Liên minh châu Âu (EU) mới lên tiếng về căng thẳng gia tăng trên Biển Đông, “trong đó có sự hiện diện gần đây của các tàu lớn của Trung Quốc ở Đá Ba Đầu”.
Tổ chức gồm hàng chục nước thành viên này nói rằng sự leo thang căng thẳng đó “đe dọa hòa bình và ổn định trong khu vực”.
“EU cam kết đảm bảo các tuyến hàng hải an toàn, tự do và rộng mở ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS), đảm bảo lợi ích của tất cả các bên”, EU nói trong thông cáo ra ngày 24/4.
Liên minh châu Âu cũng nhấn mạnh “sự phản đối mạnh mẽ của mình đối với bất kỳ hành động đơn phương nào mà có thể gây tổn hại tới sự ổn định của khu vực và trật tự dựa trên các nguyên tắc quốc tế”.
EU còn “thúc giục tất cả các bên giải quyết các tranh chấp thông qua các biện pháp hoà bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS, bao gồm cả các cơ chế giải quyết tranh chấp” và “nhắc lại Phán quyết của Tòa Trọng tài được đưa ra trong khuôn khổ UNCLOS vào ngày 12/7/2016”.
Phán quyết này bác bỏ tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông, nơi Việt Nam cũng đòi chủ quyền và khẳng định rằng Bắc Kinh "không có chủ quyền lịch sử" đối với vùng biển rộng lớn. Tuy nhiên, chính quyền đông dân nhất thế giới đã bác bỏ phán quyết này.
Trong thông cáo, Liên minh châu Âu cho biết “ủng hộ tiến trình do ASEAN dẫn dắt hướng tới xây dựng Bộ Quy tắc Ứng xử dựa trên luật pháp, hiệu quả và thực chất, mà không làm phương hại đến những lợi ích của các bên thứ ba”.
“EU thúc giục tất cả các bên hướng tới những nỗ lực chân thành để hoàn tất Bộ Quy tắc này”, tuyên bố của Liên minh châu Âu có đoạn.
Theo Reuters, EU tuần trước đã công bố một chính sách mới để tăng cường ảnh hưởng của khối ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương nhằm chống lại sức mạnh gia tăng của Trung Quốc.
Cũng trong tuần trước, Philippines đã lên tiếng tiếp tục phản đối Trung Quốc không rút các tàu mang tính “đe dọa” mà Manila cho là thuộc lực lượng dân quân trên biển tại Đá Ba Đầu.
Tháng trước, trả lời câu hỏi về phản ứng của Việt Nam trước việc nhiều tàu Trung Quốc hoạt động tại Đá Ba Đầu, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng một lần nữa nói rằng “Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý và chứng cứ lịch sử để khẳng định chủ quyền đối với quần đảo Trường Sa phù hợp với luật pháp quốc tế”.
“Là quốc gia ven biển và là thành viên Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS), Việt Nam được hưởng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với các vùng biển của mình được xác lập phù hợp với UNCLOS”, bà Hằng nói.
“Hoạt động của các tàu Trung Quốc trong phạm vi lãnh hải của Sinh Tồn Đông thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam đã xâm phạm chủ quyền của Việt Nam, vi phạm quy định của UNCLOS về hoạt động của tàu thuyền nước ngoài trong lãnh hải của quốc gia ven biển, đi ngược lại tinh thần và nội dung Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), làm phức tạp tình hình, không có lợi cho tiến trình đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử giữa ASEAN và Trung Quốc ở Biển Đông (COC)”.
Nữ phát ngôn viên nói rằng “Việt Nam yêu cầu Trung Quốc chấm dứt xâm phạm; tôn trọng chủ quyền của Việt Nam; thiện chí thực hiện UNCLOS; nghiêm chỉnh tuân thủ DOC, đặc biệt là nghĩa vụ kiềm chế, không làm phức tạp tình hình; tạo môi trường thuận lợi cho tiến trình đàm phán COC; đóng góp vào việc duy trì hoà bình, an ninh, ổn định và trật tự pháp lý trên biển tại khu vực”.