Iraq hợp lực với Mỹ-Nga giúp giảm căng thẳng Iran-Ả Rập Xê Út

Người ủng hộ giáo sĩ Shia Moqtada al-Sadr xuống đường biểu tình tại thủ đô Baghdad để phản đối vụ Ả Rập Xê út xử tử giáo sĩ Shia Nimr al-Nimr, ngày 4/1/2016.

Ngoại trưởng Iraq hôm nay ngỏ ý muốn làm trung gian hòa giải giữa hai nước láng giềng là Iran và Ả Rập Xê Út.

Quan hệ đôi bên tuần qua trở nên căng thẳng hơn sau khi Ả Rập Xê Út tử hình một giáo sĩ Shia nổi tiếng, khiến người biểu tình giận dữ xông vào tòa đại sứ Ả Rập Xê Út tại Tehran và sau đó Ả Rập quyết định cắt đứt quan hệ ngoại giao với Iran.

Ngoại trưởng Iraq Ibrahim al-Jaafari cho biết trong một cuộc họp báo chung với người đồng cấp Iran, Mohammad Javad Zarif, rằng với vị trí trong khu vực, Iraq có vai trò trong việc xoa dịu những căng thẳng.

Nga cũng lên tiếng đề nghị làm trung gian hòa giải trong khi Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đang thảo luận với Ngoại trưởng hai nước Iran và Ả Rập Xê Út.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby hôm qua cho biết ông Kerry đã điện đàm với nhiều nhà lãnh đạo Iran và Ả Rập cố gắng vãn hồi sự bình tĩnh của đôi bên, thúc giục họ sử dụng đối thoại và nhắc nhớ rằng còn những vấn đề cấp bách khác trong vùng kể cả tình hình ở Syria và Yemen.

Ông Kirby nói ‘Đây là những quyết định có phạm vi chủ quyền. Các nước phải tự quyết định xem họ nên đối thoại với ai và không đối thoại với ai. Tại thời điểm này, với tất cả những gì đang diễn ra và những tiến bộ mà chúng ta đã đạt được không chỉ trong cuộc chiến chống lại Nhà nước Hồi giáo mà cả trong tiến trình chính trị ở Syria, sẽ bất lợi cho ổn định khu vực nếu quyết định của họ là không tham gia và đóng lại các đường hướng đối thoại.’

Ngoại trưởng Zarif bổ sung những chỉ trích của Iran đối với Ả Rập Xê Út tại cuộc họp báo hôm nay rằng chính phủ Ả Rập nên chấm dứt ‘kích động căng thẳng.’

Tổng thống Iran Hassan Rouhani hôm qua tuyên bố Ả Rập Xê Út không thể dùng việc cắt đứt quan hệ ngoại giao với Iran để ‘che giấu tội phạm’ trong việc tử hình giáo sĩ Nimr al-Nimr, người chỉ trích chính quyền Ả Rập Xê Út.

Chính phủ Iran cho biết việc cắt đứt quan hệ ngoại giao với Ả Rập Xê Út "sẽ không ảnh hưởng gì đối với sự phát triển của Iran," mà chính Ả Rập Xê Út mới là bên phải gánh chịu thiệt hại.

Liên đoàn Ả Rập chủ nhật này sẽ thảo luận về tình hình tại một cuộc họp đặc biệt theo yêu cầu của Ả Rập Xê Út. Ngoài Ả Rập Xê Út, một số thành viên khác trong Liên đoàn Ả Rập đã có hành động ngoại giao chống lại Iran. Bahrain và Sudan đã cắt đứt quan hệ ngoại giao với Iran trong khi Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất hạ cấp các quan hệ với Ả Rập Xê Út và Kuwait triệu hồi đại sứ của họ tại Tehran.

Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc hôm thứ hai ra thông cáo lên án cuộc tấn công vào đại sứ quán Ả Rập. Hội đồng kêu gọi Iran tôn trọng các nghĩa vụ quốc tế để bảo vệ các cơ sở ngoại giao, đồng thời thúc giục tất cả các bên "duy trì đối thoại và thực hiện các bước để hạ giảm căng thẳng trong khu vực."