Các quan chức Mỹ và Ukraine họp tại Jeddah, Ả rập Xê út, hôm 11/3 bàn về các nỗ lực chấm dứt cuộc chiến của Nga với Ukraine. Cả đôi bên đều xác nhận rằng Kyiv ủng hộ đề xuất ngừng bắn 30 ngày của Hoa Kỳ.
Một tuyên bố chung được công bố sau cuộc họp cho biết: “Ukraine bày tỏ sẵn sàng chấp nhận đề xuất của Hoa Kỳ về việc thực hiện một lệnh ngừng bắn tạm thời trong 30 ngày ngay lập tức, có thể được gia hạn theo sự thỏa thuận của các bên, và phải được Liên bang Nga chấp nhận và thực hiện đồng thời. Hoa Kỳ sẽ thông báo với Nga rằng sự đáp lại từ phía Nga là chìa khóa để đạt được hòa bình.”
Tuyên bố cũng cho biết Hoa Kỳ sẽ ngay lập tức dỡ bỏ việc tạm ngừng chia sẻ thông tin tình báo và tái tục hỗ trợ an ninh cho Ukraine.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio và cố vấn an ninh quốc gia Mike Waltz dẫn đầu phái đoàn Mỹ tại Jeddah trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump thúc đẩy một giải pháp nhanh chóng nhằm chấm dứt cuộc chiến khởi sự từ đầu năm 2022 với cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy không tham gia các cuộc họp hôm 11/3. Phía Ukraine được đại diện bởi Chánh văn phòng Andriy Yermak, Ngoại trưởng Andrii Sybiha, Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov và Tư lệnh quân đội Pavlo Palisa.
Ông Yermak nói với báo giới ngay trước khi cuộc họp bắt đầu rằng Ukraine sẵn sàng “làm mọi thứ để đạt được hòa bình.”
Khi được hỏi liệu Ukraine có tìm kiếm các bảo đảm an ninh hay không, ông trả lời “có” và nhấn mạnh rằng Ukraine muốn đảm bảo rằng Nga không bao giờ tái diễn hành động xâm lược.
Ngoại trưởng Mỹ đầu tuần này tuyên bố Hoa Kỳ hy vọng giải quyết việc tạm ngừng viện trợ cho Ukraine.
Ông nói rằng Hoa Kỳ đang lắng nghe để hiểu Ukraine có thể chấp nhận những nhượng bộ nào.
“Người Ukraine hiện vẫn đang nhận được tất cả thông tin tình báo phòng thủ khi chúng tôi nói chuyện. Tôi nghĩ rằng khái niệm về việc tạm ngừng viện trợ, nói chung, là điều tôi hy vọng chúng ta có thể giải quyết. Rõ ràng là những gì diễn ra vào ngày mai sẽ rất quan trọng đối với vấn đề đó,” Ngoại trưởng Rubio nói với báo chí trên một chuyến bay quân sự trước khi hạ cánh xuống Jeddah.
“Chúng tôi sẽ không ngồi trong phòng để vẽ ranh giới trên bản đồ, mà chỉ tìm hiểu xem những nhượng bộ nào là khả thi đối với họ [Ukraine],” ông Rubio nói thêm, nhấn mạnh rằng không có giải pháp quân sự cho cuộc chiến này và cả Nga lẫn Ukraine đều cần phải “chấp nhận những điều khó khăn.”
Thỏa thuận khoáng sản?
Tổng thống Trump đã bày tỏ sự quan tâm đến việc tiếp tục viện trợ quân sự với điều kiện được tiếp cận các nguồn tài nguyên khoáng sản của Ukraine.
Hơn 40 loại khoáng sản, bao gồm một số loại đất hiếm, nickel và lithium, được coi là thiết yếu đối với nền kinh tế và quốc phòng của Hoa Kỳ. Ukraine có trữ lượng lớn uranium, lithium và titanium.
Sau cuộc đàm phán hôm 11/3, tuyên bố chung cho biết hai bên đã đồng ý “hoàn tất một thỏa thuận toàn diện càng sớm càng tốt để phát triển nguồn tài nguyên khoáng sản quan trọng của Ukraine, nhằm mở rộng nền kinh tế Ukraine và đảm bảo sự thịnh vượng cũng như an ninh lâu dài của nước này.”
Một thỏa thuận về vấn đề này lẽ ra đã được ông Trump và ông Zelenskyy ký kết vào tháng trước nhưng đã bị hủy bỏ sau cuộc gặp căng thẳng của họ tại Phòng Bầu dục hôm 28/2.
Đây là chuyến thăm thứ hai của Ngoại trưởng Rubio đến Ả rập Xê út kể từ khi nhậm chức. Ông và các quan chức cấp cao khác của Hoa Kỳ đã tổ chức các cuộc đàm phán với quan chức Nga tại Riyadh hôm 18/2.
Ngoại trưởng Rubio dự kiến sẽ đến Canada vào ngày 12/3 để họp với các ngoại trưởng G7.