Đài Loan hôm 9/12 đã nâng mức báo động với lý do Trung Quốc đã thiết lập bảy không phận dành riêng và triển khai các hạm đội hải quân và tàu hải cảnh – hành động mà một nguồn tin an ninh mô tả là cuộc tập trận quân sự đầu tiên trên một vùng biển rộng lớn trong khu vực.
Một quan chức an ninh cấp cao của Đài Loan nói với Reuters rằng Trung Quốc hiện có gần 90 tàu hải quân và hải cảnh ở vùng biển gần Đài Loan, các đảo phía nam Nhật Bản và Biển Hoa Đông và Biển Đông, trong đó khoảng 2/3 là tàu hải quân.
Bộ Quốc phòng Bắc Kinh đã không phản hồi ngay lập tức yêu cầu bình luận của Reuters.
Trung Quốc dự kiến sẽ triển khai một đợt tập trận khác để đáp trả chuyến đi của Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức đến Thái Bình Dương, trong đó có các điểm dừng chân ở Hawaii và lãnh thổ Guam của Mỹ, các nguồn tin an ninh nói với Reuters.
Trung Quốc đã thiết lập bảy ‘vùng không phận dành riêng tạm thời’ ở phía đông của các tỉnh miền đông Phúc Kiến và Chiết Giang, Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết trong một thông báo, đồng thời nói thêm rằng những vùng không phận này có hiệu lực từ ngày 8 đến ngày10/12.
Các vùng không phận như vậy được tạm thời dành riêng cho đối tượng cụ thể nào đó trong khoảng thời gian nhất định, mặc dù các chuyến bay khác có thể đi qua nếu được các kiểm soát viên cho phép, theo các quy tắc quốc tế.
Quan chức an ninh Đài Loan, vốn tiết lộ với điều kiện ẩn danh, cho biết quy mô hải quân và hải cảnh Trung Quốc triển khai lần này lớn hơn hai cuộc tập trận lớn trước đó xung quanh Đài Loan trong năm nay, vốn được đặt tên là ‘Joint Sword 2024-A’ và ‘Joint Sword 2024-B’.
“Đây là lần đầu tiên họ nhắm mục tiêu vào toàn bộ chuỗi đảo,” nguồn tin an ninh này nói với Reuters, ý mô tả vùng biển trải dài từ Nhật Bản qua Đài Loan, Philippines và đến Borneo, bao quanh các vùng biển ven bờ của Trung Quốc.
“Họ làm vậy là nhằm đạt được năng lực uy hiếp quân sự hoàn toàn bằng cách bố trí để kiểm soát phía trong chuỗi đảo”.
Quân đội Đài Loan cho biết họ đã kích hoạt ‘các cuộc diễn tập sẵn sàng chiến đấu’ tại các địa điểm chiến lược trong khi các tàu hải quân và cảnh sát biển của họ đang theo dõi chặt chẽ các hoạt động quân sự của Trung Quốc.
“Bất kỳ hành động đơn phương và phi lý, khiêu khích nào cũng có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến hòa bình và ổn định ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và điều đó sẽ không được cộng đồng quốc tế hoan nghênh,” Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết.
Lý do đằng sau các vùng không phận dành riêng của Trung Quốc vẫn chưa rõ ràng, ông Vương Định Vũ, nghị sỹ cấp cao của Đảng Dân Tiến, Đảng cầm quyền Đài Loan, cho biết.
“Họ có thể tiến hành các hoạt động quân sự, hoặc đó chỉ là báo động giả nhằm gây áp lực chính trị,” ông Vương, người đứng đầu ủy ban quốc phòng và đối ngoại của Quốc hội Đài Loan, nói.
“Xin hãy làm nước láng giềng văn minh. Đừng lúc nào cũng là kẻ gây rối.”
Lực lượng tuần duyên Đài Loan trong một tuyên bố riêng cho biết bảy tàu hải cảnh Trung Quốc đã thực hiện ‘việc quấy rối mang tính vùng xám’ đối với Đài Loan từ trước đó trong ngày.
Trung Quốc không có quyền xâm nhập hoặc thực thi pháp luật trong vùng biển của Đài Loan, và Đài Bắc có quyền thực hiện các biện pháp cần thiết để đáp trả, lực lượng tuần duyên Đài Loan cho biết.
Đài Bắc cho biết Bắc Kinh đã áp dụng các chiến thuật ‘vùng xám’, vốn bao gồm các hành động chưa đến mức chiến tranh, để nắn gân và gây áp lực cho Đài Loan, bao gồm các sứ mạng hàng ngày của không quân và hải quân xung quanh hòn đảo và các cuộc tuần tra thường xuyên của hải cảnh.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin khi phát biểu với các thủy thủ Mỹ tại căn cứ hải quân Yokosuka ở Nhật Bản hôm 9/12, nói rằng Trung Quốc là nước duy nhất trên thế giới có ý định và ngày càng có khả năng thay đổi trật tự quốc tế dựa trên luật lệ.