Hạ viện Hoa Kỳ không có Chủ tịch hôm thứ Tư 4/10, sau khi các đảng viên Cộng hòa có đường lối cứng rắn thắng sít sao trong cuộc bỏ phiếu phế truất Chủ tịch Kevin McCarthy, một động thái lịch sử gây ra một cuộc chiến sẽ kéo dài và có thể đầy phức tạp để tìm người thay thế.
Trong cuộc bỏ phiếu, ông McCarthy bị thua với tỷ lệ phiếu không ủng hộ ông là 216-210. Đây là lần đầu tiên Hạ viện Mỹ loại bỏ một viên chủ tịch – là vị trí đứng thứ hai trong danh sách thừa kế chức tổng thống, sau vị trí của phó tổng thống.
Các nhà lập pháp đảng Cộng hòa tỏ ý rằng họ sẽ cần có một tuần để tập hợp lại, với kế hoạch sẽ họp hôm thứ Ba 10/10 để thảo luận về các ứng cử viên có thể thay thế ông McCarthy - bản thân ông đã nói rằng sẽ không tái tranh cử - và có thể tổ chức bỏ phiếu bầu sớm nhất là vào ngày 11/10.
Cuộc chiến tìm người lãnh đạo đang làm mất đi một phần thời gian mà các nhà lập pháp có để tìm cách tránh nguy cơ chính phủ bị đóng cửa một phần sắp xảy ra, có thể sẽ bắt đầu vào ngày 18/11 nếu Quốc hội không thông qua luật cấp thêm ngân quỹ.
Vị trí Chủ tịch Hạ viện là một công việc thực sự đầy thách thức đối với đảng Cộng hòa trong những năm gần đây.
Ông McCarthy, từng lãnh đạo Hạ viện với thế đa số sít sao 221-212, đã tự làm cho công việc của chính ông càng trở nên khó khăn hơn. Trong 15 vòng bỏ phiếu khắt khe về việc ông tranh cử chức Chủ tịch Hạ viện hồi tháng 1, ông đã đồng ý sửa các quy định của Hạ viện, theo đó cho phép bất kỳ thành viên nào của Quốc hội cũng có quyền đề nghị phế truất viên chủ tịch, tạo tiền đề cho Dân biểu Matt Gaetz làm đúng điều đó.
Ông McCarthy nói rằng lời khuyên duy nhất của ông dành cho vị chủ tịch tiếp theo là: “Hãy thay đổi quy định đó”.
Mặc dù nhiều nhà lập pháp đã dự báo sẽ có ngày này, do ông McCarthy nắm chức chủ tịch trong tình thế mong manh, nhưng họ vẫn bị bất ngờ khi thấy các đảng viên Cộng hòa thực sự đã phế truất nhà lãnh đạo của chính họ.
“Tôi đã phục vụ trong Hạ viện một thời gian và đã chứng kiến rất nhiều chuyện, nhưng tôi chưa bao giờ chứng kiến chuyện như thế này”, Dân biểu đảng Dân chủ Jim McGovern nói với Reuters.
Lãnh đạo khối Dân chủ trong Hạ viện Hakeem Jeffries kêu gọi "các đảng viên Cộng hòa truyền thống" trong Hạ viện "hãy từ bỏ chủ nghĩa MAGA cực đoan và cùng chúng tôi hợp tác vì lợi ích của đất nước", hàm ý nói đến cụm từ viết tắt về khẩu hiệu "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại" của cựu Tổng thống Donald Trump.
Người ta hiện nhắc đến tên của một số người có thể thay thế ông McCarthy, đó là Lãnh đạo khối đa số tại Hạ viện Steve Scalise và nhân vật số 2 chuyên trách giữ kỷ luật trong đảng Cộng hòa là Tom Emmer. Dân biểu Patrick McHenry, người được bổ nhiệm làm chủ tịch lâm thời sau khi ông McCarthy bị phế truất, cũng có thể trở thành ứng cử viên.
Chưa có ai trong số các vị này nói họ có quan tâm hay không và có thể xuất hiện những cái tên khác trong tuần tới.
Tình trạng rối ren xảy ra trong đảng Cộng hòa đúng lúc Quốc hội đang loay hoay giải quyết vấn đề cấp ngân sách cho chính phủ trong năm tài chính bắt đầu vào ngày 1/10.
Cũng hôm 1/10, ông McCarthy có hành động hợp lực với các đảng viên Dân chủ đối lập để thông qua dự luật chi tiêu tạm thời và điều này đã cứu đất nước tránh khỏi tình trạng chính phủ bị đóng cửa có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.
Nhưng việc làm của ông đã châm ngòi cho sự chống đối của những đảng viên Cộng hòa cực hữu, do ông Gaetz đứng đầu, họ tức giận về việc luật ngân sách tạm thời đã không đạt được mục tiêu cắt giảm chi tiêu mạnh mẽ.