Ủy ban về bắt giữ người tùy tiện của Liên Hiệp Quốc (Working Group on Arbitrary Detention- gọi tắt là WGAD) xác định Hà Nội đã vi phạm luật pháp quốc tế trong vụ bắt giữ blogger Phan Kim Khánh. Ủy ban WGAD khẳng định Phan Kim Khánh bị bắt giữ chỉ vì đã thực thi một cách ôn hòa quyền tự do ngôn luận,Tổ chức nhân quyền Freedom Now cho biết trong một thông cáo báo chí.
Tuyên bố của WGAD được đưa ra sau khi Tổ chức Freedom Now và Công ty luật quốc tế Dechert LLP, thay mặt cho Phan Kim Khánh, gửi đơn lên Nhóm Làm việc của LHQ về bắt giữ người tùy tiện, cáo buộc nhà cầm quyền Việt Nam vi phạm luật quốc tế khi bắt giữ Phan Kim Khánh.
"Chúng tôi hoan nghênh quyết định của Nhóm Làm việc của Liên Hiệp Quốc”, ông Karl Horberg, đại diện của Freedom Now, nói trong thông cáo báo chí công bố hôm 26/5.
“Phan Kim Khánh đã trải qua hơn 3 năm bị giam cầm một cách sai trái, anh là nạn nhân của chiến dịch thường trực của Việt Nam, đàn áp các quyền tự do trên mạng. Chúng tôi lấy làm lo ngại về những tin tức mới đây cho biết Khánh đang bị giam trong các điều kiện vô nhân đạo. Chúng tôi kêu gọi chính phủ Việt Nam tuân thủ và thực thi các công ước LHQ và lập tức trả tự do vô điều kiện cho Phan Kim Khánh.”
...Tôi vô cùng xúc động trước sự dũng cảm và can trường của các bạn, dám đứng lên bảo vệ nhân quyền và dân chủ. Các bạn sẽ không bị lãng quên...Đại diện Freedom Now Karl Horberg nói với các tù nhân lương tâm Việt Nam
Trong cuộc phỏng vấn dành cho VOA-Việt ngữ hôm 27/5/20, đại diện của Freedom Now nói về tầm quan trọng của tuyên bố của Ủy ban về bắt giữ người tùy tiện của Liên Hiệp Quốc:
“Ủy ban về bắt giữ người tùy tiện của LHQ công nhận là Phan Kim Khánh bị bắt giữ tùy tiện, đây là thêm một ví dụ về chiến dịch của Việt Nam đàn áp các hoạt động trên mạng. LHQ nhận ra ‘mẫu hành vi’ của Việt Nam trong vài năm trở lại đây tăng cường đàn áp các blogger và nhà báo vì đã tải lên mạng những bài viết có ý chỉ trích chính quyền. Tình hình hiện nay cho thấy Hà Nội ngày càng tỏ ra bất khoan dung hơn đối với với những quan điểm bất đồng, trái ý họ trên mạng. Chứng cớ về mẫu hành vi là yếu tố quan trọng trong kiến nghị của chúng tôi với nhà nước Việt Nam, yêu cầu nới lỏng những hạn chế đối với tự do internet, và trả tự do cho hơn 200 tù nhân lương tâm mà họ đang giam cầm.”
Thế Freedom Now có hy vọng gì là blogger Phan Kim Khánh sẽ được trả tự do sau tuyên bố của Ủy ban về bắt giữ người tùy tiện LHQ? Ông Karl Hornberg trả lời:
“Lẽ dĩ nhiên chúng tôi hy vọng như thế. Cho tới bây giờ, Khánh đã trải qua phân nửa bản án tù của anh trong các điều kiện mà chúng tôi được biết là rất tồi tệ, anh đã nhiều lần bị bạo hành, chúng tôi hy vọng là sự lên tiếng của Ủy ban LHQ về bắt giữ người tùy tiện, rốt cuộc sẽ thuyết phục được chính quyền Việt Nam rằng Khánh đã bị giam cầm một cách sai trái và trả tự do cho anh.”
Đại diện của Freedom Now cũng hy vọng rằng với trường hợp Phan Kim Khánh, Liên Hiệp Quốc sẽ chú ý hơn tới những gì đang xảy ra ở Việt Nam, và sẵn sàng lắng nghe những khiếu nại về các trường hợp khác trước Nhóm làm việc của LHQ về bắt giữ tùy tiện cũng như các cơ quan LHQ khác, hy vọng giới hoạt động sẽ báo cáo với LHQ về tình hình ở hiện trường và yêu cầu LHQ hành động.
Ông Horberg nói từ khi Phan Kim Khánh bị bắt giữ đã có nhiều thay đổi và luật pháp Việt Nam bây giờ còn khắc nghiệt hơn trước:
“Đáng lo ngại là mới tháng Tư này, Reuters tường trình Facebook (FB) đã gỡ bỏ một số bài viết mà chính quyền Việt Nam cho là tiêu cực và ‘làm họ phẫn nộ’. Trước đó Việt Nam bóp băng thông làm cho FB chậm lại vì FB không làm theo yêu cầu của Việt Nam. Bây giờ thì chúng ta thấy FB gỡ bỏ các bài viết, rất đáng lo là chúng ta phải chứng kiến các tập đoàn lớn a dua với các hành động vi phạm nhân quyền của Việt Nam! Việc này phải chấm dứt. Tình hình đã trở nên tệ hại, mọi người cần phải lên tiếng.”
Phan Kim Khánh, 2017
Phan Kim Khánh, năm nay 27 tuổi, đang thụ án tại Trại Nam Hà. Lúc bị bắt, anh là sinh viên năm cuối Khoa Quốc tế, Đại học Thái Nguyên. Năm 2015, Khánh được học bổng của Chương trình Thủ lĩnh trẻ Đông Nam Á (YSEALI) để tham gia khóa đào tạo do Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội tổ chức.
Anh bị bắt ngày 21 tháng 3 năm 2017 về tội ‘tuyên truyền chống nhà nước’ theo điều 88 Bộ Luật Hình sự (cũ) của Việt Nam.
Trả lời câu hỏi ông có thông điệp nào muốn gửi tới Phan Kim Khánh và các tù nhân lương tâm khác đang bị giam cầm ở Việt Nam? Đại diện Freedom Now Karl Horberg nói:
“Với Phan Kim Khánh và các nhà báo mới bị bắt cũng như với tất cả các tù nhân chính trị ở Việt Nam, trước hết tôi muốn nói rằng tôi vô cùng xúc động trước sự dũng cảm và can trường của các bạn, dám đứng lên bảo vệ nhân quyền và dân chủ. Thông điệp thứ hai là các bạn sẽ không bị lãng quên. Tôi hiểu rằng có những lúc rất là khó khăn, đôi khi khiến ta thấy như tuyệt vọng, nhưng có những người ở trong và ở ngoài Việt Nam đang làm việc cật lực để các bạn được trả tự do, và chúng tôi trông mong các bạn sẽ được sớm trở về đoàn tụ với gia đình.”
Với tuyên bố của mình, Ủy ban về bắt giữ người tùy tiện của LHQ đồng thuận với Freedom Now và công ty Luật Dechert LLP rằng Việt Nam vi phạm các nghĩa vụ quốc tế theo tinh thần Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị, cũng như Tuyên ngôn quốc tế về Nhân quyền.
Những tuyên bố của các Ủy ban LHQ thông thường được đưa vào nghị trình làm việc của LHQ với Việt Nam, hoặc đưa vào hồ sơ về nhân quyền của Bộ ngoại giao của các nước, để tăng sức ép với Việt Nam phải cải thiện tình trạng nhân quyền trong nước.