ, nhân quyền phổ quát để che dấu một sự thật là Đảng đã phản bội lại lý tưởng của hàng triệu người Việt đã hi sinh xương máu trong 2 cuộc chiến tranh với khát vọng có được một nền dân chủ và dân quyền như Pháp, Mỹ. Họ đã phá nát nền móng dân chủ của Việt nam Cộng Hòa.
Chưa kể, dối trá và ngu dân để che dấu những vấn đề khác. Chẳng hạn, chính sách đất đai là điểm yếu cốt tử của nền kinh tế; tham nhũng trầm trọng bất chấp nỗ lực đốt lò của Nguyễn Phú Trọng (9); đầu tư kém hiệu quả; hệ thống doanh nghiệp nhà nước trì trệ, thua lỗ; hệ thống ngân hàng yếu ớt, dễ bị tổn thương; kinh tế thị trường thiếu minh bạch, với sự can thiệp thô bạo của mệnh lệnh hành chính; nạn dịch tư bản thân hữu; không trọng dụng được người tài; tài nguyên cạn kiệt, ô nhiễm môi trường do chất thải; thực phẩm độc hại khắp nơi; sự bất mãn tràn lan trong xã hội vì tham nhũng và nghi ngờ ảnh hưởng của Trung Quốc. (10)
Tất cả những dối trá và ngu dân ấy có nguyên nhân là do Đảng lựa chọn Mô hình Chính trị Phò Trung Quốc (học tập Trung Quốc, lấy chủ nghĩa Marx-Lenin làm triết lý chủ đạo nhằm duy trì độc quyền lãnh đạo của Đảng, và theo đuổi Kinh tế Thị trường Xã hội Chủ nghĩa). Cần đặc biệt lưu ý rằng, các quốc gia phát triển đều không bị chủ nghĩa Marx-Lenin tàn phá.
Những nghi ngờ về việc Trung Quốc thao túng Việt nam là có cơ sở bởi Mô hình Phò Trung Quốc đòi hỏi các lãnh đạo Việt nam phải học hỏi lãnh đạo Bắc Kinh xảo quyệt về kinh nghiệm cai trị nước và đàn áp dân, thậm chí có thể phải đánh đổi lợi ích/chủ quyền quốc gia để có được những kinh nghiệm đó. Một nguy cơ rất lớn khác của Mô hình Phò Trung Quốc là không thể tạo ra liên minh quân sự với phương tây để bảo vệ lãnh thổ. Trong khi Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Philippines được quân đội Mỹ bảo vệ suốt 70 năm nay, Việt Nam không được hỗ trợ, và đã mất nhiều vùng lãnh thổ, biển đảo vào tay Trung Quốc. Mỹ coi cộng sản là mối nguy hại, (không cho phép các đảng viên cộng sản nhập quốc tịch (11)) và chưa bao giờ lập liên minh quân sự với các quốc gia cộng sản độc tài. Việt nam sẽ đơn độc trong cuộc chiến với quân đội Trung Quốc quá hùng mạnh, nếu xảy ra chiến tranh.
Nguyên thủ quốc gia của Việt nam sướng nhất thế giới. Đã từng có hàng loạt chủ trương, chính sách đồ sộ sai lầm, thất bại nhưng không nguyên thủ nào cúi đầu nhận lỗi trước nhân dân và chịu kỷ luật. (Một số ví dụ nổi tiếng: Chủ trương xóa bỏ kinh tế thị trường ở Miền nam giai đoạn 1975-1986, Chủ trương trở thành nước Công nghiệp vào năm 2020 do Đảng đề ra năm 2001 (12), Chương trình Quốc gia về Công nghệ Thông tin 1995-2000 (13), Đề án Chính phủ Điện tử 112/2001 (14), Đề án Boxit (15), nhà máy Đạm Ninh Bình, nhà máy Xơ sợi Đình Vũ, loạt máy sản xuất Ethanol (16), những quả đấm thép Vinashin, Vinalines, Tập đoàn Dầu khí, Tập đoàn Cao su, Tập đoàn Hóa chất. (17) Các siêu dự án như nhà máy Lọc dầu Dung Quất, tổ hợp Lọc hoá dầu Nghi Sơn, (18) đầu tư vào dầu khí Venezula (19) …) Mỗi vị qua đời đều được quốc tang linh đình, điếu văn kể lể công lao dài dòng, nhưng tuyệt nhiên không nhắc tới những sai lầm, thất bại kinh khủng ấy. Trong khi đó, những người dân can đảm quyết liệt ngăn cản những chủ trương ấy, chẳng hạn thầy giáo Đinh Đăng Định, TS Cù Huy Hà Vũ, thì phải đi tù.
So sánh thành tích đáng xấu hổ của Việt nam với Trung Quốc sau 44 năm, đặc biệt là về kinh tế và khoa học công nghệ, cộng thêm những sự tàn phá khủng khiếp như đã nêu, có thể khẳng định rằng Mô hình Phò Trung Quốc đã hoàn toàn thất bại ở nước ta.
Đã đến lúc phải cương quyết vứt bỏ mô hình này để Đổi mới Chính trị. Những việc cần làm ngay là như sau:
1. Công khai xin lỗi nhân dân và chịu kỷ luật. Các đương/cựu lãnh đạo Đảng và quan chức phải công khai xin lỗi về tất cả những chủ trương, chính sách lớn sai lầm, thất bại mà họ từng phụ trách, và phải chịu kỷ luật. Cần đánh giá lại tội trạng cả những người đã qua đời. Người dân cần thấy rằng, những hứa hẹn của TT Nguyễn Xuân Phúc về tương lai Việt nam năm 2035, 2045 là vô giá trị, bởi với tình hình hiện nay ông ta không sợ trách nhiệm, không sợ bị kỷ luật nếu không thực hiện được những lời hứa đó.
2. Quyết tâm Đổi mới Chính trị. Đảng phải quyết tâm Đổi mới Chính trị như đã Đổi mới Kinh tế cách đây 30 năm. Cần phải đưa đổi mới chính trị vào các văn kiện, nghị quyết của Đảng, và các Kế hoạch phát triển Kinh tế-Xã hội hàng năm. Cần trưng cầu rộng rãi ý kiến toàn dân và quyết tâm xây dựng một lộ trình dân chủ nghiêm túc. Lộ trình đó phải được toàn dân phúc quyết, chứ không phải do quốc hội bù nhìn hiện nay quyết định. Phải coi các chỉ số xếp hạng dân chủ, tự do, nhân quyền quốc tế quan trọng không kém các chỉ số về tăng trưởng kinh tế, năng suất lao động, và chỉ số R&D.
3. Ngăn ngừa/loại bỏ những người cản trở Đổi mới Chính trị. Cần yêu cầu tất cả các ủy viên, ủy viên dự khuyết, ủy viên tiềm năng của Ban Chấp hành Trung ương (BCHTW) (v.d. các cán bộ cấp chiến lược, các vị trí thứ trưởng trở lên và tương đương, nghĩa là những người có cơ hội được bầu vào BCHTW) hàng năm phải công khai thành tích dân chủ ở cơ sở cùng với kế hoạch giải quyết các vấn đề dân chủ, nhân quyền ở Việt nam trong năm tiếp theo. Ngoài ra, họ phải trả lời chất vấn của công chúng về các vấn đề này. Ở các quốc gia phát triển, các nghị sỹ là những người quyết định các vấn đề quan trọng của quốc gia và phải công khai những thành tích và kế hoạch đó. Tuy nhiên, ở Việt nam các ủy viên BCHTW là những người quyết định cho nên họ cần phải làm những điều đó thay vì đại biểu quốc hội. (20)
4. Chấm dứt dùng chủ nghĩa Marx-Lenin để ngu dân. Chương trình triết học, pháp lý và lý luận chính trị trong hệ thống trường học phải được xây dựng tương tự như ở các quốc gia phát triển. Người dân Việt nam phải được tự do học tập, thảo luận, diễn thuyết về mọi tinh hoa pháp lý và chính trị hiện đại. Hàng năm có hàng trăm cuộc thi chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh cho rất nhiều tầng lớp trong xã hội. Cần phải tổ chức với số lượng tương đương các cuộc thi về pháp lý và chính trị hiện đại. (Hồ Chí Minh là nhà cách mạng chứ không phải là nhà tư tưởng lớn, cho nên không cần đề cao tư tưởng đến mức đấy).
5. Đảm bảo công bằng về các quyền dân sự. Khi chưa có Luật về Hội thì cũng không thể coi các hội đoàn cánh tay nối dài của Đảng như Đội thiếu niên, Đoàn Thanh niên Cộng sản, Hội phụ nữ, Hội cựu Chiến binh, Hội Nông dân v.v… là các hội đoàn chính thức. Phải đảm bảo công bằng các quyền dân sự giữa các hội đoàn ấy và hội đoàn độc lập. Không thể có chuyện mỗi năm Đoàn Thanh niên được phép tổ chức rất nhiều cuộc tuần hành, chiến dịch, phong trào… với hàng trăm, hàng nghìn người tham gia, trong khi các thanh niên ngoài Đoàn không được phép tổ chức. Đất nước này là của toàn dân chứ không phải của riêng Đảng. Đảng chỉ có 4.5 triệu đảng viên (6 triệu đoàn viên), trong khi dân số Việt nam hiện nay là 95 triệu (45 triệu thanh niên).
(1) Nguyễn Kiều Dung tốt nghiệp Tiến sỹ Kinh tế từ Đại học Bang New York, Albany, Hoa Kỳ. Hiện nay, tác giả sống và làm việc ở Hà nội. Bài viết này sẽ được đăng trên site: http://www.danchuhoagiaikhoandung.blogspot.com
(2) Xem thêm bài: “Nhân vụ GS Chu Hảo: suy nghĩ về việc xây dựng một tầng lớp học giả Pháp lý và Chính trị đẳng cấp, liêm chính, và nhân bản”. http://www.danchuhoagiaikhoandung.blogspot.com
(3) http://www.nyulawglobal.org/globalex/Vietnam1.html
(4) Ví dụ phiên tòa xử nhóm Liên Minh Dân tộc Việt nam: https://www.facebook.com/manhdang001/posts/2607403639276151
(5) Xem thêm bài: “Nhân vụ GS Chu Hảo: suy nghĩ về việc xây dựng một tầng lớp học giả Pháp lý và Chính trị đẳng cấp, liêm chính, và nhân bản”. http://www.danchuhoagiaikhoandung.blogspot.com
(6) https://english.vov.vn/economy/vietnams-gdp-growth-cannot-keep-pace-with-increasing-public-debt-363160.vov
(7) http://www.worldbank.org/content/dam/Worldbank/document/EAP/Vietnam/Vietnam-STI-review-executive-summary-TIENGVIET-FINAL.pdf
(8) https://vnhacker.blogspot.com/2018/08/nhat-ky-co-mo-40.html
(9) https://dantri.com.vn/kinh-doanh/chi-so-cam-nhan-tham-nhung-cpi-2018-viet-nam-tut-hang-20190130103921099.htm
(10) Xem thêm bài: “Nhân vụ GS Chu Hảo: suy nghĩ về việc xây dựng một tầng lớp học giả Pháp lý và Chính trị đẳng cấp, liêm chính, và nhân bản”. http://www.danchuhoagiaikhoandung.blogspot.com
(12) https://motthegioi.vn/kinh-te-c-67/muc-tieu-tro-thanh-nuoc-cong-nghiep-vao-nam-2020-khong-dat-ket-thuc-mot-mo-uoc-duy-y-chi-29346.html
(13) https://thegioiluat.vn/bai-viet-hoc-thuat/DE-AN-112-DOI-DIEU-SUY-NGHI-5587/
(14) http://vneconomy.vn/cuoc-song-so/gap-nguoi-canh-bao-som-that-bai-cua-de-an-112-66408.htm
(15) https://trithucvn.net/kinh-te/3-nam-gan-3-700-ty-lo-theo-to-hop-bo-xit-nhom-lam-dong.html
https://nguoidothi.net.vn/chuong-trinh-bauxite-tay-nguyen-canh-bao-muoi-nam-truoc-van-nguyen-gia-tri-13000.html
(16)
https://dantri.com.vn/kinh-doanh/nhung-sieu-du-an-lam-cham-qua-trinh-phat-trien-cua-dat-nuoc-20160527110202408.htm
(17) https://vietnambiz.vn/can-co-che-giam-sat-dac-biet-de-nhung-qua-dam-thep-manh-len-40108.html
(18)
https://dantri.com.vn/kinh-doanh/nhung-sieu-du-an-lam-cham-qua-trinh-phat-trien-cua-dat-nuoc-20160527110202408.htm
(19) Nhà báo Hoàng Hải Vân đã chỉ rõ vai trò của Nông Đức Mạnh và Nguyễn Tấn Dũng trong dự án này trong 2 bài trên facebook "Đánh phủ đầu báo chí: dân chơi vươn ra biển lớn" và "Ngồi xổm trên hiến pháp để tham nhũng"
(20) http://www.nyulawglobal.org/globalex/Vietnam1.html