Năm dân biểu trong Hạ viện Hoa Kỳ ngày 8/9 gửi thư đến Tổng thống Joe Biden bày tỏ lo ngại sâu sắc về tình hình nhân quyền Việt Nam trước chuyến thăm của ông tới Hà Nội.
Nhóm dân biểu gồm Zoe Lofgren, Christ Smith, Louis Correa, Michelle Steel và Anna G. Eshoo yêu cầu ông Biden tận dụng chuyến thăm để đề cập tới những vi phạm nhân quyền của Việt Nam và tối thiểu phải làm sao để Việt Nam phóng thích các tù nhân lương tâm và đảm bảo không có chuyện bắt bớ tù đày khi mối quan hệ Mỹ-Việt được nâng cấp lên Đối tác Chiến lược.
Các dân biểu nhấn mạnh Việt Nam có hồ sơ tồi tệ về nhân quyền, và việc đàn áp các nhà hoạt động và bất đồng chính kiến tiếp tục gia tăng trong những năm gần đây.
Trong thư gửi Tổng thống Biden, họ viện dẫn ước tính của tổ chức theo dõi nhân quyền hàng đầu rằng Việt Nam hiện có gần 200 tù nhân lương tâm, chưa kể những người bị buộc phải im lặng hoặc bị buộc phải lưu vong.
Lá thư đính kèm một danh sách các tù nhân lương tâm đã được xác nhận và đề nghị Tổng thống Biden sử dụng tài liệu này khi tiếp xúc với các quan chức Việt Nam để kêu gọi phóng thích họ.
Thư nêu rõ nhiều tù nhân lương tâm ở Việt Nam bị những bản án quá khắc nghiệt, rằng có những người đã bị bỏ tù nhiều lần và đơn cử trường hợp của ông Nguyễn Bắc Truyền, một nhà vận động cho tự do tôn giáo đang thọ án tù 11 năm về tội “tiến hành các hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân”.
Thư cũng nhắc tới các nhà hoạt động môi trường bị bỏ tù với cáo buộc trốn thuế và nói rằng việc bắt giữ các nhà hoạt động về biến đổi khí hậu gợi nhớ đến chuyện chính phủ đàn áp những người biểu tình và các blogger lên tiếng sau vụ Formosa năm 2016, thảm họa môi trường tồi tệ nhất trong lịch sử đất nước.
Thư còn lưu ý rằng sự đàn áp của chính phủ Việt Nam gần đây đã có tầm vóc xuyên quốc gia.
“Vào tháng 4/2023 cùng ngày Ngoại trưởng Blinken ca ngợi sức mạnh của mối quan hệ Hoa Kỳ-Việt Nam thì các đặc vụ Việt Nam đã bắt cóc một blogger nổi tiếng ngay trên đường phố Bangkok và cưỡng bức hồi hương về Việt Nam,” lá thư viện dẫn cụ thể.
Thư của các dân biểu Mỹ cho rằng phản ứng im lặng từ Tòa Bạch Ốc và Bộ Ngoại giao Mỹ trước tình trạng đàn áp gia tăng ở Việt Nam trong vài năm qua dường như đã khuyến khích những người theo đường lối cứng rắn trong đảng cộng sản Việt Nam.
Lá thư nhắc lại tuyên bố của Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper rằng “chỉ khi chúng ta thấy có tiến bộ đáng kể về nhân quyền thì đối tác của chúng ta mới đạt đến tiềm năng hoàn toàn” và kêu gọi Tổng thống Biden cân nhắc đến việc thiếu tiến bộ về nhân quyền khi xem xét nâng cấp quan hệ với Việt Nam.
Năm dân biểu kết thúc thư ngỏ với lời yêu cầu Tổng thống Biden, khi thương thuyết với giới lãnh đạo Việt Nam, hãy đảm bảo là họ phóng thích các tù nhân lương tâm vô điều kiện, ngưng bắt giữ các nhà hoạt động, và ân xá cho tất cả tù nhân lương tâm trước khi muốn mua vũ khí của Mỹ.