Ðây là Chương trình Anh Ngữ sinh động bài 256. Phạm Văn xin kính chào quí vị thính giả. Hôm nay chúng ta ôn lại những điểm sau đây:
- Cách phát âm những chữ thường phát âm sai vì chỉ nhìn vào mặt chữ và suy diễn theo phép loại suy (analogy). Thí dụ: âm ea trong pea (hạt đậu) đọc là /i/ nhưng trong chữ peasant (nông dân) đọc là /e/. Ðộng từ to compare (so sánh) nhấn mạnh vần thứ nhì; nhưng tính từ comparable nhấn mạnh vần thứ nhất.
- Số nhiều của danh từ không theo qui tắc (irregular plurals). Thí dụ: số nhiều của child là children (những đứa trẻ, những đứa con), của sheep là sheep (những con cừu).
Ðính chính:
=>Trong bài Anh Ngữ Sinh động số 252, phần Noun and verb, trong khi bàn về chữ dễ phát âm sai, có danh từ desert /dé-zợt/ sa mạc, động từ to desert /đì-zớt/ bỏ mặc, to abandon, phân biệt với danh từ dessert /đì-zớt/ món ăn tráng miệng, chữ desert là sa mạc đọc nhầm. Nay xin lập lại cho đúng: desert (sa mạc); to desert – to abandon; dessert món tráng miệng.
Trong bài 253 trong phần Exercise 2 về số nhiều của danh từ, có một chữ đánh máy nhầm.
Cat =>cats /s/ [chứ không phải là /t/]. Cáo lỗi cùng thính giả.
Vietnamese Explanation
Nhận xét 1:
Ta học thêm 13 chữ dễ phát âm sai và do đó cũng dễ viết sai chính tả:
Nuclear=nguyên tử, hạch nhân.
Nuptial=(adj.) lễ cưới /nấp-sờl/. A nuptial mass: đám cưới có làm lễ thánh ở nhà thờ. The day of his nuptials (wedding ceremony)=ngày cưới của anh ta. Nuptials=(danh từ, số nhiều, viết có s, tiếng dùng xưa) a wedding, hôn lễ
Primer=sách vỡ lòng, sách giáo khoa cho người mới bắt đầu học. Phát âm /prí-mờ/ giọng Mỹ [giọng Anh: /prái-mờ/]. A primer for good management techniques.=sách căn bản về phép quản trị. Primer còn có nghĩa là nước sơn lót, ngòi nổ.
Picture=tấm hình. Phát âm /píck-trờ/
Prescription=đơn mua thuốc, toa thuốc.
Prerogative=đặc quyền /prì-rá-ga-tiv/. Congress has the prerogative to raise taxes.=Quốc hội có đặc quyền tăng thuế.
Probably=chắc.
Realtor=chuyên viên được chuẩn nhận để mua bán bất động sản như nhà cửa đất đai.
Supposedly=(adv) coi như giả sử như, cho là.
Spurious= giả mạo, False; a spurious claim=lời khai gian. A spurious argument=lý lẽ sai.
Tenet=giáo lý, principle /té-nit/: Individualism is the basic tenet of Western culture. Chủ nghĩa cá nhân là nguyên tắc căn bản của văn hóa Tây phương.
Ticklish=buồn, nhột. To tickle=cù lét
Triathlon=tranh tài thể thao 3 bộ môn: chạy, bơi và đua xe đạp đường trường. Nghe lại 13 chữ trên.
Vietnamese Explanation
Chú ý và phân biệt dấu nhấn:
Controversy /kán-trờ-vợc-xì/ cuộc tranh luận. Controversial: /kàn-trờ-vớc-shờl/=dễ gây tranh luận. Âm con đọc như /kan/. Nhưng âm co trong conundrum đọc là /kờ-nắn-đrờm/=vấn đề hóc búa, câu đố. Ðộng từ to compare =so sánh; tính từ comparable nhấn vần đầu. Is the pay comparable to that of other companies? Lương có xấp xỉ với lương ở các hãng khác không? Comparability nhấn vần bi. Comparative nhấn vần pa: comparative literature=môn văn học so sánh, nghiên cứu và so sánh những tác phẩm văn chương của nhiều nước.
Âm o đọc là /âu/ trong To cope=đương đầu với chuyện khó khăn. Cope phát âm /kấup/. He wasn’t able to cope with the stresses of the job. Nhưng o đọc là /a/ hay /o/ trong chữ cop như trong a traffic cop=cảnh sát giao thông, cop phát âm /káp/, cảnh sát. Còn co-op /kấu-ap/ phát âm làm 2 vần: hợp tác xã. Coop=chuồng gà phát âm là /ku:p/. Cooperate: hợp tác. Phát âm kâu-áp-pờ-rệt
Nhận xét 2: âm d đọc như /dz/. Một số chữ có âm d đứng giữa một nguyên âm (vowel) và nguyên âm u, phát âm như /dz/ tức là âm j trong chữ June (tháng sáu); jet (máy bay phản lực).
GRADUAL=thay đổi từ từ
GRADUATE; A graduate; sinh viên tốt nghiệp; to graduate: He graduated from Princeton. He’s a Princeton graduate. [Nhớ là âm cuối trong graduate nếu là verb đọc là /eit/; nếu là danh từ đọc với vần /it/.] GRADUATE SCHOOL=trường cao học cấp bằng phó tiến sĩ hay thạc sĩ Master’s degree hay tiến sĩ doctorate. GRADUATION=tốt nghiệp
SCHEDULE: thời biểu. To schedule: dự định làm một công tác vào ngày giờ đã định.
PENDULUM: quả lắc đồng hồ; xu hướng thay đổi rồi trở lại như cũ, như thời trang.
INDIVIDUAL: cá nhân.
PROCEDURE: thủ tục, nghi thức, method, procedure of a meeting (nghi thức của buổi họp), standard steps of a surgery (những bước tiêu chuẩn của một cuộc giải phẫu.)
CORDIAL: (danh từ) thứ rượu ngọt uống sau bữa ăn; (tính từ): thân mật.
=>Tất cả những âm d trong những chữ trên phát âm /dz/.
Vietnamese Explanation
Nhận xét 3 : Irregular plurals (tiếp theo bài 255)
Trong tiếng Anh có một số danh từ không theo qui tắc. Ðể nhớ phải đọc nhiều lần và dùng cho quen.
(Từ số 1 đến số 5, xin xem bài 255)
6. Những danh từ sau coi như số nhiều dù không có s: Cattle, clergy, people và police.
Cattle= Trâu bò. The ranch has enough land to graze 700 head of cattle. =trại có đủ đồng cỏ cho 700 con bò ăn.
The clergy=a group of religious priests=giới tăng lữ. All the local clergy were asked to attend the ceremony. Tất cả các tăng lữ được mời tham dự buổi lễ. [Ðể ý: sau clergy dùng động tự ở số nhiều]. Số ít: a clergyman, a clergywoman, a priest. Hay dùng cleric /klé-rik/ chung cho clergyman hay clergywoman.
People=người ta, dân. [Phân biệt=peoples=những dân tộc]
Police=cảnh sát. The police are ready to ticket the speeding cars. Cảnh sát sẵn sàng phạt xe chạy quá giới hạn tốc độ. Số ít: a police officer; a policeman, a policewoman.
7. Những danh từ sau đây khi sang số nhiều đổi o thành os:
Banjo/Banjos (đàn băng-giô), cargo/cargos (tàu chở hàng hoá), commando/commandos (biệt kích), tornado/tornados (bão lốc)
-Những danh từ sau đây khi sang số nhiều đổi o thành oes: echo/echoes (âm vang), hero/heroes (anh hùng), potato/potatoes (khoai tây), torpedo/torpedoes (ngư lôi), veto/vetoes (phủ quyết).
8. f=>ves
Calf/calves (bê, bò con); elf/elves (nhân vật trong truyện cổ tích, ông tiên lùn tai dài); half/halves (nửa, nhiều nửa); knife/knives (dao); life/lives (đời sống); loaf/loaves (ổ bánh); shelf/shelves (kệ). Chữ l có phát âm trong elf/elves, và shelf/shelves. Chữ l không đọc trong: calf/calves, half/halves.
Nhưng những chữ sau đây tận cùng bởi f khi sang số nhiều chỉ thêm s mà thôi: beliefs (sự tin tưởng); chiefs (người cầm đầu, thủ lĩnh), proofs (bản in thử), roofs (mái nhà), safes (tủ sắt, tủ két).
Biệt lệ: Still life => still lifes [bức họa hay bức hình tĩnh vật như trái cây hay bình hoa]. Ðể ý số nhiều của still life là still lifes.
9. Số nhiều thêm đuôi en: ba chữ : child, brother và ox
Child/children (trẻ em);
brother/brethren (người đồng đạo hay cùng một tổ chức; còn nếu dùng nghĩa số nhiều của anh em thì dùng chữ brothers)
Ox/oxen (bò đực)
10. Số ít= số nhiều: Sheep, fish, và deer.
Sheep (cừu) a sheep=một con cừu; a herd of sheep, a flock of sheep=một đàn cừu.
Fish. (cá) We caught only a few fish. We caught three huge fish this morning.=sáng nay chúng tôi câu được ba con cá lớn. A school of fish (=a shoal of fish) swam by.=một đàn cá bơi qua. Fishes=những loài cá khác nhau. The fishes in the Mekong=các loài cá ở sông Cửu Long.
Deer (hươu). Male deer have antlers=hươu đực có sừng.
A female deer is called a doe.
Review:
-What do you call a group of islands?—Archipelagoes hay archipelagos
-What do you all a sporting event in which people compete in three sports: swimming, cycling and running?—triathlon
-What do you call the standard steps in surgery?—procedure.
Vietnamese Explanation
Xin chú ý: Trong khi theo dõi bài học Anh Ngữ Sinh Ðộng, nếu quí vị có điều gì thắc mắc về cách phát âm, cách hành văn, chấm câu hay văn phạm, xin gửi E-mail về địa chỉ Vietnamese@voanews.com. Quí vị vừa học xong bài 256 trong Chương trình Anh ngữ Sinh Ðộng. Phạm Văn xin kính chào quí vị thính giả và xin hẹn gặp lại trong một bài học khác.