Hội nghị ASEAN kết thúc, không đạt đồng thuận về vấn đề Biển Đông

Supporters of Afghan presidential candidate Abdullah Abdullah arrive for an election gathering in Charikar. Afghanistan's April 5 election is the third presidential poll since the fall of the Taliban with 11 candidates contesting the polls.

Lãnh đạo các nước Đông Nam Á đã kết thúc hội nghị cấp cao khu vực ASEAN tại thủ đô Phnom-Penh của Campuchia, một lần nữa trong khi vẫn bất đồng quan điểm về các tranh chấp lãnh thổ ở biển Nam Trung Hoa, tức là Biển Đông.

Trong ngày cuối cùng của hội nghị thượng đỉnh Đông Á-ASEAN hôm thứ Ba, Philippine bác bỏ một dự thảo thông cáo nói rằng tất cả các bên đã đồng ý không quốc tế hoá các cuộc tranh chấp.

Bộ trưởng Ngoại giao Philippine Albert del Rosario nói rằng các bên đã không đạt được đồng thuận về vấn đề này, trái với bản dự thảo đã được Campuchia, nước đang nắm chức Chủ tịch ASEAN và là một đồng minh thân cận của Trung Quốc, phổ biến. Ngoại trưởng Philippine nói:

“Đồng thuận có nghĩa là tất cả mọi người cùng đồng ý. Phải thế không? Tôi có mặt tại đó, ông Chủ tịch cũng vậy. Làm thế nào họ có thể nói là có sự đồng thuận khi chúng tôi bảo rằng không?”

Cuộc tranh cãi khiến người ta nhớ lại cuộc họp hồi tháng 7, khi 10 nước trong khối không thể đồng ý về một thông cáo chung lần đầu tiên trong lịch sử ASEAN vì sự phản đối của Campuchia, vốn không muốn đề cập tới các cuộc thảo luận liên quan đến cuộc tranh chấp.

Bốn nước ASEAN đòi chủ quyền một phần vùng biển Nam Trung Hoa giàu tài nguyên. Nhưng đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc đã gây ra bất đồng trong khối các nước trong khu vực. Bắc Kinh không muốn ASEAN can dự vào các cuộc thương thuyết để giải quyết tranh chấp, mà thay vào đó, muốn giải quyết riêng với từng nước một, vốn yếu thế hơn, trong đó có Philippine, Việt Nam và một số nước khác.

Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama, cũng đến dự hội nghị cấp cao, cũng nói lên tiếng nói của Hoa Kỳ về cuộc tranh chấp liên quan tới biển Nam Trung Hoa.

Phó Cố vấn An ninh Quốc gia Ben Rhodes nói rằng Tổng thống Obama muốn các nhà lãnh đạo Đông Nam Á kiềm chế những căng thẳng đã nổi lên từ cuộc tranh chấp này. Ông Rhodes nói không có lý do nào để cho phép mức độ căng thẳng tăng cao.

Bất chấp những phản đối của Trung Quốc, Tổng Thống Obama đã nêu lên quan tâm về các cuộc tranh chấp lãnh thổ hôm thứ Ba trong các phiên họp kín tại hội nghị cấp cao.

Hiện chưa có dấu hiệu nào về triển vọng sẽ đạt được tiến bộ về vấn đề này, mặc dù các quan sát viên không trông đợi sẽ có tiến bộ nào đáng nói.